چکیده:
یکی از عرصههای مهم و اساسی تأمین امنیت ملی کشورها در راستای حفظ منافع ملی خود و دستیابی به اقتدار پایدار توجه به حوزۀ دفاعی- نظامی و عوامل اثرگذار بر قدرت دفاعی کشور در راستای ایجاد بازدارندگی در برابر تهدیدهای دشمنان میباشد که با توجه به حاکم بودن شرایط عدم قطعیت در پیشبینی آیندۀ مناسبات و تحولات ایران در منطقه و نظام بینالملل، درک جایگاه و توان دفاعی- نظامی جهت مقابله با تهدیدهای متصور در آینده از مسائل ضروری میباشد. تحقیق پیشرو بهمنظور تبیین عوامل کلیدی اثرگذار بر قدرت دفاعی ج.ا.ایران در افق زمانی1410 با مطالعۀ اسناد و سوابق علمی پیشین و استفاده از نظرهای 50 نفر از خبرگان انجام گرفته است. گفتنی است این تحقیق از لحاظ هدف کاربردی- توسعهای و از لحاظ روش، تلفیقی از روشهای توصیفی- تحلیلی و پیمایشی (استفاده از نظر خبرگان و پرسشنامه) است. همچنین از لحاظ قلمرو زمانی، گردآوری دادهها در سال 1399 انجام و نتایج آن دورۀ دهساله 1400 تا 1410 را پوشش خواهد داد؛ به لحاظ مکانی محدود به ایران و از نظر موضوعی مقولۀ قدرت دفاعی ج.ا.ایران را از منظر دانش ژئوپلیتیک مورد بررسی قرار خواهد داد. تعداد 706 نیروی پیشران مشخص و در ادامه اقدام به جداسازی نیروهای پیشران بهدست آمده در 6 بخش نظامی، اقتصادی، سیاسی، اجتماعی- فرهنگی، جغرافیایی- زیست محیطی و علمی- فناوری گردید. سپس با تشکیل جلسۀ خبرگی، نیروهای پیشران مشابه با یکدیگر ادغام و در ادامه با استفاده از الگوی «فریدمن» اقدام به رتبهبندی و تعیین ارزش نیروهای پیشران نموده و درپایان با استفاده از نرمافزار آیندهپژوهی «میکمک» و بهکارگیری روش تحلیل «ماتریس متقاطع»، تعداد 27 عامل مهم و اثرگذار تعیین گردید و از این 27 عامل تعداد 10 عامل بهعنوان عوامل کلیدی اثرگذار بر قدرت دفاعی ج.ا.ایران مشخص گردیدند.
One of the basic areas of guaranteeing the national security of countries regarding protection of their national interests and achieving permanent authority is focusing on the military-defense arena and the factors affecting their defense power in order to prevent deterrence of enemy threats. Regarding the prevalence of uncertainty in foreseeing the future of Iran's relations and developments in the region and in the international system, understanding the position and military-defense capability in order to deal with future threats is one of the prime necessities. This research is conducted to explain the key factors affecting Iran's defense power in the horizon of 2031 based on previous scientific documents and records and using the opinions of 50 field experts. It is an applied-developmental research which employed a combination of descriptive-analytical and survey methods (using experts' opinion and questionnaire). Also, in terms of time domain, data collection was done in 2020 and its results will cover the decade from 2021 to 2031, regarding place it is limited to Iran and thematically, the issue of Iran's defense power will be examined from the perspective of geopolitical points of view. A total of 706 propulsion forces were identified and then these obtained forces were divided into six categories: Military, economic, political, socio-cultural, geographical-environmental and scientific-technological. After that, by forming an expert meeting, similar propulsion forces are combined with each other, and then, they were ranked and their value were determined using the Friedman model. Finally, using MICMAC Software and Cross-impact matrix analysis, 27 important and influential factors were identified which out of these 27 factors, 10 factors were considered as key ones affecting Iran's defense power.
خلاصه ماشینی:
ا. ايران در افق زماني ١٤١٠ سجاد نجفي١*، کيومرث يزدان پناه درو٢، زهرا پيشگاهيفرد٣ و مرجان بديعي ازنداهي 4 تاريخ دريافت : ٩٩/٠٦/٢٥ تاريخ پذيرش : ٩٩/٠٩/١٠ چکيده يکي از عرصه هاي مهم و اساسي تأمين امنيت ملي کشورها در راستاي حفظ منافع ملي خـود و دسـتيابي بـه اقتـدار پايـدار توجـه بـه حـوزة دفاعي- نظامي و عوامل اثرگذار بر قدرت دفاعي کشور در راستاي ايجاد بازدارندگي در برابر تهديدهاي دشمنان ميباشـد کـه بـا توجـه بـه حـاکم بودن شرايط عدم قطعيت در پيش بيني آيندة مناسبات و تحولات ايران در منطقه و نظام بين الملل ، درک جايگاه و توان دفاعي- نظامي جهـت مقابلـه با تهديدهاي متصور در آينده از مسائل ضروري ميباشد.
(دهقان ، ١٩:١٣٩٢) در همين رابطه لـزوم حفـظ و تقويـت قـدرت نظـامي- دفاعي و تحقق و دستيابي به قدرت دفاعي برتر در سطح منطقه در راستاي کسـب آمـادگي در برابر تهديدهاي متصور و ايجاد بازدارندگي دفاعي و دسـتيابي بـه امنيـت پايـدار مـورد تأکيد ميباشد که در اين ارتباط تحقيق و پژوهش هايي مرتبط با تقويـت قـدرت دفـاعي در کشور انجام گرفته که در بيشتر آنها با ديد تک بعدي، مؤلفه هاي يـک بعـد ويـژه از قـدرت دفاعي مورد بررسي قرار گرفته و تحقيقي جامع که با نگاه آينده پژوهانه تمامي ابعاد اثرگذار بر قدرت دفاعي را موردبررسي قرار دهد انجام نگرفته است .