چکیده:
مقاله حاضر با هدف نقد و تحلیل محتوا و ساختار کتاب «راهنمای تدریس در دانشگاهها » تدوین شده است. روش پژوهش کاوشگری انتقادی است. کتاب از بُعد شکلی( امتیازات و کاستیها) و نیز بُعد محتوایی (درون ساختاری) مورد نقد و تحلیل قرار گرفته است عمدهترین موارد نقد اثر عبارتند از: نثر ساده و روان؛ بیان اهداف کتاب، استفاده ازاصطلاحات فنی ساده و کاربردی، ارائه پیشنیازهای مفهومی، بیان معایب و محاسن روشهای تدریس، ارائه خلاصهای از مطالب مهم در انتهای فصل، از جمله نقاط قوت کتاب قلمداد می شوند. مهمترین اِشکال کتاب، تأکید بر روشهای سنتی و نپرداختن به روشهای نوین تدریس است. نویسندگان بین مفاهیم روشها، فنون و مهارتهای تدریس تفکیک قائل نشدهاند. تیترهای به کار گرفته درون فصول، فاقد انسجام کافی هستند. هدفهای آموزشی در ابتدای هر فصل ذکر نشدهاند. از تصویر و شکل برای فهم بیشتر متن بسیارکم بهره گرفتهاند. روشها و تکنیکهای پرورش تفکر که اساس تدریس در سطح آموزش عالی است مورد غفلت قرار گرفته است. مبانی نظری و پیشینه پژوهشها در حدانتظار یک کتاب درسی دانشگاهی نیست. در پایان مقاله پیشنهادهایی به منظور اصلاح و بهبود محتوای کتاب ارائه شده است.
The purpose of this article is to criticize and analyze the content and structure of “the Handbook for College Teaching”. The research method was a critical exploration. The book has been criticized and analyzed in terms of its form (advantages and shortcomings) as well as its content (intra-structure). The main positive points of the book are simple and fluent prose, expressing the objectives of the book, using simple and technical terms, presenting conceptual prerequisites, expressing the disadvantages and benefits of teaching methods. However, the negative points are its emphasis on traditional methods and its ignorance of the new teaching methods. The authors did not make a distinction between the concepts of teaching methods, techniques, and skills. There is no appropriate cohesion among the titles within the chapters. Instructional objectives are not mentioned at the beginning of each chapter. Only a few pictures and images were used to help the learners understand the text. Critical thinking methods and techniques, as an integral component of higher education, were, to a great extent, neglected. The theoretical background and the literature of the related studies do not meet academic book expectations. At the end of the article, suggestions are made to improve the content of the book.
خلاصه ماشینی:
در این پژوهش برای سنجش مقالات نقد کتاب درسی دانشگاهی چهار شاخص بدین شرح معرفی شده است: شاخص محتوا (در این شاخص موضوع و محتوای کتاب ارزشیابی میشود؛ درواقع ناقد میخواهد بداند موضوع اصلی و هدف کتاب چیست؟ نویسنده میخواهد چه مطلبی بگوید و برای رساندن مقصود خود از چه روشی استفاده کرده است؟ آیا نویسنده به همۀ موضوع پرداخته است، آیا رعایت بیغرضی به مسائل موردبحث صورت گرفته است، آیا مطالب روزآمد هستند؟ و...
)، شاخص نگارشی (در این شاخص خصوصیات ادبی، زبانی، سبک نگارش، اصالت سبک کتاب، و مانند آن بررسی میشود)، شاخص ظاهری (در این شاخص ویژگی ظاهری و مادی کتاب مانند کیفیت چاپ، وضوح تصاویر، صحافی، کاغذ، و اندازۀ کتاب موردبررسی قرار میگیرد)، و سایر شاخصها (در سایر شاخصها ساختار کلی مقاله مانند انتخاب صحیح عنوان مقاله، دقت در ارائۀ اطلاعات کتابشناختی اثر موردنقد، مرتبطبودن واژههای کلیدی، دورنشدن ناقد از موضوع اصلی، ارائۀ اطلاعات مختصر دربارۀ مطالب کتاب، ارزیابی دقیق اثر، ارزیابی نویسندگان در پدیدآوردن اثر، ذکر ویژگی ممتاز اثر، ارائۀ پیشنهادهای ناقد برای اثر، و نیز ارزیابی این مطلب که آیا نویسنده به اهداف مفروض خود رسیده است؟) (سلیمانزاده نجفی و دیگران 1392: 22) در مقالۀ حاضر برای نقد و تحلیل کتاب راهنمای تدریس در دانشگاهها استفاده شده است.
چون اثر حاضر یک کتاب درسی است، بهویژه در زمینۀ راهنمایی تدریس لازم است در ابتدای کتاب هدف(های) کلی از ارائۀ محتوای کتاب بهروشنی بیان شود و در ابتدای هر فصل هدفهای آموزشی با صراحت و دقت برای خوانندگان معرفی شود تا خواننده براساس این هدفهای روشن، مطالب هر فصل را دنبال کند و در پایان فصل بتواند آموختههای خود را باتوجهبه هدفهای آموزشی قصدشده ارزشیابی کند.