بررسی تطبیقی معراج نبوی در مثنوی های شعر فارسی تا قرن هشتم هجری مقاله

زبان و ادبیات فارسی (دانشگاه آزاد اسلامی واحد فسا) پاییز 1399 - شماره 23 ، B (دانشگاه آزاد (‎20 صفحه - از 81 تا 100 )

کلیدواژه ها: شعر فارسی معراج نعت حضرت محمّد (ص)

چکیده:

يکي از معجزات علمي و عملي پيامبر اکرم (ص) که به تصريح قرآن در ساية عبوديت آن حضرت رخ داده، معراج ايشان است که در احاديث شيعه و سنّي به صورت متواتر آمده است؛ ليکن دربارة جزئيات آن مانند زمان، مکان، چگونگي و جسماني و روحاني بودن و ساير جزئيات آن، اختلاف نظرهايي وجود دارد که در شعر فارسي نيز انعکاس پيدا کرده است؛ از اين رو، پژوهش حاضر، با هدف مطالعه و سنجش ديدگاه سخنوران در اين زمينه، به روش توصيفي- تحليلي، به بررسي معراج حضرت محمّد(ص) در نعتيات نبوي مثنوي هاي شعر فارسي از سنايي تا شيخ محمود شبستري پرداخته است. يافته ها نشان مي دهد که نظامي و عطار در تمام ابعاد معراج از قبيل کيفيت، مکان، زمان، وسيله، همسفران و رهاوردهاي معراج سخن گفته اند؛ ليکن بقية سخنوران به برخي از اين ابعاد پرداخته اند. توجّه به رهاوردهاي معراج، بيشترين بسامد و فراواني را دارد و تمامي شعراي مورد بحث به آن توجّه کرده اند. عطار در مثنوي هاي خود، هفت رهاورد و نظامي، شش رهاورد براي معراج برشمرده اند.

خلاصه ماشینی:

بررسي تطبيقي معراج نبوي در مثنوي هاي شعر فارسي تا قرن هشتم هجري دکتر مريم محمدزاده استاديار گروه زبان و ادبيات فارسي ، واحد اهر، دانشگاه آزاد اسلامي ، اهر، ايران چکيده يکي از معجزات علمي و عملي پيامبر اکرم (ص ) که به تصريح قرآن در سايۀ عبوديت آن حضرت رخ داده ، معراج ايشان است که در احاديث شيعه و سّني به صورت متواتر آمده است ؛ ليکن دربارة جزئيات آن مانند زمان ، مکان ، چگونگي و جسماني و روحاني بودن و ساير جزئيات آن ، اختلاف نظرهايي وجود دارد که در شعر فارسي نيز انعکاس پيدا کرده است ؛ از اين رو، پژوهش حاضر، با هدف مطالعه و سنجش ديدگاه سخنوران در اين زمينه ، به روش توصيفي - تحليلي ، به بررسي معراج حضرت محّمد(ص ) در نعتيات نبوي مثنوي هاي شعر فارسي از سنايي تا شيخ محمود شبستري پرداخته است . و قيد ليلاً توضيح آن است که حرکت و سير شبانه بوده است »(حسيني همداني ، ١٤٠٤ ق :٦/١٠) بر اساس روايات نيز، «پيامبر يک سال قبل از هجرت ، پس از نماز مغرب در مسجد الحرام ، از طريق مسجدالاقصي به وسيلۀ براق به آسمانها رفت و چون بازگشت ، نماز صبح را در مسجدالحرام خواند» (مجلسي ، ١٤١٢ ق : ٣٨٩/١٨)؛ چنانکه ابن عباس از پيامبر (ص ) نقل مي کند که حضرت رسول گفت «شب دوشنبه از ماه ربيعالاول در خانۀ امّ هاني خواهر علي ، رکعتي چند نماز کردم سر فرانهادم ، جبرئيل آمد گفت يا محمد برخيز که امشب شب توست .

دریافت فایل ارجاع :
(پژوهیار, , , )

دانلود PDF
دانلود HTML

لینک کوتاه:

صفحه:

ورود / عضویت

برای مشاهده متن مقاله و یا دانلود آن لازم است وارد پایگاه شوید. در صورتی که عضو نیستید از قسمت عضویت اقدام فرمایید.

ورود