چکیده:
در طول تاریخ مبارزه با بت و بتپرستی هدف اصلی انبیا بوده است تا اینکه راہ
شکوفایی و رسیدن انسانها به كمال را هموار کنند. تکرار این صورت ازلی در
ادوار مختلف تاریخی مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. علاوهبر داستانهای
قرآنی که بهعنوان نمونۀ زنده فرایند روانی بهصورت ناخودآگاه جمعی نشان داده
شده و پیامدهای آن در قرآن و احادیث آورده شده است» رفتار انسان معاصر نیز
نشاندهندة گونههای مختلف بتپرستی است. هدف از پژوهش حاضر بررسی
بت» بتپرستی در طول تاریخ» بتشکنی و پیامدهای آن است. روش بررسی
پژوهش حاضر مطالعة متون دینی (قرآن واحادیث) با استفاده از روش هرمونوتیکیء
تفسیر و تأویل آیات، احادیث و داستانهای قرآنی و تدبر در چهرههای بتشکن
تاریخی ازجمله حضرت ابراهیم(ع)، حضرت موسی(ع)؛ حضرت عیسی (ع)
و حضرت محمد(ص) است. با تحلیل هرمونوتیکی شخصیتهای تاریخی و
ویژگیهای شخصیتی و مخالفتهای اقوام ایشان و با تحلیل فرایند اندیشیدن؛
استدلال و انگیزههای آشکار و نهان آنان، بتپرستی در بستر تاریخ معنا و مفهوم
خود را پیدا خواهد کرد. پژوهشگران از مطالعة منابع موجود در متون دینی
بهدنبال توصیف، تبیین، کشف علتها و انگیزههای روانی و معنوی بتسازی و
بتپرستی هستند. یافتههای اولیۀ پژوهش حاضر نشان داد که فرضیۂ پژوهشگران
در راستای عامل روانی و انگیزشی بتپرستی تأیید شد. بدین معنا که ازلحاظ
صورت ازلی، نوع انسان آمادگی بتسازی و بتپرستی را دارد و انگیزههای روانی
انسان نوع و کیفیت ایجاد طرحوارة بت و بتپرستی را تسهیل میکند. از بررسی
پیشینۀ مطالعاتی و متون دینی مشخص شد که بتپرستی میتواند به صور گوناگون
در جوامع مختلف خود را نشان دهد؛ به این معنا که بتپرستی خود یک صورت
ازلی جمعی است که درصورت مساعدبودن شرایط (فراهمشدن انگیزههای لازم
و بروز نیازهای افراد) خود را نشان خواهد داد. ازآنجاکه بتپرستی میتواند مانع
بزرگ رشد و بالندگی روانی و معنوی انسان شود؛ بنابراین، ادیان مختلف به مبارزه
با آن برخاستهاند تا مسیر حرکت روان به بینهایت مطلق ورسیدن به راہ حق
و شکوفایی معنوی آن را هموار کنند. در اصل مقاله درمورد روشهای گوناگون
اندازهگیری ميزان تمایل افراد به بتپرستی و راههای پیشگیری و درمان این سرطان
مهلک روانی و معنوی به تفصیل آورده شده است.