چکیده:
شرکتهای فراملی در پی گسترش تجارت آزاد و به دنبال کسب سود بیشتر میباشند و این موجب نادیدهگرفته شدن ابعاد اجتماعی اقداماتشان میشود؛ بنابراین دولتهابرای تنظیم و تضمین مسوولیت اجتماعی شرکتی از طریق مقررات سخت و موازین نرم مندرج در معاهدات سرمایهگذاری اقدام کردهاند. در این پژوهش جایگاه این مسوولیت در معاهدات سرمایهگذاری کشورهای کانادا، برزیل، اتحادیهاروپا و در نهایت ایران مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفته است و بهنظر میرسد رویکرد کشور برزیل و اتحادیهاروپا در تضمین این مسوولیت با توجه به تببین دقیق مصادیق و ارجاع به اسناد بینالمللی به نحو موفقتری عمل نمودهباشد. در نظام حقوق معاهدات سرمایهگذاری ایران نیز در دوره پسابرجام، روند مناسبی در تبیین قواعد مسوولیت اجتماعی ملاحظه میشود. هرچند این قیود عملا نتوانسته در ایجاد توازن میان منافع سرمایهگذار خارجی و منافع عمومی موثر باشد و با چالشهایی چون نقش ماهیت سنتی معاهدات سرمایهگذاری، ماهیت نرم قواعد و ابهام در تببین مفهوم مسوولیت اجتماعی، عدم احراز شخصیت بینالمللی شرکتهای فراملی روبروست؛ بنابراین مراجعداوری نیز بایستی با تفسیر متوازن حقوق سرمایهگذار و کشور میزبان و قواعد کلاسیک سرمایهگذاری به رشد و تحکیم این مسوولیت کمک کنند. بازنگری مجدد مفاد معاهدات سرمایهگذاری و توجه بیشتر به قواعد مسوولیت اجتماعی نسبت به حمایت از سرمایهگذار خارجی، راهکار دیگری است که باید مورد توجه قرار گیرد.
Transnational companies are pursuing expanding trade and makeing profit.this issue leads this companies to ignores the social dimension of their measures. Therefore, the governments have tried to regulat and guarantee corporate social responsibility through the hard law and soft standards contained in investment treatis. In this study, the Status of social responsibility in the investment treatis of Canada, Brazil, the European Union and finally Iran has been examined and evaluated, and it seems that the approach of Brazil and the European Union in guaranteeing social responsibility according to Accurate explanation of examples and reference to international legal documents has been more successful. In the post TCOPA investment treatis.In Iran the trend towards formulating social responsibility can be detected . Though these restrictions have not been effective in balancing the interests of foreign investors with the public interest, and have been faced challenges such as the traditional nature of investment treaties, the soft nature of rules and ambiguity in explaining the concept of social responsibility, lack of international character. Therefore, the arbitration tribunal should also support to grow and strengthen this responsibility by giving a balanced interpretation of the rights of the investor and the host country and the classic rules of investment. Rivison of the content of the investment treatis, and giving more attention to the rules of social responsibility than protecting a foreign investor, is another solution that should be considered.
خلاصه ماشینی:
هرچند این قیود عملا نتوانسته در ایجاد توازن میان منافع سرمایه گذار خارجی و منافع عمومی مؤثر باشد و با چالش هایی چون نقش ماهیت سنتی معاهدات سرمایه گذاری ، ماهیت نرم قواعد و ابهام در تببین مفهوم مسؤولیت اجتماعی،عدم احراز شخصیت بین المللی شرکت های فراملی روبروست ؛ بنابراین مراجع داوری نیز بایستی با تفسیر متوازن حقوق سرمایه گذار و کشور میزبان و قواعد کلاسیک سرمایه - * نویسنده مسؤول مقاله : E-mail: a-rezaei@shirazu.
Corporate Social Responsibility 56 رویکرد جدید برای حل تعارض میان مسؤولیت اجتماعی شرکت و اصول و قواعد بین المللی سرمایه گذاری توسط کشور میزبان موثر و تأثیرگذار هست یا خیر.
4/Sub. 2/2003/9), 2 July 2003, para: 41 روند کلاسیک معاهدات سرمایه گذاری در حال تحول است به طوری که براساس گزارش ٢٠١٦ آنکتاد از٢٠١٢ تا ٢٠١٤، حدود ٥٨ درصد از این معاهدات ، دارای شرایطی بوده اند که زمینه را برای اجرای سیاست های کلان عمومی از جمله مسؤولیت اجتماعی فراهم میکند.
البته باید توجه داشت که براساس ماده ٢٣ این معاهده استفاده از عبارات «داوطلبانه » و «تشویق » جایگاهی نرم به این تعهد داده است و مفاد مسؤولیت اجتماعی نمیتواند برای سرمایه گذار مبنایی برای اعتراض و شکایت علیه کشور میزبان در داوری باشد(٢٣:art ,٢٠١٣ ,Benin-Canada, BIT(.