خلاصه ماشینی:
بررسی تأثیر تحریم‌ها و برجام بر بودجه دولتو چشم‌انداز آن در سال 1396 تحریم‌ها و برجام به‌طور مستقیم از طریق ایجاد نوسان در درآمدهای نفتی کشور، بودجه دولت را تحت تأثیر قرار داده‌اند و علاوه بر آن، از طریق مسیرهای غیرمستقیم 1- رشد اقتصادی و درآمدهای مالیاتی دولت، 2- تورم و رشد هزینه‌های دولت و 3- نااطمینانی و تضعیف قابلیت پیش‌بینی و برنامه‌ریزی در بودجه، شرایط مالی دولت را متأثر ساخته‌اند.
با وجود این، کاهش قیمت جهانی نفت خام در یک سال گذشته باعث خنثی شدن اثر اجرایی شدن برجام بر بودجه دولت شده است و مشاهده می‌شود که حتی در سه‌ماهه نخست سال 1395 به دلیل رسیدن قیمت نفت خام به 35 دلار در هر بشکه، عملکرد فصلی تحقق منابع حاصل از واگذاری دارایی‌های سرمایه‌ای تا سطح 44 هزار میلیارد ریال کاهش یافته است.
با توجه به نمودار شماره 4، در سال 1394 شرایط تغییر کرد و با وجود آنکه بیش از 100 درصد منابع حاصل از واگذاری دارایی‌های سرمایه‌ای در اثر عواملی مانند اجرایی شدن برجام در فصل پایانی این سال محقق شد، اما در اثر عدم بهبود چشمگیر در شرایط اقتصاد کلان و در نظر گرفتن افزایش 5/27 درصدی در میزان مصوب درآمدهای جاری دولت، مقدار 1288 هزار میلیارد ریال این درآمدها به‌طور کامل به‌دست نیامد.
با توجه به موارد یادشده، می‌توان مشاهده کرد که تشدید تحریم‌های اقتصادی در سال 1391 باعث وارد شدن شوک به منابع مالی دولت شد و پس از آن نیز با وجود دستیابی به توافق موقت هسته‌ای و همچنین برجام، کاهش قیمت جهانی نفت خام در کنار افزایش قابل توجه میزان مصوب درآمدهای جاری دولت و ادامه شرایط رکودی در کشور، موجب شد تأثیر شوک‌های درآمدی بر بودجه دولت ادامه یابد.
(
, 
, 
)
