چکیده:
طرح مساله: فقر در نواحی روستایی در اثر عوامل اقتصادی، اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و تاریخی و در نهایت در اثر عدم توسعه روستایی شکل گرفته است. کشور ما نیز همانند کشورهای درحال توسعه با مسئله فقر و گستردگی این پدیده در نواحی روستایی مواجه است و از مهمترین مشکلات نواحی روستایی به شمار می رود. بررسی فقر در شهرستان کوهدشت به عنوان یکی از شهرستان های استان لرستان که دارای تعداد روستاهای فروانی است، از اهمیت فراوانی برخوردار است. هدف: پژوهش حاضر با هدف شناخت توزیع فضایی فقر در نواحی روستایی شهرستان کوهدشت در قالب پاسخ به 5 سوال طرح شده در این رابطه انجام شده است. از نوع اکتشافی و سوال محور بوده و از نظر هدف کاربردی و بر اساس روش توصیفی-تحلیلی می باشد. روش: ابزار گردآوری اطلاعات در این تحقیق مطالعات کتابخانه ای و میدانی(پرسشنامه، مشاهده) بوده است. جهت تعیین نمونه 26 روستا با توزیع فضایی مناسب در سطح تمامی دهستان ها انتخاب شده اند. برای انتخاب روستاها از روش نمونه گیری تصادفی طبقه بندی شده استفاده است، به گونه ای که روستاهای هر دهستان از لحاظ تعداد خانوار در سطح زیر 20 خانوار، 20 تا 50 خانوار و بالای 50 خانوار دسته بندی شده و از هر دسته یک روستا به صورت تصادفی انتخاب شده است و انتخاب روستاها به گونه ای بوده که دارای توزیع فضایی مناسبی در سطح دهستان باشند. نتایج: مهمترین عوامل تاثیر گذار در فقر روستایی و توزیع فضایی آن در شهرستان کوهدشت به ترتیب مربوط به شاخص های درآمد و تسهیلات، آموزش، شاخص محیطی، شاخص خدماتی-کالبدی، هزینه های خوراکی، هزینه های جانبی و اشتغال است.نوآوری: این پژوهش در زمره معدود پژوهش های انجام شده در زمینه فقر روستایی با رویکرد تحلیل فضایی در کشور است.
Statement of the problemPoverty in rural areas has been shaped by economic, social, political, cultural, and historical factors and ultimately by rural underdevelopment. Thus, there is a close link between poverty and rural life as more than three quarters of the poor live in rural areas. Measuring and identifying poverty is an essential component of knowledge for formulating programs and policies for poverty alleviation in society. PurposeThe purpose of this study is to explain the rural poverty situation in Kouhdasht County, to identify the spatial distribution of rural poverty in Kouhdasht Count.MethodologyThe present research is exploratory and question-oriented. Also, this research is applied based on descriptive-analytical method. Data collection tools were library and field studies (questionnaire, observation). The statistical population includes the villages of Kouhdasht County. The sample of 26 villages with appropriate spatial distribution across all districts selected. The selected stratified random sampling method used to select the villages. Data collection tools were library and field studies (questionnaire, observation). Results and InoovationOne-sample t-test used to compare poverty indices. For this comparison a spectrum with 5 states (intervals 1 to 5) is used, so the average mean for evaluating the indices is 3. All indicators except the political index have a high level of significance. Also, considering that the mean of 3 is considered as demographic and equity indices with mean higher than 3, it indicates the desirable status of these indices compared to other indices and the t-statistic of each is respectively. The values are 6.99 and 2.20, and the lowest mean is related to environmental and education indices, which indicate an unfavorable situation with t-values of -13.98 and -8.04.
خلاصه ماشینی:
جدول - ١: پيشينۀ پژوهشي فقر روستايي (رجوع شود به تصویر صفحه ) 1 Jeffrey Sachs 2 Paul Krugman 3 Spatial Poverty 4 Zhang & wan 5 Heshmati, & Rashidghalam 6 Booth مباني نظري پژوهش بررسي ادبيات فقر حاکي است تاکنون تعاريف متعددي از فقر بسته به شرايط مکـاني و زمـاني مختلـف بيـان و براساس آن معيارهاي گوناگوني براي سنجش فقر ارائه شده است .
(رجوع شود به تصویر صفحه ) شکل - ٣: نقشۀ تحليل فضايي فقر روستاهاي نمونه براساس شاخص عدالت ترسيم : نگارندگان ، ١٣٩٨ شاخص هزينه هاي خوراکي همان گونه که در نقشۀ زير ديده ميشود، در شاخص هزينه هاي خـوراکي دو لکـۀ داغ در روسـتاي حسـن بگـي ريکا و کوتوله حسن مشخص شده است که وضعيت نامطلوب اين روستا را در شاخص هزينـه هاي خـوراکي نشـان ميدهد.
(رجوع شود به تصویر صفحه ) شکل - ٥: نقشۀ تحليل فضايي فقر روستاهاي نمونه براساس شاخص درآمد و تسهيلات ترسيم : نگارندگان ، ١٣٩٨ شاخص هزينه هاي جانبي همان گونه که در نقشۀ زير پيداست ، در شاخص هزينه هاي جانبي، سه لکـۀ داغ وجـود دارد کـه بـا رنـگ قرمـز مشخص شده و به روستاهاي ابوالوفا، فرخ آباد بالا و گرخشاب مربوط است و وضـعيت نـامطلوب ايـن روسـتاها را نشان ميدهد.
(رجوع شود به تصویر صفحه ) شکل - ١١: نقشۀ تحليل فضايي فقر روستاهاي نمونه براساس شاخص خدماتيکالبدي ترسيم : نگارندگان ، ١٣٩٨ شاخص محيطي در شاخص محيطي لکه هاي داغ در نقاط روستايي ميره و احمد، صيدرضا، پرچه سرخ و چم چل قرار دارد که بـا رنگ قرمز مشخص شده است و بدترين وضعيت را در شاخص محيطي نشان ميدهد.