همبسته‌های روانی فرسودگی شغلی: ابعاد شخصیت و سرسختی روانشناختی (مورد مطالعه: کارکنان بیمارستانهای استان گیلان) مقاله

پدیده فرسودگی شغلی نشان دهنده کاهش قدرت سازگاری فرد با عوامل تنش زای محیط کار است. پژوهش حاضر با هدف تبیین فرسودگی شغلی و ارتباط آن با ابعاد پنجگانه شخصیت و سرسختی روانشناسی کارکنان بیمارستان انجام شد. روش پژوهش، توصیفی از نوع همبستگی و به لحاظ هدف کاربردی می‌باشد. جامعۀ آماری این پژوهش را همه کارکنان بیمارستان‌های استان گیلان تشکیل می‌دهد و از این بین تعداد 185 نفر به روش نمونه‌گیری تصادفی ساده به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. برای جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه‌های فرسودگی شغلی گلدارد، مقیاس سرسختی روانشناختی کیامرثی و همکاران و مدل پنج عاملی شخصیت کاستا و مک کری استفاده گردید. داده‌ها با استفاده از نرم افزارspss  و آزمونهای رگرسیون و ضریب همبستگی پیرسون تجزیه و تحلیل شدند. نتایج نشان داد که بین فرسودگی شغلی و دو بعد شخصیتی روان رنجوری (0/01p<، 0/406r=) و سازگاری (0/05p<، 0/264r=) رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. همچنین همبستگی معناداری بین فرسودگی شغلی و سرسختی روانشناختی (0/05p<، 0/081r=) وجود ندارد و سرسختی روانشناختی با روان رنجوری و برون گرایی رابطه معناداری دارد. بنابراین اگر بیمارستانها از ارزشیابی شخصیت به عنوان بخشی از فرایند گزینش و استخدام استفاده کنند، می‌توانند با شناسایی کارکنان در معرض فرسودگی شغلی، از این آسیب روانی جلوگیری نمایند.

B urnout shows the reduction of person’s Compatibility with the stressors available in the workplace. This study has been done to explain the burnout and its relationship with five dimensions of personality and psychological hardiness between the hospital staff. The method is descriptive and correlational and in terms of objective belonged to the applied researches. In this paper the population contains all the hospital staffs of guilan province and between them 185 people were selected as a sample by random simple sampling method. The questionnaires used for collecting data were the “Geldard Burnout Inventory”, “Ahvaz Perfectionism Scale” and “Costa and McCrae Five Factor Inventory”. The data analysis was done by SPSS and Pearson correlation coefficient and the regression testing. The results showed that there is a significant positive relation between the burnout and two personal dimensions of neuroticism (r=0.406, p Key words: Burnout, Psychological hardiness, personality dimensions.

همبسته هاي رواني فرسودگي شغلي : ابعاد شخصيت و سرسختي روانشناختي (مورد مطالعه : کارکنان بيمارستانهاي استان گيلان ) 4 مهرداد متاني ١*، سيدوحيد حسيني پور ٢، بلال نظريان ٣، طاهره خيري تاريخ دريافت : ١٣٩٧/٠٤/١١ تاريخ پذيرش : ١٣٩٧/١١/١٥ چکيده پديده فرسودگي شغلي نشان دهنده کاهش قدرت سازگاري فرد با عوامل تنش زاي محيط کار است . محرم زاده و همکاران (١٣٩٣)، در مطالعه اي با عنوان «رابطه بين ويژگي هاي شخصيتي کارکنان و فرسودگي شغلي در وزارت ورزش و جوانان » و همچنين وحداني و همکاران (١٣٩١) در تحقيقي با عنوان «ارتباط بين ابعاد شخصيت و فرسودگي شغلي در معلمان مدارس استثنايي خراسان شمالي » بيان نمودند که افراد با سطوح بالاتر روان رنجوري وسطوح پايين تر برون گرايي، سازگاري ، وظيفه شناسي و گشودگي به تجارب بيشتر در معرض فرسودگي قرار مي گيرند. گروپاد٢ و همکاران (٢٠٠٧) در پژوهشي تحت عنوان فرسودگي شغلي و شخصيت ؛ بر روي ٢٦٥ نفر از اساتيد دانشگاه هاي آمريکا 1 Swider 2 Ghorpade مجله توانمندسازي سرمايه انساني، دوره ١، شماره ٣، زمستان ١٣٩٧| ٢٥٣ نشان دادند که بين فرسودگي عاطفي با ويژگي برون گرايي ارتباط منفي و با ويژگي هاي روان رنجوري و گشودگي به تجارب ارتباط مثبتي وجود دارد. اولين يافته پژوهش نشان داد که ابعاد شخصيتي روان رنجوري و سازگاري همبستگي معناداري با فرسودگي شغلي دارند، به بيان ساده تر؛ هر چه فرسودگي شغلي در آزمودني ها بالاتر مي رود به همان اندازه بر روان رنجوري آنان افزوده خواهد شد و از ميزان سازگاري شان کاسته مي شود که اين يافته تا حدودي همسو با نتايج تحقيق گروپاد و همکاران (٢٠٠٧)، اسويدر (٢٠١٠) ، وحداني و مجله توانمندسازي سرمايه انساني، دوره ١، شماره ٣، زمستان ١٣٩٧| ٢٥٧ همکاران (١٣٩١)، همچنين محرم زاده و همکاران (١٣٩٣) مي باشد.