چکیده:
هدف پژوهش حاضر، تحلیلی بر محتوای کتاب زیست شناسی پایه دوازدهم دوره دوم متوسطه رشته علوم تجربی است. تحول در نظام آموزشی معادل با تحول در نیروی انسانی آن کشور و سازندگی در آینده است. یکی از عناصر مهم و اساسی هر نظام آموزشی، کتاب درسی است و بهبود این بخش منجر به تغییراتی مهم در جامعه و تغییرگسترده در سیر یادگیری میشود. در این پژوهش کتاب زیست شناسی پایه دوازدهم دوره دوم متوسطه رشته علوم تجربی سال ۱۳۹8، طبق الگوی فعال- غیرفعال ویلیام رومی مورد بررسی قراردادهشد. روش تحقیق، تحلیل محتوا است وجامعه آماری پژوهش،کتاب زیست شناسی پایه دوازدهم دوره دوم متوسطه رشته علوم تجربی سال ۱۳۹8 است. بر اساس یافتههای پژوهش، ضریب درگیری یادگیرنده در بخشهای متن و تصاویر به ترتیب 030/0 و 098/ 0 به دست آمد. نتایج نشان دهندهی غیرفعال بودن کتاب در بخشهای متن و تصاویر است. فعال بودن کتاب به معنای قدرت درگیری دانش آموز در روند آموزش است؛ قدرتی که در آموزش غیرفعال دیده نمیشود.
خلاصه ماشینی:
در این پژوهش کتاب زیست شناسی پایه دوازدهم دوره دوم متوسطه رشته علوم تجربی سال ۱۳۹8، طبق الگوی فعال- غیرفعال ویلیام رومی مورد بررسی قراردادهشد.
ویلیام رومی یکی صاحبنظران تعلیم و تربیت میباشد که وی کتاب خود را با نام« تکنیکهای پژوهشی در آموزش علوم » در سال 1986 ارائه کرده و معتقد است که در این روش به توصیف عینی و منظم محتوای آشکار مطالب درسی و آزمایشگاهی باید پرداخت.
به خصوص تأکید سازمان پژوهش و برنامهریزی درسی و همچنین دفتر تألیف کتب درسی وزارت آموزش و پرورش بر آموزش زمینه محور علوم که زیست شناسی یکی از گرایشهای آن میباشد، نویسندگان این مقاله را بر آن داشت تا کتاب زیست شناسی پایه دوازدهم که از کتابهای تازه تألیف شده است را از منظر فعال بودن مورد بررسی قرار دهند.
بنابراین باتوجه به اهمیت کتاب درسی در نظام آموزشی و نقش اساسی تحلیل محتوا در بهبود و شناسایی نقاط ضعف و قوت کتابها، پزوهش حاضر با هدف بررسی میزان توجه به جنبههای فعال و غیرفعال کتاب زیست شناسی پایه دوازدهم بر اساس روش ویلیام رومی انجام شده است.
نتایج پژوهش در این قسمت نتایج تحلیل متن و تصاویر کل کتاب زیست شناسی پایه دوازدهم بر اساس روش ویلیام رومی به صورت جدول و نمودار ارائه شدهاست.
جدول 5 - جدول ضریب درگیری مربوط به تصاویر زیست شناسی دوازدهم {مراجعه شود به فایل جدول الحاقی} (به تصویر صفحه مراجعه شود) نمودار 4- درصد فعال و غیرفعال بودن تصاویر در روش ویلیام رومی بحث و نتیجه گیری این پژوهش با هدف تحلیل محتوای کتاب درسی زیست شناسی پایه دوازدهم چاپ 1398 از منظر فعال یا غیرفعال بودن به روش ویلیام رومی صورت گرفته است.