چکیده:
حج و عمره از نهادهای برجسته اسلامی هستند. حج و عمره دو عمل عبادی واجب و مستحب مذهبی هستند که در اسلام به آن توجه بسیاری شده است. تقاضای سفر حج و عمره از تقاضاهای مذهبی شمرده میشود و بهرهمندی از این سفر برای افراد هم رضایت خاطر آخرتی و هم رضایت خاطر دنیایی فراهم میکند. بر این پایه، تقاضای آن، تابعی از متغیرهای برانگیزاننده دنیایی و هم تابع متغیرهای برانگیزاننده مذهبی است. در این مقاله در پی برآورد تابع تقاضای سفر حج و عمره در ایران هستیم. بر پایه نظریه، این تقاضا تابعی از متغیرهایی مانند درآمد، ثروت، سرمایه مذهبی، ایمان، سن، جمعیت و تقاضای جانشین است. این دو تابع با به کارگیری دادههای تابلویی برای استانهای کشور با روش اقتصادسنجی دادههای تابلویی در سالهای 1380 تا 1386 برآورد شده است.
نتیجه برآوردها نشان میدهد تقاضای سفر حج، تابعی مثبت از
درآمد، ثروت، سن و سرمایه مذهبی و جمعیت است. همچنین این
تقاضا رابطه مثبت با تقاضای دوره قبل سفر حج و رابطه منحنی با
سفر جانشین عمره دارد. تقاضای سفر عمره نیز با متغیرهای یاد شده رابطهای مانند تقاضای سفر حج دارد.