چکیده:
طبق نظر یونگ کهنالگوها در ناخودآگاه جمعی از طریق نمادها ظهور مییابند. هر کهنالگو میتواند در جامه نمادهای مختلف ظاهر گردد. با بررسی افسانهها و قصههای پریان میتوان بین خودآگاه و ناخودآگاه که آبشخور اسطورههاست ارتباط برقرار کرد. پریان نیروهای فرا طبیعی روح انسان را نمادین میکنند. پایداری مضامین پری در ذهن بشری نشان از قدرت عظیم و شگرف آنهاست که توانستهاند از ماقبل تاریخ به عصر جدید، سفر کنند و در لابهلای آثار قصه پردازان و شاعران به حیات خود ادامه دهند. نظامی به همه باورهای کهن درباره نماد پری آگاه بوده و به کمک آن توانسته نهانیهای ناخودآگاه درون خود را که در قهرمان داستان-شیرین- نمود یافته است، توصیف کند. او در سایه این نماد و با تخیلات شاعرانه، آنیمای درون خود را به تصویر کشیده است. سویه مثبت پری در خسرو و شیرین، نشانگر روان تکامل یافته و به فردیت رسیده سراینده آن میباشد. هماهنگی میان احوال و رفتار و نقشهای «شیرین» نظامی با الگوهای باستانی شخصیت «پری» حاکی از موفقیت شاعر در وصول به هدف آگاهانه اوست. پژوهش حاضر تصویرسازی نظامی را از کهنالگوی پری و تحول تدریجی مفاهیم آن در قالب داستان خسرو و شیرین نشان میدهد. تصاویر و مفاهیمی که بیان کننده راز بقای اسطورة پری در زبان نمادین شاعران، تحت تأثیر ناخودآگاه جمعی بشر میباشد. در این جستار ضمن طرح موضوع نقد کهنالگویی و بیان جایگاه نمادها در عرصه آفرینشهای هنری، به بررسی نماد پری در خسرو و شیرین نظامی پرداخته شده است.
خلاصه ماشینی:
نظامی به همه باورهای کهن دربارة نماد پری آگاه بوده و به کمک آن توانسته نهانیهای ناخودآگاه درون خود را که در قهرمان داستان، شیرین، نمود یافته است، توصیف کند.
در این جستار ضمن طرح موضوع نقد کهنالگویی و بیان جایگاه نمادها در عرصة آفرینشهای هنری، به بررسی نماد پری در خسرو و شیرین نظامی پرداخته شده است.
نظامی به همه باورهای کهن درباره پری آگاه بوده و به کمک آن، نهانیهای ناخودآگاه درون خود را بیان کرده است.
نظامی با آفرینش اثر ماندگار و جاودانی خسرو و شیرین، آفاق از دست داده خود را در شخصیت شیرین جاودانه نموده است: (به تصویر صفحه مراجعه شود) شیرین نظامي (پری درونش) خاستگاهی اسطورهای دارد.
۴. زیبایی شيرين به قدری زيبا است كه پري نيز با آن همه زیبایی و فریبایی به او رشك ميبرد: (به تصویر صفحه مراجعه شود) پری علاوه بر زیبایی و فریبایی، آرزوی آدمیان را نیز برآورده میکند و آنها را به سعادت و خوشبختی میرساند.
رابطه (تقابل) پري با ديو در این بیت به خوبی نمود یافته است: (به تصویر صفحه مراجعه شود) پري هم در چشمهها و هم در ويرانهها يافت ميشود، افسونکار است، دیوانهها با پریان در ارتباط هستند.
نظامی به همة باورهای کهن درباره پری آگاه بوده و به کمک آن، نهانیهای ناخودآگاه درون خود را با بیان گیرا و ترکیبات کمیاب در منظومه خسرو و شیرین به تصویر کشیده است.
در این داستان که عشق بازی خسرو با شیرین، برادرزاده بانوی ارمن روایت میشود، پری درون نظامی در شخصیت شیرین نمود یافته است.