چکیده:
ابرها در چرخه آب و شکلگیری اقلیمهای مختلف از اهمیت بالایی برخوردار میباشند. توزیع مکانی روزهای ابرناکی و روند تغییرات آن در جهت اتخاذ تصمیمات و راهبردهای محیطی حائز اهمیت است. هدف از این پژوهش بررسی روند تغییرات مکانی و زمانی سالانه تغییرات روزهای ابرناکی در ایران بر مبنای روشهای زمینآمار میباشد. روش پژوهش براساس آمار و اطلاعات روزهای ابری 43 ایستگاه همدید از سال 1970 الی 2010 انجام شد. بهمنظور تعیین الگوی فضایی از روشهای مختلف درونیابی زمینآمار استفاده شد. برای سنجش دقت این روشها از معیارهای اعتبارسنجی MAE،MBE وRMSE و برای ارزیابی روند تغییرات از روش من – کندال و کمترین مربعات استفاده گردید. نتایج نشان داد از شمال به جنوب و از غرب به شرق ایران، تعداد روزهای ابری کاهش مییابد و تفاوت مکانی زیادی در تعداد روزهای ابرناکی در کشور وجود دارد. توزیع زمانی – مکانی روزهای ابری در کشور نیز تابع مؤلفههای مکان میباشد و عامل عرض جغرافیایی بیشترین تأثیر را دارد. نتایج معیارهای اعتبارسنجی نشان داد که برای ابرناکی سالانه روشهای GPI و C/K، در فصل زمستان روش درونیابی C/K، در فصل بهار روش IDW، در فصل تابستان LPI و در فصل پاییز روشهای RBF وEBK از عملکرد بالاتری در توزیع مکانی ابرناکی برخوردار میباشند. روند تغییرات روزهای ابری در کشور بیشتر کاهشی بوده، در بیش از نیمی از ایستگاههای موردمطالعه این روند کاهشی معنیدار آشکار گردید. از آنجایی که مقدمه بارش ابرناکی است، نتایج تحقیق در پیش آگاهی مدیریت ریسک مخاطرات هیدروکلیمایی و مدیریت منابع آبی حائز اهمیت می باشد.
The water cycle and the formation of clouds in different climates are very important. Cloudiness and trends in the spatial distribution days to decide and environmental strategies are important. The aim of this study was to investigate the temporal and spatial variations days of annual changes in cloudiness is based on geostatistical methods. Methods based on data cloudy days were 43 synoptic stations from 1970 to 2010. In order to determine the spatial pattern of different methods of geostatistical interpolation was used. The measurement accuracy of the methods of validation criteria MAE, MBE and RMSE and to assess the trend of Kendall and least squares method was used. The results showed that from North to South and from West to East, Iran, the number of cloudy days is reduced and large spatial differences in the number of day's cloudiness in the country. Distribution Spatio-temporal cloudy days in the country is subject to component location and latitude factor is most effective. Results Criteria validation showed that for cloudiness Annual methods GPI and C / K and in winter interpolation method C / K, in the spring of IDW, in the summer LPI and autumn approaches RBF and EBK greater performance in the spatial distribution cloudiness of Are. The cloudy days in the country was further reduced so that more than half of the stations studied, show the significant decreasing trend. Since the introduction of cloudiness is precipitation, results in the management of risks disasters awareness and management of water resources are important.
خلاصه ماشینی:
هدف از این پژوهش بررسی روند تغییرات مکانی و زمانی سالانه تغییرات روزهای ابرناکی در ایران بر مبنای روش های زمین آمار میباشد.
نتایج آن ها مشخص نمود که از جنوب شرق به شمال شرق منطقه میزان ابرناکی کاهش مییابد و از نظر فصلی روند کاهشی قابل ملاحظه ای در سری روزهای ابری نسبت به سال های گذشته مشاهده 7 میشود.
مدل سازی تغییرات زمانی و مکانی پوشش ابری با تأکید بر روزهای بارش در ایران پژوهشی است که قاسمی (١٣٩١) انجام داده است وی با استفاده از آمار و اطلاعات ایستگاه های هواشناسی سطح زمین تغییرات زمانی و مکانی به صورت پهنه های مختلف مشخص نمودند.
با توجه به اینکه سنجش وضعیت روزهای ابری در قالب ایستگاه های هواشناسی به خوبی میسر است ، لذا پرداختن به این پدیده اقلیمی و واکاوی توزیع زمانی و مکانی آن و همچنین روند تغییرات میتواند نقش مؤثری در آگاهیبخشیها و مطالعات راهبردی در زمینه مدیریت منابع آبی داشته باشد.
برای توزیع زمانی - مکانی (به تصویرصفحه رجوع شود) روزهای ابری یا ابرناکی از روش های زمین آمار در محیط سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS) استفاده شد.
ارزیابی روند با آزمون پارامتری کمترین مربعات با توجه به بررسی آماری انجام شده در سری روزهای ابری سالانه و فصول بهار و تابستان ، از توزیع نرمال پیروی می - کنند، بنابراین برای این شرایط از روش پارامتری کمترین مربعات برای سنجش روند تغییرات در کنار آزمون ناپارامتری من کندال استفاده گردید.