چکیده:
سیمای سرزمین شهری همراه با تعاملی بهینه با بستر اکولوژیک خود میتواند پتانسیلهای بالقوه در ایجاد جامعهای پویا و زیستپذیر داشته باشد. فضاهای زیرزمینی یا زیرسطحی شهرهای کویری میتوانند نوعی فضاهای مبتنی برعقلانیت اکولوژیک تلقی شوند کهانعکاسدهنده ادراک اجتماعی-اکولوژیکی بوده و تعهد فرهنگی افراد نسبت به تعامل صحیح محیط طبیعی و محیط مصنوع را ایجاد نماید. هدف مطالعه پیش رو تحلیلی بر نقش فضاهای زیرسطحی در ارتقاء زیستپذیری شهرهای کویری و تأکید بر برنامهریزی مبتنی بر عقلانیت اکولوژیک بهمنظور ایجاد فضاهای شهری سازگار با بستر اکولوژیک است. روش تحقیق در این مطالعه از نوع توصیفی- تحلیلی، مبتنی بر روش کیفی و استدلال منطقی است. بهمنظور بررسی میزان تأثیرگذاری کارکردهای فضاهای زیرسطحی بر معیارهای زیستپذیری شهرهای کویری، از آزمون T-test و تحلیل آماری SPSS و بهمنظور تحلیل راهبردی فضاهای زیرسطحی، از تکنیکسوات و تحلیل سلسله مراتبی AHP استفاده شد و در نهایت راهبردهای انطباقی، تدافعی، تهاجمی و اقتضایی ارائه گردید. نتایج حاکی از آن است که بازآفرینی اصول عقلانیت اکولوژیک در فرایند برنامهریزی راهبردی توسعه فضاهای زیرسطحی، مستلزم نوعی برنامهریزی مشارکتی و ارتباطی میان افراد جامعه از یکسو و همچنین، جامعه و طبیعت از سویی دیگر است. چنین بازآفرینیای میتواند زمینهای را برای پایداری، تابآوری و زیستپذیری اکوسیستمهای شهری، فراهم آورد.
Urban landscape can have potential in creating dynamic and livable communities when it interacts optimally with its ecological context. Underground or subsurface spaces of desert cities can be considered as a kind of spaces based on ecological wisdom that reflects socio-ecological perception and creates a cultural commitment of individuals to the correct interaction of natural environment and artificial environment. Therefore, the purpose of this study is to analyze the role of underground spaces in promoting the livability of desert cities and to emphasize planning based on ecological wisdom to create urban spaces compatible with the ecological context. The research method in this study is descriptive-analytical, based on the qualitative method and logical reasoning. To evaluate the effect of underground space functions on the livability criteria of desert cities, T-test and SPSS statistical analysis were used, and to strategically analyze underground spaces, SWOT technique and AHP hierarchical analysis were used and finally, adaptive, defensive, offensive, and contingency strategies were presented. The results indicate that the regeneration of the principles of ecological wisdom in the process of strategic planning of the subsurface spaces development requires a kind of participatory and communication planning between members of society on the one hand and also society and nature on the other hand. Such regeneration can pave the way for the sustainability, resilience, and livability of urban ecosystems.
خلاصه ماشینی:
محققاني چون ادميرال و کومارو٥ (٢٠١٨)، کيان ٦ (٢٠١٦)، والاس و ان جي 7 (٢٠١٦)، کايشي ٨ (٢٠١٦)، ژو و ژائو٩ (٢٠١٦) مطالعاتي را در مورد فضاهاي زيرسطحي در هنگ کنگ ، ژاپن ، نروژ و سنگاپور انجام دادند و به اين نتيجه رسيدند که برنامه ريزي توسعه فضاهاي زيرسطحي، ابزاري براي تأمين فضاهاي مورد نياز، حفظ ارزشهاي محيطي و سطحي زمين ، کاهش تأثيرات منفي بر سيماي سرزمين ، کاهش محدوديت در فرايندهاي توسعه شهري و پيشرفت در فرايند توسعه پايدار است Admiraal and Cornaro, 2018; Qian, 2016; Wallace and Ng, 2016; Kishii, ) ٢٠١٦ ,Zhao &Zhou ;٢٠١٦).
اصول بنيادين در تفکر عقلانيت اکولوژيک بنا بر ادبيات موضوع عبارت است از: - تأمين نيازهاي انساني (٢٠١٨ ,Zheng et al) - تفکر سيستمي، ديدگاه کل نگر، ارتباطات و بازخوردها (٢٠١٦ ,McPhearson et al) - رويکرد مشارکتي (٢٠١٦ ,McPhearson et al) - ساختار سلسله مراتبي و حفظ مقياسهاي مختلف زماني و مکاني (McPhearson et al, 2016) - يکپارچگي اکولوژيک ، مديريت فرايند و پويايي سيستم ( ;٢٠١٨ ,Zheng et al (McPhearson et al, 2016 - ارتقاء خدمات اکوسيستمي (٢٠١٨ ,Zheng et al) - تنظيم مداخلات انساني در فرايندهاي اکوسيستمي (٢٠١٨ ,Zheng et al) - برنامه ريزي براي ايجاد ساختار و عملکرد پايدار (٢٠١٤ ,Xiang) در اين مطالعه فضاهاي زيرسطحي شهرهاي کهن کويري به عنوان طرحهاي حاصل از برنامه ريزي مبتني بر اصول عقلانيت اکولوژيک در نظر گرفته شده است ، که تحققي از اصول عقلانيت اکولوژيک در فرايند برنامه ريزي و حلقه پيوند سيستم هاي اجتماعي و اکولوژيک بوده و ضمن تنظيم مداخلات انساني در فرايندهاي اکوسيستمي، با خلق کارکردهاي متنوع در ابعاد مختلف کالبدي-فضايي، اقتصادي، اجتماعي، فرهنگي و محيط زيستي، طي قرنها پايداري ساختار و عملکرد شهر را بهبود بخشيدهاند.
"Mainstreaming sustainable development into a city's Master plan: A case of Urban Underground Space use.