چکیده:
ازدواج امر مهمی در اسلام است و کامل کننده دین برای انسان، از اینرو برای این مهم دختر باید تحت ولایت و اذن افرادی که شرع و قانون مشخص میکند ازدواج نماید. ولایت در نکاح از مباحث تابعه ازدواج و در فقه مذاهب اسلامی و حقوق کشورهای اسلامی در خصوص آن بحث شده است. در فقه و قانون ایران اذن پدر یا جد پدری در نکاح دختر باکره لازم است ولی در فقه و حقوق برخی از مذاهب و کشورهای اسلامی اذن برادر نیز مکفی است. هدف از این پژهش بررسی معانی ولایت و اقسام ولایت و نیز نظرهای قائلین به اذن برادر و ولایت او در نکاح خواهرش میباشد. برخی مذاهب قائل به عدم ولایت برادر مطلقاً شدهاند و برخی مذاهب قائل به اجبار ولایت برادر در نکاح خواهر شدهاند و عدهای دیگر از مذاهب و فقها معتقد به استحباب و اختیار ولایت در نکاح خواهر هستند. حال با مطالعهی این تحقیق فتاوی فقهای مذاهب پنجگانه در این موضوع برای محققین قابل تأمل میباشد. نتیجه آن که در صورت فقد پدر و جد پدری در فقه برخی مذاهب اذن برادر به عنوان ولی در ازدواج پذیرفته شده است و به نظر میرسد بتوان برادر را برای حمایت معنوی در ازدواج خواهر به عنوان ولی اختیاری محسوب کرد.
Marriage is an important thing in Islam, and it complements the human religion and humanity, for which the girl must marry under the permission of Shari'a and the law. Marriage permission is discussed in the marriage affairs and is discussed in the jurisprudence of Islamic sects and the rights of Islamic countries. In the jurisprudence and law of Iran, the permission of the father or ancestor of the father is required in the marriage the virgin daughter, but in the jurisprudence and law of some religions and Islamic countries, the permission of the brother is also sufficient. The purpose of this study is to examine the meanings of the permits and permits and the views of the perpetrators on the permission of the brother in his sister-in-law. Some religions say yes absolutely, some religions say no absolutely and some else religions believe authority in Supervisory of sisters matrimony. Now by investigate of this research, five religions ideas about this topic is interesting for you. The result is that in the absence of a father and ancestor, in the jurisprudence of some religions, the permission of the brother is accepted as a marriage, and it seems to be possible for the brother to be considered as an optional option for spiritual protection in the marriage of the sister.
خلاصه ماشینی:
اماميه در کتب فقهي اماميه فقهاي هستند که ولايتي براي برادر در نکاح خواهر قائل نيسـتند کـه نظـرات آنها در ذيل خواهد آمد: شيخ طوسي در کتاب خلاف ميفرمايد، هنگامي که دختر بـالغ و رشـيد شـود خـودش اذن در عقد بر خودش را دارد و ولايت پدر و جـد پـدري در اذن در ازدواج از بـين مـيرود مگـر اينکـه دختر باکره باشد به خاطر ظاهر روايات اماميه که ازدواج دختر بدون اذن پدر و جـد پـدري جـايز نيست (طوسي،١٤١٤، ج ٤، ص ٢٥٠) بنابراين ميتوان گفت طبق نظـر شـيخ طوسـي ولايـت فقـط اختصاص به پدر و جد پدري دارد و برادر اذن در نکاح ندارد.
دلايل شافعيه به عدم ولايت برادر در نکاح خواهر الف ) روايات : وقتي که دختر باکره راضي باشد، جايز است که پـدر و جـد اذن بـه ازدواج دختـر باکره را دهند خواه صغيره يا کبيره باشد و اين به خاطر روايت ابـن عبـاس رضـي الله عنـه کـه از پيامبر (ص ) نقل ميکند که ميفرمايند: «بيوه خود حق در ازدواج دارد و خود ولي خودش اسـت و دختر باکره تحت امر پدرش ميباشد».
الف ) روايت : به دليل ازدواج دختر بـاکره ي عايشـه و همچنـين قـول رسـول خـدا (ص ) کـه ميفرمايند: «دختر باکره تحت امر پدرش است » پس اين حصر بـراي پـدر اسـت (زحيلـي، ١٤٠٩، ج ٧، ص ٢٠٣) پس ولايتي براي برادر وجود ندارد.