چکیده:
با انقلاب پستمدرنیسم در ادبیات تغییر و تحولاتی صورت گرفت که از جملۀ آنها میتوان به داستانهایی اشاره کرد که بر طبق قاعده و اصول روایت نگارش نشدهاند بلکه در طول روایت، به شیوههای مختلف بر داستانی بودن آنها تأکید میشود. این نوع از ادبیات علاوه بر تثبیت جایگاۀ خود در بین نویسندگان غربی، به ادبیات داستانی عربی نیز راه یافته است و بسیاری از نویسندگان عرب توانستهاند در روایتهای خود، آن مؤلفهها را به خوبی به کار گیرند. از جمله آن نویسندگان، مجید اسحاق طوبیا نویسنده مصری با اثر خود، رمان «الهؤلاء» است. در این رمان، شیوههای به کار رفته است که آن را در زمره آثار پستمدرنیسم قرار میدهد. این پژوهش درصدد آن است با رویکرد توصیفی- تحلیلی به شگردهای مختلفی که طوبیا برای خلق داستان پست مدرن خود از آنها بهره جسته، اشاره کند. یافتههای پژوهش نشان میدهد طوبیا توانسته است مؤلفههایی چون ساختگی و وهمی بودن شخصیتها، تخیلی بودن راوی که در اصل خود نویسنده است، فرجامهای چندگانه و فراواقعیت را در این رمان برای خواننده به معرض نمایش بگذارد. دیگر نکته مهم این رمان، ویژگی معکوس کردن است و این وارونگی را میتوان در معکوس کردن اسم مجید طوبیا به صورت«أیبوط دیجم»و در طرح گردش زمین بر خلاف عقربههای ساعت و در پایان داستان، جهت مخالف حرکت قطارها مشاهده کرد.
خلاصه ماشینی:
اشاره به همه این پژوهش ها، از حوصله این مقاله خارج است از این رو تنها به مقالات حوزه ادبیات عربی پرداخته میشود: مقالۀ تطبیقی «جمالیات ما وراء القص فی الروایة ما بعدالحداثة «التجلیات » و «ملکان عذاب »(٢٠١٧م ) از روح الله مطلبی، احمدرضا صاعدی و محمد خاقانی اصفهانی: در مجلۀ«اللغة العربیة و آدابها» چاپ شده است .
مقالۀ «لعبة المیتا سرد فی روایة الفردوس المحرم » به قلم لیث سعید هاشم الرواجفة (٢٠١٧م ): این مقاله ضمن معرفی مختصر فراداستان ، بدون عنوان گذاری به برخی از مؤلفه های فراداستان نیز اشاره کرده است و در پایان ، نویسنده به این نتیجه رسیده است که هدف از نگارش رمان «الفردوس المحرم »، هجوم به همه سم هایی است که در درون جامعه پخش شده است .
مقالۀ اینترنتی«الفانتازیا فی روایة الهؤلاء- مجید طوبیا»(٢٠١٥م ) به قلم رائد الحواری: در این مقاله ، تنها به موضوع خیال و وصف آن در رمان پرداخته شده است و اشاره ای به موضوع مؤلفه های مدرنیسم و فراداستان نشده است .
مقالۀ«میتاسرد ما بعد الحداثة »(٢٠١٣م ) به قلم فاضل ثامر که در مجله الکوفه به چاپ رسیده است : نگارنده ، بعد از معرفی فراداستان ، نمونه رمان هایی از فراداستان را نام میبرد و به اختصار به برخی از تکنیک های به کار رفته در آن رمان ها، اشاره میکند.
(تدینی، ١٣٨٨: ٢١٦) مجید طوبیا نویسنده رمان ، این تکنیک را با اشاره به ساختگی و تخیلی بودن شخصیت های داستان و راوی به خوبی نشان داده است .