چکیده:
اشکانیان بعنوان یکی از اقوام ایرانی که محل استقرار آنها در شمالشرقی ایران بود، با بیرون راندن سلوکیان از حدود 250 قبل از میلاد تا 224 میلادی بر ایران حکم راندند. مرزهای سیاسی و نفوذ فرهنگی آنان از غرب تا رود فرات و از مشرق به هند و آسیای میانه میرسید.
یکی از هنرهای کاربردی در تزئینات بناهای این دوره، نقاشی دیواری است، باستان شناسان بر این باور هستند که یکنواختی نقوش برجسته این زمان ممکن است انعکاسی از نفوذ نقاشی در آن باشد.
نقاشان پارتی دیوارها و سقفها را با تصاویر متنوعی میآراستند. اما یک سبک واحد را درنقاشیهای پراکنده ی منسوب به این عصر نمیتوان یافت.
نقاشی دیواری در دوره اشکانی در نقاط مختلف امپراطوری با موضوعات متفاوت و مفاهیم و ریشههای مشترک فرهنگی قابل مشاهده و بررسی است. بهترین نمونههای باقی مانده که در این پژوهش مورد مطالعه قرار میگیرند؛ ویرانههای کاخ کوه خواجه در سیستان و شهر باستانی دورا-اروپوس در خاک سوریه است.
پژوهش حاضر برآن است با تکیه و استناد بر شواهد باستانشناختی و مطالعات اسنادی، به معرفی، مقایسهی و تجزیه و تحلیل دیوار نگارههای تزیینی کاخ کوه خواجه با نقاشیهای دیواری دورااروپوس بپردازد تا بر این اساس بتواند به درک شناخت شباهتها و تفاوتهای میان این نگارهها دست یابد.