چکیده:
امروزه حریم خصوصی بهعنوان یک اصل بنیادین و اخلاقی، اهمیت و جایگاه ویژهای دارد؛ تا حدی که میتوان آن را در زمره کانونیترین موضوعات حقوق بشری قرار دارد. این حق در گستره خانواده بهعنوان مهمترین و اساسیترین بنیان اجتماعی و در روابط زوجین نیز مطرح است. نظر به اهمیت موضوع، این مقاله مترصد پاسخگویی به این پرسش اساسی است که با توجه به اختصاصات خانواده جایگاه این حق در روابط زوجین چیست؟ چه عناصر و مصادیقی از آن را میتوان در روابط همسران در نظر گرفت؟ در صورت تزاحم این مصادیق با برخی از حقوق زوجیت راهحل چیست و کدامیک رجحان دارند؟ این پژوهش با تدقیق در مفهوم حریم خصوصی، تحقیق در مستندات آن، واکاوی مصادیق این حریم در روابط زوجین و مداقه در موارد تزاحم آن با برخی حقوق زوجیت مشخص میکند در زندگی زناشویی اصل بر داشتن حریم خصوصی است، اما در مواردی با توجه به مقتضیات خاص خانواده در موارد تزاحم با حقوق زوجیت این حق محدود یا نقض میشود. بدین نحو که در فرض تزاحم حق اهم با معیار تحکیم خانواده سنجیده خواهد شد و این مصلحت تحکیم خانواده است که تعیین میکند در موارد خاص کدامیک از حقوق حریم خصوصی یا دیگر حقوق زوجیت بهعنوان مرجح و اهم مقدم خواهد شد.
خلاصه ماشینی:
نظر به اهمیت موضوع، این مقاله مترصد پاسخگویی به این پرسش اساسی است که با توجه به اختصاصات خانواده جایگاه این حق در روابط زوجین چیست؟ چه عناصر و مصادیقی از آن را میتوان در روابط همسران در نظر گرفت؟ در صورت تزاحم این مصادیق با برخی از حقوق زوجیت راهحل چیست و کدامیک رجحان دارند؟ این پژوهش با تدقیق در مفهوم حریم خصوصی، تحقیق در مستندات آن، واکاوی مصادیق این حریم در روابط زوجین و مداقه در موارد تزاحم آن با برخی حقوق زوجیت مشخص میکند در زندگی زناشویی اصل بر داشتن حریم خصوصی است، اما در مواردی با توجه به مقتضیات خاص خانواده در موارد تزاحم با حقوق زوجیت این حق محدود یا نقض میشود.
در نگاه نخست، شاید ارتباط و وابستگی عمیق زوجین متبادر این معنا باشد که هیچکدام از همسران حریمی خصوصی برای خود ندارند، اما با توجه به شخصیت مستقل هر یک از همسران نمیتوان بهصرف زندگی مشترک حقوق انسانی آنها را نادیده انگاشت و حریم خصوصی را که یکی از مصادیق آزادیهای فردی است نقض کرد، اگرچه با برقراری زندگی زناشویی و اقتضائات خاص آن، احتمال وجود محدودیت در حریم هر یک از زوجین متصور است.
حکم این آیه و دستورات ناب الهی در قلمرو خانواده و بهویژه در روابط زن و شوهر میتواند از بسیاری از مشکلاتی که زوجین در زندگی مشترک دارند جلوگیری کند، چراکه گمان بد سرچشمه تجسس و تجسس موجب افشای عیوب و اسرار پنهانی و آگاهی بر این امور سبب غیبت میشود) مکارم شیرازی، 1374، ج 22، ص 184) هرکدام از این اعمال حرام سبب ورود و نقض حریم خصوصی زوجین شده و دیگری را به عکسالعمل وامیدارد تا جایی که زندگی مشترک را در سراشیبی سقوط سوق میدهد.