چکیده:
نویسندگان این مقاله نخست سعی دارند به ارائة تعریف دقیقی از واسوخت ، انواع و اهداف آن بپردازند و مشخّص کنند که شاعران از چه زمان و به چه دلیل رو به سرایش اشعار واسوختی آورده‌اند . نیز تبیین شباهت‌ها و تفاوت‌های مضامین واسوختی در سبک خراسانی و عراقی در مقایسه با مکتب واسوخت از جمله دستاوردهای این پژوهش است. واسوخت از مصدر مرکب مرخّم به معنی بیزاری و رویگردانی عاشق از معشوق می‌باشد. مضامین واسوختی از ابتدا همراستا با جریان سوخت- البته نه به فراگیری آن- بلکه همواره با شدّت و ضعفی متفاوت از جانب شاعران مختلفی به شعر کشیده شده که البته پرداختن به این مضمون با اعمال پاره‌ای تغییرات امروزه نیز کاربرد دارد. مضمون واسوخت در سبک خراسان از اعتدالی نسبی برخوردار است به طوری که رفتار واسوختی به یک‌اندازه از محبّ و محبوبِ اشعار سبک خراسانی سر می‌زند. در سبک عراقی هرچند معشوق بر مسند ناز تکیّه می‌زند و عاشق بر مفرشِ نیاز نزول می‌کند؛ امّا رگه‌هایی کمرنگ از واسوختگویی در سروده‌های شاعران سبک عراقی نیز به چشم می‌آید که در نوع خود جالب توجّه است.گفتنی است این شیوه از واسوختگویی که در سبک‌های خراسانی ، آذربایجانی و عراقی بیشتر در لابه‌لای اشعار سوختی قرار می‌گرفت، با روی کار آمدن مکتب واسوخت تغییر نمود و شکلی مستقل یافت. واسوخت و سوخت هر دو از بطن وقوع‌گرایی زاده شدند. وقوع نیز تحت الگوی حقیقت‌سرایی و حقیقت‌انگاری شکل گرفته است.
First, the authors try to give a precise definition of “Vasukht”, and its types and purposes. They want to determine when and why the poet wrote these poems.also The achievement of this study is that the authors have described the similarities and differences in themes “Vasukht”, in Khorasani and Iraqi style with “Vasukht”, school.“Vasukht”, is a combined infinitive And it is without the letter "n"Means Hatred and back Lover of the Beloved.“Vasukht” somehow was along with the “sukht” flow from start to the present time, not as inclusive as “Sukht” but having different strength and weakness. It is used in the theme today with some modifications.In Khorasani School, “Vasukht” has a relative moderation and this behavior occurs the same in beloved and lover. In Araqi style, although beloved performs “Naz” and lover shows his “Niaz”, there are pale streaks of “Vasukht” speech which is remarkable in its type. It must be said that this method of vasukht was used more during sukht poems, changed with the arrival of the, “vughu” school and “Vasukht”, And it became an independent manner.“Vasukht”, and “sukht” both came out of the hearts of “Vughu” And “Vughu” also Formed by the pattern of telling of Truth and Verisimilitude.
خلاصه ماشینی:
گفتني است اين شيوه از واسوختگويي که در سبک هاي خراساني ، آذربايجاني و عراقي بيشتر در لابه لاي اشعار سوختي قرار مي گرفت ، با روي کار آمدن مکتب واسوخت تغيير نمود و شکلي مستقل يافت .
سابقه ي اشعاري که در آن واژه ي واسوخت به صورت دقيق به معناي رويگرداني و اعراض عاشــق از معشــوق باشد، به قرن دهم مي رســد و اوج به کاربردن اين واژه در سبک هندي به چشم مي آيد[٢] ولي مضمون واژه ي مذکور در اشعار سبک خراساني و عراقي نيز به کارگرفته شده است .
براي مثال : چــــرا مــهربــاني نمــايم کـــسي را کـــه پيــوسته نامهــربـاني نـــمايد (فرخي سيسستاني ، ١٣٤٩: ٤٣٥) ٢- شاعر در شعر خطاهاي معشوق را به ياد او مي آورد: مکن اي دوست به ما بد نتـوان کرد چنين کودک خرد نيي تو که نداني بد و نيک ِ به حديثي مرو از پيش و به کنجي منشين ناز بســيار نـداني که نباشــد شيرين ؟ ِ (همان :٢٨٦) 61 ٣-عاشق تهديد به رفتن مي کند و به اين طريق معشوق را انذار مي دهد: ترا دل دادم اي دلبر، شـبت خوش باد من رفتم تو داني با دل غمخور، شبت خوش باد من رفتم (سنايي غزنوي ، ١٣٨٥: ٩٢٥) ٤-عاشــق در شــعر به صورتي پنهاني معشــوق را به جانب خــود مي خواند و به اصطلاح تبشــير مي دهد.
شعر گذار از سوخت به واســوخت نوع چيره ي اشعار واســوختي است که شاعران در سبک هاي خراساني ، آذربايجاني ، عراقي و مکتب واسوخت به آن پرداخته اند.
(
, 
, 
)
