چکیده:
کمیتههای حسابرسی نقش بسزایی در برنامهریزی مالیاتی شرکتها و مدیریت ریسک مالیاتی ایفا مینمایند. از سوی دیگر کمیتههای حسابرسی اثربخش با درک مناسب از استراتژی تجاری شرکت بر مسائل گوناگون موجود در شرکت نظیر ارزیابی برنامهریزی مالیاتی نظارت میکنند. لذا بر پایه این استدلال، پژوهش حاضر به بررسی رابطه بین اثربخشی کمیته حسابرسی با میزان اجتناب مالیاتی شرکتها و مطالعه اثر تعدیلکنندگی استراتژی تجاری با توجه به دو معیار آن یعنی رهبری هزینه و تمایز، بر این رابطه میپردازد. بدین منظور، برای سنجش اجتناب مالیاتی شرکت از سه معیار تفاوت دفتری مالیات، نرخ موثر مالیاتی و نرخ موثر مالیاتی جریان نقد عملیاتی و همچنین از دو معیار استراتژی رهبری هزینه و استراتژی تمایز برای اندازهگیری استراتژی تجاری استفاده گردید. فرضیه تحقیق نیز با استفاده از نمونهای متشکل از 470 سال - شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی سالهای 1392 تا 1396 و با استفاده از رویکرد مدلسازی معادلات ساختاری مورد بررسی قرارگرفت. پس از اطمینان از برازش قابلقبول مدلهای اندازهگیری و ساختاری پژوهش، یافتهها حاکی از آن است که اثربخشی کمیته حسابرسی موجب کاهش اجتناب مالیاتی شرکت میگردد. علاوه بر این، نتایج نشان میدهد که استراتژی تجاری رابطه منفی بین اثربخشی کمیته حسابرسی و اجتناب مالیاتی شرکتها را تعدیل میکند. بطوریکه استراتژی رهبری هزینه (تدافعی)، بر رابطه بین اثربخشی کمیته حسابرسی و اجتناب مالیاتی اثرگذار بوده و رابطه منفی بین آنها را تشدید میکند. همچنین استراتژی تمایز (تهاجمی)، بر رابطه بین اثربخشی کمیته حسابرسی و اجتناب مالیاتی اثرگذار بوده و رابطه منفی بین آنها را تضعیف میکند.