چکیده:
کنشهای انسانی همواره با نیاز آغاز میشوند، و درپی نیاز کنش رخ میدهد. از این رو نیازسنجی اساسیترین عنصر در فرایند برنامهریزی آموزشی است. از دیگر سو دانشگاه به مثابه یک نهاد اجتماعی، در معنایی عام، هویتی اجتماعی است که برای رفع نیازهای افراد بوجود آمده است و در راستای تحقق نیازهای انسانی وظایف آن تعریف میشود. برای شکلگیری هویت برنامهریزی آموزشی لزوماً مفاهیم مرتبط با آن که عبارتند از «نیاز»، «کنش» و «نهاد» باید تعریف خود را بیابند. از این رو برنامهریزی آموزشی، مفهومی است وابسته به تعریف ما از این هویات سهگانه، و خود بخشی از عنصر دوم، یعنی کنش بشمار میآید. در اینصورت در برنامهریزی آموزشی این سه مرحله اساسی از ویژگی بنیادین دارند: 1) نیازسنجی 2) تعریف کنش کنشگران به مثابه هدف برنامهریزی درسی (اعم از معلمان، متعلمان و مجریان)؛ 3) تعریف نهاد مربوطه در برنامهریزی درسی (اعم از مدرسه، دانشگاه یا حوزه). در اولین گام بدون طی مرحله نیازسنجی و تشخیص سلسله مراتبی از نیازهای کلان فردی و اجتماعی نمیتوانیم درکی درست از نحوه کنشی که باید انجام داده شود داشته باشیم. در مرحله بعد چون کنشهای اجتماعی به جهت برخورداری از هویت اجتماعی لزوماً درون نهاد شکل میگیرند، بدون داشتن تعریفی مطلوب از دانشگاه نمیتوانیم برنامهریزی آموزشی مطلوب داشته باشیم. پیدا کردن مسیر استاندارد برای رسیدن به این مدل از راه بررسی عناصر اصلی در فلسفه کنش میگذرد. چرا که فلسفه کنش عناصر اصلی یک کنش چه در سطح فردی و چه نهادی را در اختیار ما مینهد.
Human actions start by needs. So need assessment is the basic element of curriculum and its localization. University as a social institution is a social entity that its duty encompasses human needs in society. So for forming curriculum, the concepts of "need", "action" and "institution" must have clear definition. Curriculum is a concept which depend on the definition of three entity and itself is a part of the second one i.e. action. Without need assessment and knowing the layers of individual and social needs it is not possible to have clear thought of the action which must have been done. By passing need assessment and reach to ideal definition of university, we can reach to the most important level of curriculum. The standard rout for reaching this model is attainable by investigating the basic element of philosophy of action. Because philosophy of action, give us the basic elements of action in individual and institutional level and by this, basics of curriculum in universal and local form find its meaning.
خلاصه ماشینی:
از فلسفه کنش تا فلسفه دانشگاه؛ درآمدی بر برنامهریزی آموزشی بومی هادی موسوی 1 سیدحمیدرضا حسنی 2 چکیده هدف این مقاله بیان نقطههای آغاز بحث از چیستی هویت دانشگاه و برنامه ریزی آموزشی است.
از دیگر سو دانشگاه بهمثابه یک نهاد اجتماعی، در معنایی عام، هویتی اجتماعی است که وظایف آن در راستای تحقق نیازهای انسانی تعریف میشود.
در این مرحله که عنصر «نهاد» به دستگاه تفکر گام مینهد و ما بهعنوان کنشگران اجتماعی وارد مرتبه کنش اجتماعی میشویم، باید اولاً، تعریفی از نهاد داشته باشیم و ثانیاً، کارکردی برای نهاد در راستای رفع نیاز خود ترسیم کرده باشیم؛ زیرا فلسفۀ وجودی نهاد، برای تحقق اراده اجتماعی است.
نهادهای اجتماعی برای اینکه در خدمت جامعهای خاص قرار گیرند، افزون بر هویت نهادی مشترک، نیازمند نیازسنجی برای شکلگیری هویتشان در محیط و فرهنگ خاص هم هستند؛ زیرا یک نهاد، بهعنوان یک کنشگر و عامل، افزون بر اینکه به جهت نیازهای مشترک انسانی ایجاد میشود، برای اینکه نیازهای خاص جوامع را برطرف سازد نیز باید در خود، امکاناتی برای رفع آن نیازهای خاص تعبیه کند.
نوع دانش نیز که به خودی خود عامل نهادی مستقلی را برای تداوم خود میطلبد، نهاد دانشگاه را در یک جامعه پی میافکند، اما این مانع از تأثیرگذاری نیازهای خاص آن اجتماع (که برآورده کردن آنها علوم و تجربیات خاصی را به دنبال دارد) در شکلگیری هویات نهادهای علمی نیست.