چکیده:
هدف پژوهش: شناسایی نشانههای امیدواری روانشناسی مثبت در دیوان حافظ است.
روش پژوهش: روش پژوهش کیفی کتابخانهای و تحلیل محتوا است و اطلاعات با روش تحلیل توصیفی بررسی شد در این روش برای توصیف، تفسیر و تحلیل نماد یا نشانه از نظریه نشانه شناسی چارلز سندرز پیرس استفاده شد. جامعه آماری پژوهش دیوان غزلیات حافظ نسخه غنی شامل 295 غزل میباشد.
یافتهها: تمام دادهها، در جدولی با سه عنصر نشانی شعر، نشانهها (مدلول) و تفسیر معنایشان (دال) قرار گرفت. بر اساس ساحت فطری امیدواری به سهطبقه امید به خدا، امید به زندگی و امید به آینده گروهبندی شد. پس از تحلیل نماد، نتیجه نشان داد هر غزل دارای نماد بامعنا و نقش مختلف است. تحلیل نشانه شناختی نشان داد فراوانی تعداد ابیات در زمینه امیدواری وجود دارد و پیشنهاد گردید بقیه مؤلفههای روانشناسی مثبتگرا در آثار ادبی بررسی گردد.
خلاصه ماشینی:
در اين مقاله ، نشانه هاي مربوط به اميدواري و شادي بخشي را با تکيه بر يافته هاي روان شناسي مثبت گرا، در ديوان شاعر بزرگ ايران خواجه حافظ شيرازي معروف به لسان الغيب موردبررسي و تحليل قرار دهد و با نشانه شناسي، ابياتي از ديوان شاعر که مبتني بر ايجاد انگيزه اميد و حس شادي در زندگي انسان است شناسايي و استخراج مي گردد.
چگونه مي توان عناصر نشانه شناختي اميدواري در شعر حافظ را طبقه بندي کرد؟ اهداف پژوهش هدف از اين پژوهش شناسايي نشانه ها و مؤلفه هاي اميدواري در ديوان حافظ است تا ضمن نشان دادن جنبه خاصي از مفاهيم متعالي شعر حافظ (اميدواري)، در ايجاد روحيه مثبت افراد جامعه قدمي بردارد.
در اين پژوهش بر اساس الگوي نشانه شناسي سه وجهي پيرس به بررسي و رمزگشايي از 47 Andri Hermawan 48 Kim Addonizio 49 descriptive analysis نشانه هاي اميدواري در کتاب ديوان غزليات حافظ پرداخته ايم .
اطلاعات ارائه شده در اين پژوهش بر اساس مطالعه توأم با تأمل بيت به بيت غزل هاي حافظ شيرازي است که پس از استخراج نشانه ها، طبقه بندي بر اساس ساحت فطري انجام گرفت و عناصر انتخابي، اساس توصيف و تحليل قرار گرفت و براي تبيين و تأييد آن ها به منابع معتبر استناد شد .
اميد به خدا اميد به آينده اميد به زندگي شکل ١-عرصه هاي اميدواري بر اساس ساحت عقل و فطرت انسان استاد علامه طباطبايي (1374) (به تصویر صفحه مراجعه شود) الگوي نشانه شناسي پيرس در جستجوي ميان اشعار حافظ و انطباق آنها با آرا و نظريه هاي سليگمن در ذهن نگارنده متوجه اين نکته شد که آنچه روانشناسي مثبت نگر مي خواهد به زندگي مردم وارد کند .