چکیده:
ادبیات موجودیتی زنده و پویا دارد و در مسیر پویش خود ناگزیر از اقتباس، ترکیب، تأثیر، تأثر و بازآفرینی است. بنابراین آثار ادبی با هم تعامل دارند و ناگزیر آفرینش هر متنی با تکیه بر میراث ادبی و متون قبل از آن، صورت می‌گیرد. کمتر اثری را می‌توان یافت که با متون دیگر ارتباط و یا حداقل نظری به آنها نداشته باشد. شعرا و نویسندگان، خود به این نکته اذعان داشته‌اند که مضامین و موضوعات گفتنی، قبل از ایشان گفته و یا نوشته شده است و از این نظر کار، بر آنان مشکل شده است.
ژولیا کریستوا نظریه‌ی بینامتنیت را برای هر نوع ارتباط میان متنهای گوناگون مطرح کرد و پس از آن ژرارژنت با بررسی مطالعات او این نظریه را گسترش داد. موضوع این مقاله بررسی مصادیق بینامتنیت در داستان زیبای مار و مرد اثر سیمین دانشور بر پایه‌ی نظریه‌ی بینامتنیت، است.بنابراین کوشیده‌ایم رابطه‌ی میان متن این داستان با متنهای پیش از آن را بیابیم و تحلیل کنیم. بنابراین ابتدا نگاهی گذرا به نظریه‌ی بینامتنیت و تاریخچه‌ی آن در متون افکنده‌ایم و سپس خلاصه‌ی داستان را آورده و سرانجام متن این داستان را با تکیه بر نظریه‌ی ژرارژنت، تحلیل کرده‌ایم. هدف از این تحلیل نشان دادن میزان و چه گونگی تعامل داستان «مار و مرد» با آثار و آگاهی‌های بیش از آن است. روش نقد و بررسی نیز طبق نظریه‌ی بینامتنیت ژنت خواهد بود.
Literature is a dynamic, alive entity, which is inevitably adapted, composed, affected, impressed and recreated. Therefore, literary worksinteract. Every text is inevitably created based on the previous literary texts and literary heritage. A few literary works can be found with no link to other texts in any way. Poets and authors have acknowledged the fact that the themes and issues have already been uttered or written, and it makes the situation difficult to them. Julia Kristeva introduced the theory of intertextuality which indicates any relationship between the various texts. Having studied Kristeva’s theories and works, Gerard Genette expanded the theory. The main point of the present paper is to examine the instances of intersexuality in SiminDaneshvar’sThe Serpent and the Man in the light of in the light of intersexuality. The researcher tries to figure out and analyze the relationship between this story and text before it. Considering the theory of intertextuality and its history in literary texts, the researcher presents a brief summary of the story, and then analyzes the story through Gerard Genette’s theory.This research aims to deal with the interaction between the story of The Serpent and the Man with other literary texts and obtain extra information on the subject. The methodology deals with Genette’s theory of intertextuality.
خلاصه ماشینی:
در ادوار مختلف ادبي ايران ، ملاحظات و مسايل مربوط به تأثير و تأثر آثار، مقايسه ي 65 شماره ٢٠، تابستان ١٣٩٣ آثار، مســايل مربوط به نوآوري و پرهيز از طرز و شــيوه ي ديگران و موضوعات ديگر کــه بــه نوعي به ارتباط بين متون مربوط مي شــوند بيش يا کم مطرح بوده اســت .
اين مباحث که موسوم به ادبيات تطبيقي است ، در قرن ١٩ ميلادي شــکل منســجمي به خود گرفت در آن شاخه از نقد ادبي مسأله ي ارتباط ادبيات در زبان هاي مختلف مورد بحث قرار مي گيرد.
مؤلف اثر ادبي ، نشانه هاي خود را از ميان نظام نشــانه اي حاکم بر آثار ادبي مي گيرد؛ يعني مؤلف در استفاده کردن از کلمه ، مفهوم يا شــخصيتي در اثر خود، بيشــتر بازنمود معنايي آن را در آثار ادبي مد نظر دارد تــا معنــي آن را در جهان واقعيت و اين به اين معني اســت که اثر ادبي حاصل افکار اصيل مؤلف نيســت ، بلکه مجموعه اي ازروابط درهم تنيده ي نشــانه اي اســت (آلــن ٢٦:١٣٨٠-٢١) ورود جنبه اجتماعي به زنجيره ي مکالمــه را ميخاييل باختين ، متفکر بزرگ روس مطرح کرد.
به اين ترتيب ، بينامتنيت از ديد ريفاتر مناســب ها و روابط بين متن و گويش جمعي است چه به صورت سازوار و چه به صورت دگرگون شده (آلن ،١٨٩:١٣٨٠-١٦٦) پس از اين مقدمه ي نســبتا مطول ، اينک بر آنيم که داســتان مار و مرد را، بر پايه ي نظريه هاي فوق تحليل کنيم .
در اين مقاله نظريه ي بينامتنيت در داســتان کوتاه مار و مرد از مجموعه داستان هاي 73 شماره ٢٠، تابستان ١٣٩٣ «به کي سلام کنم ؟» مورد بررسي قرار گرفته است .
(
, 
, 
)
