چکیده:
اهل سنت به دلیل نپذیرفتن امامت و خلافت منصوص، با هدف ایجاد اعتماد و اطمینان به واسطه‌های انتقال معارف و احکام اسلامی از رسول خدا| به نسل‌های بعدی، با استناد به شماری از آیات و روایات، نظریه عدالت همه صحابه را مطرح کرده‌اند. در این پژوهش با روش توصیفی و تحلیلی به نقادی این نظریه پرداخته، به این پرسش پاسخ داده‌ایم که آیا آیات مرتبط با ایمان صحابه با نظریۀ عدالت صحابه سازگار است؟ در این مقاله با توجه به آیات مرتبط با نظریه عدالت صحابه، مباحثی مانند سبقت در ایمان، پایداری بر ایمان، پیمان بر ایمان، درجات ایمان، اظهار دروغین ایمان، ضعف در ایمان و انصراف از ایمان بررسی شده‌اند. نتیجه اینکه پایه نظریه عدالت صحابه مستحکم نیست و صحابه همانند دیگر افراد امت اسلامی به اقتضای خلقت انسانی و شهوات نفسانی در معرض ارتکاب برخی گناهان کبیره بوده‌اند و بلکه برخی مرتکب آنها نیز شده‌اند.
Since Sunni Muslims do not accept textually implied imamate and caliphate, they propounded the theory of the righteousness of all the Sahaba—Prophet Muhammad’s companions—in order to establish a trust in the media of conveying Islamic doctrines and rulings from the Prophet to the next generations, and they did so by making a recourse to a number of Quranic verses and hadiths. In this article, I adopt a descriptive and analytic method to criticize the theory. The question here is: Are Quranic verses concerning the Sahaba’s faith compatible with the theory of Sahaba’s righteousness? In this article, we consider Quranic verses associated with the theory, such as those regarding forerunners in faith, persistence on faith, the pledge of faith, degrees of faith, false profession of faith, weakness in faith, and giving up the faith. I conclude that the theory of the Sahaba’s righteousness does not rest on a firm ground. In fact, Sahaba were, just like other followers of Islam, susceptible of major sins as demanded by the human creation and personal desires, and some of them actually committed such sins.
خلاصه ماشینی:
ایمان صحابه در قرآن؛ بررسی و نقد نظریۀ عدالت صحابه علی خراسانی تاریخ دریافت: 20/11/1398 تاریخ پذیرش: 25/02/1399 چکیده اهل سنت به دلیل نپذیرفتن امامت و خلافت منصوص، با هدف ایجاد اعتماد و اطمینان به واسطه‌های انتقال معارف و احکام اسلامی از رسول خدا| به نسل‌های بعدی، با استناد به شماری از آیات و روایات، نظریه عدالت همه صحابه را مطرح کرده‌اند.
همچنین از قرآن کریم استفاده می‌شود که پیشگامی در انفاق و جهاد فضیلت بیشتری دارد؛ از‌این‌رو انفاق و جنگ آن دسته از صحابی پیامبر که پیش از فتح مکه و یا صلح حدیبیّه همراه با رسول خدا بوده‌اند، در مقایسه با کسانی که پس از این برهه، انفاق کرده و در صف جنگجویان قرار گرفته‌اند، از ارزش بیشتری برخوردار است.
بر اساس روایت‌ها، شأن نزول شماری از آیات به حادثۀ غدیر و این پیمان اشاره دارد (واحدی، بی‌تا، ص 165)؛ از جمله اینکه آیه 67 سوره مائده درباره لزوم اعلام جانشینی و امامت علی بن ابی‌طالب× است.
پیمان بر ایمان (بیعت): از مجموع آیات مرتبط با پیمان‌های صحابه بر ایمان، قائلان به نظریه عدالت صحابه به آیه 10 سورۀ فتح استدلال کرده‌اند (ابن‌عبدالبر، 1415ق، ج1، ص 32)؛ در‌حالی‌که استدلال به این آیه بر عدالت همه صحابه، اخص از مدعاست؛ زیرا بیشترین تعدادی که برای صحابۀ همراه رسول خدا| در این سفر گفته شده، هزار و ششصد نفر است؛ در‌حالی‌که شمار صحابه از دیدگاه اهل سنت بیش از یکصد و ده هزار تن است.
Sahih al-Bukhari (by Ibn Baz, vols.
(
, 
, 
)
