چکیده:
تطبیق برخی شخصیتهای دینی» اساطیری و یا تاریخی از موضوعات جالب و حائز اهمیّت است؛ از
جمله این شخصیتها «جمشید و سلیمان) هستند که در این مقاله با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی,
ابتدا سلیمان و سپس جمشید در مثنوی‌های عطارء دیوان حافظ و دیوان خواجوی کرمانی بررسی شده
و در مرحله سوم هم مواردی از آمیختگی‌های این دو شخصیت در آثار مذکور آورده شده است.
در آثار بررسی شده» جمشید و سلیمان (ع)» هردو بر جن و دیو و انس و جانوران مختلف, مسلّط
و حاکم بودند؛ هردو زبان مرغان جهان را می‌دانستند؛ هردو انگشتری سلطنت داشتند و انگشتری
هردو مدّتی به دست دیوان دزدیده می‌شود؛ گاهی نیز مواردی از زندگی یکی راء به دیگری نسبت
داده‌اند؛ این دو شخصیت در این حالء» با هم تفاوت‌هایی نیز داشتهاند؛ البتّه عطار؛ برای بیان مضامین
عرفانی و به عنوان تمثیل از این دو شخصیت استفاده کرده» در حالی که خواجو و حافظ برای بیان
مضامین اخلاقی - عرفانی از جمشید و سلیمان (ع) و حوادث زندگی آنها بهره جسته‌اند.
خلاصه ماشینی:
در آثار بررسي شده ، جمشيد و سليمان (ع )، هردو بر جن و ديو و انس و جانوران مختلف ، مسلط و حاکم بودند؛ هردو زبان مرغان جهان را ميدانستند؛ هردو انگشتري سلطنت داشتند و انگشتري هردو مدتي به دست ديوان دزديده ميشود؛ گاهي نيز مواردي از زندگي يکي را، به ديگري نسبت داده اند؛ اين دو شخصيت در اين حال ، با هم تفاوت هايي نيز داشته اند؛ البته عطار، براي بيان مضامين عرفاني و به عنوان تمثيل از اين دو شخصيت استفاده کرده ، در حالي که خواجو و حافظ براي بيان مضامين اخلاقي – عرفاني از جمشيد و سليمان (ع ) و حوادث زندگي آنها بهره جسته اند.
شــايد مهم ترين علت آميختگي جمشيد و ســليمان (ع )، گرايش هاي ملي - مذهبي شاعران و علاقۀ آنان به پيوند ميان فرهنگ اسلامي و تاريخ ملي ايران بوده باشد؛ يعني از يک سو به سليمان (ع )، که پيامبري الهي و پادشاهي مقتدر بوده و در قرآن از وي ياد و داستان زندگيش آورده شده است ، علاقه مند بوده اند و از سوي ديگر جمشيد پادشاه ايراني را، که وي نيز زندگي طولاني داشــته و دوران حکومتش دوران صلح و آرامش و اقتدار بوده اســت ، ميســتوده اند، از اين رو، اين دو نفر را در ذهن خود درآميخته و در اشعار خود متجلي ساخته اند.
(
, 
, 
)
