چکیده:
بی شک، امام سجاد علیه السلام در جامعهای زندگی میکرد
که مراقب تهای شدیدی از طرف امویان نسبت به آن
حضرت و پیروانش، اعمال می شد. مراقبت های که سبب
میشد کسی جز با مخفی کاری و تقیه نتواند با آن
حضرت رابطه برقرار کند. از طرف دیگر نیز آشو بها
و رویدادهای سهمگین، روح آرامش و امنیت مسلمانان
را دچار نگرانی و اضطراب کرده و هرگونه امید به
زندگی را از میان آنان برده بود. در چنین فضایی، امام
سجاد علیه السلام با تبیین ابعاد عرفانی اسلام، امید را در بین
مسلمانان زنده و به حفاظت از جامعه اسامی پرداخت
و زمینه را برای تبیین ابعاد علمی اسلام و تثبیت مذهب
شیعه و باورهای آن فراهم ساخت و بدین وسیله نحوه
مبارزه در شرایط سخت را به پیروان خود آموخت.
بنابراین میتوان گفت وضعیت اهل بیت علیهم السلام در اوایل
دوران امامت آن حضرت با اواخر امامت آن حضرت
متفاوت بوده است. زمینه سازی های فرهنگی امام،
اهل بیت علیهم السلام و شیعیان را از تنگناهای سیاسی و فرهنگی
خارج ساخت و آنان را دوباره به تهدید جدیدی برای
امویان بدل کرد.