جلوه های بخشش و بخل در گلستان و بوستان مقاله

در این مقاله دو موضوع بخشش و بخل مورد توجّه قرارگرفته‌اند . دو موضوعی که نه تنها تصوّر برخی از مردم نسبت به آنها درست نیست بلکه بالعکس ، بخشیدن ،نوعی  به دست آوردن و خساست از دست دادن است . در این نوشته تعدادی از کتاب‌های روان شناسی موفّقیّت مورد مطالعه واقع شده است و در کنار آن و برای اثبات این مطالب در کتاب‌های گلستان و بوستان سعدی ، پژوهش شده و ابیات و عباراتی که تأیید بر چنین مضمونی دارند استخراج و توضیح داده شده است . این تحقیق می‌خواهد بیشتر درباره‌ی بعد روان شناسی  صفت مثبت بخشندگی و صفت منفی بخل ، تفحّص کند ، هم چنین می‌خواهد اثبات نماید که کتاب‌های گلستان و بوستان نه تنها اخلاقی هستند بلکه فراتر از آن روان شناسی اخلاق هستند و نکته های ویژه ای از اخلاق در آنها بیان شده است که راه خوشبختی حقیقی را برای مردم نمایان می سازد

اين تحقيق مي خواهد بيشتر درباره ي بعد روان شناسي صفت مثبت بخشندگي و صفت منفي بخل ، تفحص کند، هم چنين مي خواهد اثبات نمايد که کتاب هاي گلستان و بوستان نه تنها اخلاقي هستند بلکه فراتر از آن روان شناسي اخلاق هستند و نکته هاي ويژه اي از اخلاق در آنها بيان شده است که راه خوشبختي حقيقي را براي مردم نمايان مي سازد. » (آل عمران ، ٩٢) تادل دوستان به دسـت آري بوســتان پــدر فروختــه بــه پختن ديگ نيـک خواهان را هرچــه رخــت سراســات ســوخته بــه با بدانديش هم نکــويي کن دهــن ســگ بــه لقمــه اي دوختــه بــه (گلستان ، سيرت پادشاهان ، ٩١) و اگر مي خواهي ازشــر بدانديش رهايي يابي «عاتب اخاک بالحسان اليه وارددشره ِ ِ ِ ِ بالانعام عليه : برادرت را با احســاني که درحق او مي کني ســرزنش کن و شــر او را با ِ ِ ِ بخشش بازگردان (نهج البلاغه ، ص ٦٤٨، حکمت ١٥٨) بهتر است کرم پيشه کني و به درويشان ببخشايي وگرنه از تو به زور خواهندگرفت چوسائل ازتو، به زاري طلب کند چيزي بــده وگرنــه ســتمگر بــه زور بســتاند (گلستان ، اخلاق درويشان ، ١١٥) اصلا انسان آزاده نمي تواند بخشندگي نکند چرا که : قرار درکف آزادگان نگيرد مال نــه صبــر در دل عاشــق نــه آب در غربال (گلستان ، سيرت پادشاهان ، ٥٧) مردانگي آن اســت که دهني شيرين کني نه ستم گري و زورگويي ، که نشان جوان مردي نيست . » (انسان کامل ، ٣٣٠) روان شناسان انجام برخي از کارها را که هزينه کردن براي زندگي است و در واقع نفي بخل مي باشد در نکات و دلايل موفقيت چنين بيان مي کنند: «به ظاهر خودتان برســيد: اگر ظاهرتان خوب باشــد واقعا به شــما کمک خواهد کرد تا در درونتان نيز احساس خوبي داشته باشيد.