چکیده:
در حقوق جزای امروز، توجّه به اقدامات تامینی و تربیتی، از اهمیّت بسزایی برخوردار است. در واقع اقدامات تامینی و تربیتی یکی از عکس العمل های موفّق در برابر جرم می باشد که جایگاه خود را در کنار مجازات به عنوان یکی از راه های اصلی مبارزه با جرم بار کرده است. در حقوق اسلام نیز مسئله دفاع اجتماعی و تامین جامعه از خطر بزهکاری و اصلاح و تربیت مجرمین از نظر دور نمانده و این امر سابقه علمی در صدر اسلام داشته است. هدف اقدامات تامینی و تربیتی که اصلاح و تربیت و بازپروری مجرم و پیشگیری از تکرار جرم می باشد همواره مورد تاکید و مطلوب شرع بوده است. در قانون مجازات اسلامی 1392، با شناسایی مصادیق نوینی از اقدامات تامینی و تربیتی به تحقّق این مهم بیش از بیش توجّه شده است.
Abstract Paying attention to the security and corrective measures, in today's criminal laws, is of high importance. In fact, security and corrective measures are of the successful reactions against crime that stand beside punishment as one of the main reactions against crimes. In the Islamic law, also, the issue of social defense and social security against the criminal is not ignored, and it has a solid and academic background in early Islam. The aim of the security and corrective measures, to correct and rehabilitate the offender and to prevent the recidivating of the offender, has always been emphasized by the law. In the Islamic punishment law of 1392 (2013), by recognizing some new cases of security and corrective measures, more and more attention has been paid to this important issue.
خلاصه ماشینی:
با توجه به اهميت مسئله تأمين جامعه از خطرات بزهکاران و نيز بازپروري و اصلاح آنان در فقه و حقوق ، نگارنده ضمن اين مقاله درصدد است تا با بررسي فقهي حقوقي برخي اقدامات تأميني و تربيتي علاوه بر تبيين مصاديق شناسايي شده مرتبط با مصاديق موجود در فقه در قانون مجازات اسلامي ١٣٩٢، نشان دهد که حقوق اسلام از مسئله تأمين جامعه از خطر مجرمين و اصلاح و تربيت آنان غفلت نکرده و علاوه بر وضع مجازات ، براي اصلاح مجرمين داراي روش ها و فرمول هاي مفيدي است .
مبناي شريعت که مجازات نيز بخشي از آن است اقامۀ عدالت در جامعه ، تزکيه ، اصلاح و تربيت نفوس ، تأمين منافع و مصالح آحاد جامعه و دفع مفسده از ايشان است (جوزيه ، ١٤٢٣، ص ٢) اين مبنا، در اقدامات تأميني وقتي محقق مي گردد که حالت خطرناک فرد از بين رفته و از تکرار ارتکاب جرم ، پيشگيري شده باشد.
بنابراين ، قسمت «يجعل الله لهن سبيلا» بر نسخ شدن اين حکم در آينده دلالت دارد (قمي، ١٣٦٧، ص ١٣٣) انتشار حکم يکي ديگر از اقدامات تأميني و تربيتي که در قرآن کريم پيش بيني شده است «انتشار و اعلان حکم » است تا از اين طريق عبرتي براي افراد جامعه شود تا مرتکب چنين جرمي نشوند و همچنين با شناسايي بزهکار مردم از مراوده با چنين فردي پرهيز نمايند تا در دام فريب او گرفتار نگردند (صانعي، ١٣٨٢، ص ٢٥١) خداوند در سوره نور آيه ٢ مي فرمايد: «الزانية و الزاني فاجلدوا کل واحد منهما مائ ة جلدة و لا تخذکم بهما رأفة في دين الله إن کنتم تؤمنون بلله و اليوم الآخر و ليشهد عذابهما طائفة من المؤمنين .