چکیده:
وحدت اسلامي انديشه اي بود كه ضم ن مطرح شدن آن از همان روزهاي اول پيروزي
شكوهمند انقلاب اسلامي در مرحلة پس از آن نيز در قالب كوشش هر چه گسترده تر از قالب
انديشه و شعار خارج شد و با برگزاري كنفرانس بين المللي وحدت اسلامي توسط مجمع
جهاني تقريب مذاهب اسلامي و در راستاي آن، تأسيس دان شگاه مذاهب اسلامي به عنوان
نهادي آموزشي و پژوهشي با رويكردي تقريبي و وحدت گرا، به واقعيتي زنده و پويا تبديل
شد.
از آنجا كه تمام مسلمانان به اعتقادات خود پايبند هستند و در برنامه هاي زندگي به قرآن
كريم و سنت شريف نبوي (ص) به عنوان منابع اصلي احكام مراجعه م ي كنند، بر انديشمندان و
مسئولان لازم است تا بكوشند مسير حركت اسلامي را براي تعيين پايه هاي مشترك هموار و
مقتضيات عملي اين روند تبيين نمايند . چرا كه مشتركات و مسائل مورد اتفاق ميان مسلمانان
زياد بوده و از اين موارد مي توان به اعتقادات، فقه، قواعد فقه، اخ لاق و فرهنگ اسلامي و نيز
تاريخ اشاره كرد كه از جمله زمينه هاي تقريب و تعميق پايه هاي مشترك مي باشند و در قرآن
كريم و سنت پيامبر اكرم (ص) نيز آمده است كه در تحقيقات و مباحثه هاي علمي خود و براي
ريشه كن كردن اختلاف - كه بذر آن توسط دشمنان اسلام كاشته شده و ب ه وسيل ة بمباران
تبليغاتي گستردة آنها نيز آبياري مي شود - به محكمات كه أم الكتاب قرآن مجيد مي باشند،
تمسك جسته و در مورد مسائل مورد اتفاق همكاري سازنده داشته و از پرداختن به متشابهات
پرهيز كرد. هم چنين در خصوص مسائل فرعي شرعي كه زم ينه هاي اجتهاد محسوب مي شوند
نه تنها سختگيري نكرده بلكه قائل به تعدد صواب باشيم، به دليل اينكه در ضمن پرداختن به
مسائل با شيوة تطبيقي و مقارنه اي مشخص مي شود كه اغلب اختلافات فقهي ميان فقها از نوع
لفظي مي باشد نه از نوع حقيقي آن.
علاوه بر اين در پژوهش هايي كه صورت مي پذيرد، ضمن داشتن روحي ة اغماض و
گذشت، در هنگام مراجعه به منابع، الفاظ و عبارات بايد در همان چارچوبي كه نويسنده
مشخص كرده است مورد ارزيابي قرار گيرد.
دانشگاه مذاهب اسلامي به عنوان يك مركز آموزشي تقريب گرا و داراي اهداف متعالي،
ضمن توجه به دروس عمومي كه در رشته هاي مشابه آن در شاخ ة علوم انساني تدريس
مي شود، با تأكيد بر مشتركات و موارد محل اتفاق مذاهب فقهي مختلف، اهتمام ويژه اي به
احياي علم الخلاف يا فقه مقارن داشته و تحقيقات و پژوهش هاي خود را اعم از همايش ها،
سمينارها و نگارش پايان نامه ها و... با نگرش به مقاصد شريعت هدفمند كرد ه است.