چکیده:
از علائم مهم و دقیق وقف و ابتدا در قرآن کریم که رعایت آن نقش مهمی در فهم صحیح آیات الهی ایفا میکند، علامت وقف لازم یا «میم» است. نقش این وقف را علاوه بر تجوید و روانخوانی قرآن کریم، میتوان در تفسیر و تبیین مراد الهی از آیات قرآن کریم دریافت. پژوهش حاضر درصدد است با اتخاذ روش توصیفی - تحلیلی، گفتمان الهی در آیاتی مشخص را در سورههای نخست قرآن کریم در مرحله تحلیل گزارهای که پس از مرحله تحلیل معناشناختی و واژهای است، بررسی نموده و نقش این علامت را در فهم بهتر آیات الهی تبیین نماید. بررسیها نشان میدهد، اکثر آیاتی که در آنها وقف لازم بهکاررفته، در حوزه مسائل اعتقادی هستند. در صورت عدم رعایت وقف لازم، فهمی ناقص و چهبسا عکس مراد اصلی الهی به دست میآید و در برخی موارد، به معنایی کفرآمیز منجر میگردد. همین امر موجب شده تا وقف لازم، بهعنوان یکی از مهمترین علائم وقف و ابتدا مطرح و عاملی مهم برای برونرفت از کژفهمیهای احتمالی از آیات قرآن کریم محسوب شود.
خلاصه ماشینی:
علائم وقف و ابتدا که یکی از فنون و دانشهای اساسی قرائت محسوب میشوند، بیشتر در قالب مباحث مربوط به علوم تجوید و روانخوانی قرآن موردتوجه قرار گرفته است؛ اما باید گفت وضع این علائم، علاوه بر موضوعات مربوط به روانخوانی قرآن کریم، نقش شایانی در راستای فهم قرآن ایفا میکند که آن را میتوان پس از دانش مفردات، گام دوم در فهم قرآن؛ یعنی فهم گزارهای دانست.
اهمیت تحقیق در حوزه وقف و ابتدا غیر از جهت یاد شده آن است که حتی بسیاری از قاریان قرآن کریم به اینگونه مباحث دقت کافی نداشته، یا آن را امری سهل و غیرعلمی میانگارند؛ درحالیکه نهتنها وقف و ابتدا با تفسیر، ترجمه و برداشت معنای آیه رابطه مستقیم دارد، بلکه خود تفسیر نیز اثر متقابلی بر روی چگونگی وقف و ابتدا دارد.
علامت وقف لازم، نقش اساسی در فهم صحیح آیه ایفا میکند؛ چراکه در صورت وقف، فرمان به مسلمانان، پس از کلمه «اولیاء» نخستین پایان میپذیرد و پس از وقف، سرگذشت یهود و نصاری با ذکر «اولیاء» دوم بیان شده و از عاقبت دوستی با ایشان بر حذر داده شده است؛ یعنی آیه مشتمل بر یک جمله امری و یک گزاره خبری است که جمله امری تا کلمه «اولیاء» ادامه دارد.
7. Amani, Medina, during Hosseini, Seyyed Mahmoud, Hosseinizadeh, Abdolrasoul,», Study of Pause and Start [Waqf and Ibtida], The Word "Kalla" in the Qur'an ", Quranic Recitation Studies, Volume 6, Number 88, Fall and Winter 8937.
Shakir, Muhammad Kazem, Rules of Waqf and the Beginning in the Recitation of the Holy Quran, Book Garden, Qom: 2013.
Kulaini, Muhammad Ibn Ya'qub, Al-Kafi, Editor: Ali Akbar Ghaffari and Muhammad Akhundi, Islamic Books Publications, Tehran: 1407 AH.