چکیده:
یکی از کارکردهای اساسی نظام آموزشی توجه به اصول آموزش و پرورش است و در این راستا معلمی نوعی هنر محسوب میشود که بداند چگونه تدریس با کیفیت داشته باشد. تالیف کتاب روشها و فنون تدریس از جمله این تلاش علمی است که هدف پژوهش حاضر نقد آن است. این مطالعه با روش کاوشگری فلسفی انتقادی به نقد کتاب مذکور، تالیف منوچهر وکیلیان که چاپ شانزدهم آن در سال 1395 است، صورت گرفته است. ابزار مطالعه مذکور، کاربرگ نقد کتب درسی دانشگاهی شورای بررسی متون وکتب علوم انسانی بود. بر اساس یافتهها، مزایای شکلی کتاب، شامل؛ طرح جلد، حروف نگاری، کیفیت چاپ و صحافی مناسب و مزایای محتوای آن، شامل؛ تناسب محتوا با اهداف درس مورد نظر، پوشش خوبی از سرفصل های مصوب رشته ،تناسب کتاب با سطح علمی دانشجویان پیام نور، پاسخگویی تاحدی به نیازهای علمی و کاربردی، توجه به مبانی نظری و پیش فرضهای موضوعی، رعایت اصول و اخلاق علمی و سازواری با مبانی و اصول دینی و اسلامی است. کاستیهای شکلی و محتوایی اثر نیز عبارتند از: نامطلوب بودن وضعیت ارجاع دهی، ضعیف بودن نقد و تحلیل، قدیمی بودن منابع و دادههای آن.
One of the basic functions of the education system is to pay attention to the principles of education, and in this regard, teaching is an art, so teachers need to how to teach with quality. The compilation of the book Teaching Methods and Techniques is one of the scientific endeavors that this research aims to criticize. This study was carried out by the method of critical philosophical exploration in the critique of the mentioned book, compiled by Manouchehr Vakilian, 16th edition, in 2016. The study tool was a review of academic textbooks and reviews of the Humanities Textbook Council. Based on the findings, the benefits of book’s format analysis include cover design, typography, good print, and book quality. The strengths of the content analysis include content fit for the course objectives, good coverage of approved subject headings, and book-level fit. Academic students of Payam-e Noor are partly responsive to scientific and applied needs, paying attention to theoretical foundations and subjective assumptions, observing scientific and ethical principles, and adapting to religious and Islamic principles and principles. Formal and substantive deficiencies in the work include inadequate referral status, weak criticism and analysis, outdated sources, and data.
خلاصه ماشینی:
در این خصوص، کتاب روشها و فنون تدریس که براساس نیازهای درسی دانشجویان دانشگاه پیامنور بهرشتۀ تحریر درآمده است، کانون توجه این مقاله است و در نقد آن تفاوتهای بحثبرانگیزی بین تعلیموتربیت و تدریس وجود دارد (Carr 1999).
همچنین، به فصول کتاب اشاره شده که بهشرح ذیل است: فصل اول، تدریس و یادگیری: خواننده با تعاریف یادگیری و تدریس و ارتباط بین دو مدل عمومی تدریس آشنا و بهدنبال آن از نظریههای یادگیری و کاربرد آنها در تدریس آگاه میشود؛ فصل دوم، شناخت و تدوین هدفهای آموزشی: مباحثی چون منابع تعیین هدفهای آموزشی، طبقهبندی آنها و سطوح مختلف یادگیری در حیطههای شناختی، عاطفی، و روان ـ حرکتی موردبحث واقع شدهاند؛ فصل سوم، طراحی آموزشی: طراحی آموزشی و مراحل آن و همچنین تهیۀ طرح درس محور اساسی بحثهای فصل سوم را تشکیل میدهد؛ فصل چهارم، روشهای تدریس؛ فصل پنجم، روشهای جدید تدریس: روشهای سنتی و جدید تدریس در فصلهای چهارم و پنجم موردبحث قرار گرفته است.
مطالب یادشده حاکی از اهمیت و پیچیدگی تدریس و یادگیری است که وجه همت اصلی این کتاب قرار دارد، اما درخصوص اینکه محتوای کتاب در پاسخگویی به نیازهای علمی و کاربردی موفق بوده است، به تحلیل و بررسی بیشتر نیاز دارد.
براساس این شاخصها، وضعیت کتاب بهشرح زیر است: ـ در این اثر، به مبانی و پیشفرضهای علمی و پژوهشی مرتبط با تدریس مثل نظریههای یادگیری، روش و فنون تدریس، طراحی آموزشی، و ارزشیابی توجه شده است.