رابطه‌ فقه و عرفان در اندیشه‌ امام خمینی مقاله

نویسنده: رودگر، محمد جواد ؛ ابراهیمی پور، قاسم ؛

مطالعات فقهی و فلسفی تابستان 1399 - شماره 42 ، C (دانشگاه آزاد (‎18 صفحه - از 49 تا 66 )

کلیدواژه ها: امام خمینی فقه شریعت انسان کامل عرفان mysticism perfect man jurisprudence sharia Imam Khomeini. سلوک باطن حق حقیقت بـه فقیه

fa en

چکیده:

روح انسان با معنویت سازگار است و گرایش به بحث‌های عرفانی در جامعه‌ی امروز بسیار به چشم می‌آید، برخی از مدعیان، قائل‌اند که می‌توان، مراحل سلوکی را بدون توجه به شریعت و فقه طی کرد. امام خمینی، شرایع الهی را دارای ظاهر و باطنی می‌دانند که می‌توان از ظاهر شریعت به باطن که حقیقت است، به واسطه‌ی رابطه‌ی طولی که میان آنهاست، دست یافت، و ترک ظاهر شریعت را از تلبیسات شیطان برمی‌شمرند. ایشان عمل به دستورات فقهی را در تمام مراحل سلوک و حتی بعد از رسیدن به حقیقت، حتمی دانسته و تغییری در کیفیت عمل کردن به احکام و دستورات شرع را نمی‌پذیرند. ایشان در زمان غیبت، با توجه به نقش انسان‌ کامل در دستگیری افراد و احکام شرعی، جایگاه فقیهان را در تعیین تکلیف مقلدان نسبت به احکام و در نگاه حداکثری، جانشینان انسان کامل می‌دانند. بر این اساس، در این پژوهش با روش تحلیلی - توصیفی، رابطه‌ی شریعت به معنای خاص آن، یعنی فقه، با عرفان در اندیشه‌ی امام خمینی مورد تحلیل و تبیین قرار گرفت.

خلاصه ماشینی:

نياز به شريعت و فقه در عرفان با توجه به اينکه شريعت ظاهر و حقيقت باطن شريعت ميباشد و از طرفي تنها راه رسيدن به حقيقت ، شريعت مـيباشـد، عرفا و همچنين امام خميني اهتمام بسياري بر شريعت دارند، به حدي که در مرحله ي سلوک، دستيابي به حقايق را تنها از اين طريق دانسته و در طي مسير سلوک ابتدا تا به انتها از آغاز راه بلکه در تمام مسير تا وصول به مقـام فنـاء و پـس از آن تاکيد بر پيروي از شريعت داشته که همواره بايد مورد تبعيت و عمل واقع گردد، و «تنها راه باز شدن ابواب علوم بـاطني را شريعت بيان کرده و بر آن تاکيد ميکنند»(آملي، ١٣٦٨، ص ٣٤٣). از اين رو، با توجه به پيوند وثيقي که ميان تکاليف الهي و عرفان وجود دارد، اين نکته ، قابل توجه در سير و سلوک عرفاني است که پيوند ميان شريعت و طريقت دائمي است يا سالک بعد از رسيدن به حقيقت ديگر نيازي به شريعت و توجـه بـه احکام خمسه ندارد؟ بايد اشاره داشت که اهل معرفت شريعت را وسيله و پوسته اي براي طريقت و طريقـت را پوسـته اي بـراي يـک حقيقـت متعالي بيان ميدارند که هرکدام مقدمه براي رسيدن به فناي در توحيد و وصال قرب محبوب حقيقي است و مـومن کامـل کسي است که همه ي اين مراتب سه گانه را پيموده باشد(آملي، ١٣٦٨، ص ٣١)، يعني از نظر آنـان تکـاليف و امـر و نهـي، روح بندگي را در خود دارد که اين روحيه ي بندگي در درون تمام احکام شرعي موجود است و از نظـر عارفـان روحيـه ي بندگي، شيرين ترين و زيباترين پيامد مقام توحيدي است ، لذا، به هر حکم شرعي اگر به صـورت عميـق توجـه گـردد، در بردارنده ي توحيد است و رسيدن به وصال و قرب الهي درپي عمل به دستورات و احکام شرع ميباشـد.

دریافت فایل ارجاع :
(پژوهیار, , , )

دانلود PDF
دانلود HTML

لینک کوتاه:

صفحه:

ورود / عضویت

برای مشاهده متن مقاله و یا دانلود آن لازم است وارد پایگاه شوید. در صورتی که عضو نیستید از قسمت عضویت اقدام فرمایید.

ورود