چکیده:
اسطوره در کنار حماسه، افسانه و فرهنگ عامه، یکی از عناصر تشکل‌دهندۀ فرهنگ و هویّت قومی و ملی جوامع است. بعضی از اسطوره‌شناسان آن را دینِ تمدن‌‌های اولیه و دوران پیش از گسترش ادیان توحیدی می‌‌‌دانند. گناه نخستین و مشابهت آن در اعمال و رفتار اساطیر جهان به گونه ای است که پژوهشگران آن را در سابقۀ تاریخی اساطیر جست‌وجو می‌‌‌کنند، گاهی آنقدر زیان‌بار است که در سرنوشت ملت‌ها تأثیری شگرف می‌‌‌گذارد. ارتکاب شخصیّت‌هایی به نخستین گناه، گاه خواسته و ارادی است، گاه ناخواسته و غیرارادی که این نیز بیانگر جنبه‌‌های فراطبیعی اساطیری است. پژوهش حاضر با روش تحلیلی ـ تطبیقی به بررسی اسطورۀ گناه در اساطیر ایران و یونان پرداخته است. هدف از آن نشان‌دادن انگیزه‌‌های نخستین گناه در ایران و یونان و بررسی وجوه افتراق و اشتراک در میان شخصیّتهای اساطیری، حماسی ایران و یونان است. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که علیرغم افتراقات بنیادی در شخصیّتهای اساطیری ایران و یونان، عواملی چون شک و تردید، غرور، دخالت اهریمن و نیرو‌های پلید و نیز رسیدن به قدرت و پادشاهی دارای بیشترین بسامد در ارتکاب به گناه نخستین را دارند. برخلاف ایران، در یونان، خدایان در به وجود آمدن گناه نخستین دخالت‌‌های آشکاری دارند.
In addition to epic, tale and folk, myth is one of the constituent elements of the culture and ethnic and national identity of societies. Some mythologists believe that the religions of the early civilizations and the period before the spread of monotheistic religions were based on myths. The Original Sin is a concept seen in the actions and deeds of the mythological characters of different nations. It seems that the doctrine of Original Sin is a theme that has had a great impact on the fate of nations. An examination of the various myths reveals that mythological characters commit the Original Sin, sometimes intentionally and voluntarily, and sometimes unintentionally and involuntarily. The present study investigates the myth of sin in Iranian and Greek mythology by using analytical-comparative method. The attempts are made to study the motives for committing the Original Sin in Iranian and Greek mythology, and to consider the differences and commonalities between the mythological and epic characters of Iran and Greece. The results show that despite the fundamental differences between Iranian and Greek mythological characters, factors such as doubt, pride, intervention of Demon and evil forces, as well as gaining power and kingdom are the main reasons of committing the Original Sin. Unlike Iranian mythology, in Greek mythology, the gods have obvious implications for the Original Sin.
خلاصه ماشینی:
نتايج پژوهش نشان ميدهد که عليرغم افتراقات بنيادي در شخصيت هاي اساطيري ايران و يونان ، عواملي چون شک و ترديد، غرور، دخالت اهريمن و نيروهاي پليد و نيز رسيدن به قدرت و پادشاهي داراي بيشترين بسامد در ارتکاب به گناه نخستين را دارند.
(چايد استر١ ١٣٨٠: ٣٢٤) در اين پژوهش علاوه برعلل گناه نخستين ، به بررسي و تحليل وجوه افتراق و اشتراک اسطوره هاي گناه در ايران و يونان پرداخته ميشود.
علياصغر شعردوست (١٣٩٢)، در نوروز و سرچشمه هاي آفرينش و تجديد حيات در اديان و اساطير، به گناه نخستين انسان در اديان و اساطير و خشم خدايان پرداخته است .
» (١٣٧٤: ٤٥) ريشه شناسي آفرينش انسان و پيوند آن با گناه يکي از نخستين پرسش ها دربارة خلقت ، همواره اين بوده است که انسان و ساير موجودات چگونه به وجود آمده اند و اصل آن ها چيست ؟ در اديان و مذاهب کهن ، آفرينش به واسطۀ کشتن يک غول با نام هاي مختلف صورت گرفته است .
1. Zener گناه نخستين شخصيت هاي اساطيري ايران مشي و مشيانه از نطفۀ کيومرث نخستين شخصيت اسطورهاي شاهنامه کيومرث است که نخستين انسان و نخستين پادشاه نيز معرفي ميشود.
در اساطير يونان نيز دوران حکومت زئوس بر زمين دوران طلايي ناميده شده است ، اما ادوار طلايي معمولاً با ناشکري و گناه بزرگ پادشاهي مغرور و نادان پايان مييابد و در مورد جمشيد نيز چنين ميشود.
در اين پژوهش مشاهده ميشود که خط سيري از يک اسطوره و گناه او در تمدن ها و اساطير ديگر به وضوح مشخص است .
(
, 
, 
)
