چکیده:
هدف این پژوهش، بررسی شاخصه ها و مولفه های مذهبی بازتولیده شده در رمان جنگ بر مبنای نظریه تحلیل گفتمان است. به این منظور هویت مذهبی رزمندگان در رفتار با اسرا و پیش فرض های گفتمانی و نگرش آنها نسبت به مقوله هایی همچون ایثار و شهادت، بر مبنای آرای بازتاب یافته در رمان های شاخص جنگ، احصا و بررسی شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که بیناگفتمانیت رمان جنگ از ترکیب آموزه های مذهبی و شیوه های راهبردی دفاع حاصل شده است. در این رمان ها، گفتمان انقلاب اسلامی با دال های ایدیولوژیک مبتنی بر مذهب نظیر جهاد، ایثار، شهادت و...، نظام معنایی مذهبی را مفصل بندی نموده است و به پشتوانه الگوسازی واقعه عاشورا، استناد به قرآن، کاربست تعابیر مثبت در باب شهادت و تبریک آن، معنای نشانه ها و دال های گفتمانی را تثبیت نموده و به هژمونیک شدن گفتمان یاری رسانده است.
This study has aimed to examine the religious characteristics represented in Persian war novels from the perspective of Critical Discourse Analysi. To do so, the religious identity of warriors in their conduct with prisoners of war, discursive presuppositions about such issues as sacrifice and martyrdom, and the attitude of warriors towards such issues as represented in Persian prominent war novels have been analyzed. The results of the study revealed that the interdiscursivity of Persian war novels is composed of religious teachings and defense strategies. Furthermore, it was found that the Islamic Revolution discourse has articulated a religious semantic system based on Islamic ideological signifiers such as Jihad, sacrifice, martyrdom etc., and that it has consolidated the meaning of discursive signifiers by modeling the ‘eventof Ashoura’ , reference to the Quran, and utilising positive comments about martyrdom and consecration of that, thus facilitating the hegemonization of this discourse.
خلاصه ماشینی:
پيشينة پژوهش در باب متون ادبيات داستاني جنگ ، آثار پژوهشي زيادي از منظرهاي گوناگون انجام گرفته است ؛ اما تاکنون پژوهشـي کـه از منظـر پـژوهش حاضـر، مؤلفـه هـاي مـذهبي و پشتوانه هاي گفتماني آن را در رمانهاي مورد بررسي اين تحقيق به مطالعه بگيرد، انجام نشده است .
در ايـن مقالـه «حيـات جاودانه » به عنوان دال مرکزي در نظر گرفته شده است ، در حالي که بـه نظـر مـي رسـد خود شهادت، دال مرکزي گفتمان است و حيات جاودانه ، تنها يکي از مدلولهـايي اسـت که مي شود به اين دال نسبت داد.
بـه ايـن منظـور نشانه هاي مذهبي که گفتمان انقلاب اسلامي به امور راهبردي دفاع وارد کرده ، استخراج شده است و رويکرد «تکليف محور» حضور در جبهه ها و نگاه فقهي به امر دفاع از وطن ، با استناد به سخنان امام خميني (ره) نشان داده شده است .
در اين پژوهش سعي شده است تا طـرح از بحـث توصـيفي وجود نشانه هاي مذهبي در رمان جنگ فراتر رود و وجود نشـانه هـاي مـذهبي در رمـان جنـگ در پيونـد بـا گفتمـان انقـلاب اسـلامي ، سـوية گفتمـاني امـور مـذهبي و ابـزار نهادينه سازي آن به صورت يک کل منسجم تحليل شود.
ناصر مي خواهد به آنها نهيب بزند کـه تنـدتر قـدم بردارنـد، امـا بـا صداي کشيده شدن پاهايشان روي زمين ، درماندگي شـان را مـي خوانـد و ياد حرف فرماندهاش، رضا مي افتد که مي گفت «همه چيـز انقلابمـان بايـد اسلامي باشد، حتي اسير گرفتنش »» (فراست ، ١٣٦٧: ٥٥).
(
, 
, 
)
