گفت‌و‌گو؛ دلالی؛ مفهومی که چهره‌ی هنر را مکدر کرد گفتگو و مصاحبه

هرچند که به گفته‌ي برخي از هنرمندان، واژه‌ي دلالي در ايران بد جا افتاده و به‌اشتباه، واسطه‌گران هنري به عنوان «دلال» معرفي مي‌شوند؛ اما با هر واژه‌اي که مطرح شود، اين مفهوم از بزرگ‌ترين و مخرب‌ترين آسيب‌هاي هنر در سال‌هاي اخير بوده است. در اين مورد محمدرضا خاکي، فارغ‌التحصيل دکتراي تخصصي تئاتر از دانشگاه سوربن، مدرس، مترجم و پژوهشگر تئاتر، در گفت‌و‌گويي با «آزما» پيش‌زمينه‌هاي ايجاد دلالي در هنر را بررسي و مطرح کرد: واژه‌ي «دلالي» به‌طور کلي در جامعه ما تعريف محترمانه‌اي ندارد. افرادي که در گذشته (50 سال يا کمي بيشتر) به کار نشر روي مي‌آوردند اغلب کساني بودند که فرهنگ‌دوست بودند و دغدغه‌ي کار فرهنگي داشتند؛ اما امروزه نشر کتاب به تجارت و دلالي شبيه شده است؛ افرادي هستند که کتاب نويسنده‌اي سرشناس و مورد علاقه‌ي مردم را با رنگ و لعاب به چاپ مي‌رسانند و با قيمتي گزاف به مردم مي‌فروشند و گاه با مثله کردن آثار ارزشمند و شاهکارهاي قديمي کتاب‌هاي عامه‌پسند با عنوان‌هاي ساختگي - که در توليد فکري آن کمترين نقشي ندارند توليد مي‌کنند. طبق قانون تجارت، دلالي يک شغل است و دلال کسي است که در مقابل دريافت اجرت و دستمزد براي انجام معامله‌اي واسطه مي‌شود و طرفين معامله را با هم مرتبط مي‌سازد و دلالي در نشر هم تعاريف خودش را دارد براي مثال ناشراني که کاغذ دولتي مي‌گيرند و به بهايي گزاف در بازار آزاد مي‌فروشند و يا موسسات نشري که آثاري بي‌مايه را با بهايي هنگفت براي نام‌آور شدن نويسنده آن منتشر مي‌کنند و گاهي مجموع اين آثار به بيش از صد اثر در سال مي‌رسد. يا براي مثال زماني که مجموعه آثار فردي چاپ شده است اين را برمي‌دارند و با کمي تغيير منتشر مي‌کنند.