چکیده:
از نظر فقها و حقوقدانان وکالت عققدی است جایز و از مصادیق بارز عقود
اذنی میباشد. گاهی طرفین عقد در صدد آن هستند که وکالت از دوام و بقاء بیشتری
برخوردار گردد و به دنبال آن هستند که صرفا به اراده هریک از طرفین » فوت »
جنون یا حجر هر یک از طرفین فسخ نشود» در این جا وکالت بلاعزل استفاده می -
شود. در این نوع وکالت اگر حق عزل موکل به نوعی تحدید شده باشد که طرفین
عقد نیز به دنبال چنین منظوری میباشند بسته به آن که این تحدید حق عزل به چه
شکل باشد آثار و احکام وکالت متفاوت است . اگر شرط عدم عزل در خود عقد
وکالت یا عقود جایز دیگر باشدء نظر صحیح این است که با عزل وکیل از سوی
موکل » وی عزل خواهد شد. ولی اگر شرط عدم عزل در ضمن عقد لازم دیگر به
صورت شرط نتیجه باشد یا به صورت سلب حق عزل باشد موکل نمیتواند وکیل
خود را عزل کند ولی در هر صورت این امر وکالت را به عقد لازم تبدیل نمیکند.
خلاصه ماشینی:
طبق ماده ٦٥٦ قانون مدنی عقد وکالت مبتنی بر اعطای نیابت است به همین جهت از عقود اذنی نیز به شمار می آید و اذنی بودن آن حکایت از جایز بودن آن دارد به عبارت دیگر هر وقت وکیل یا موکل بخواهند می توانند آن را فسخ کنند، که قانونگذار نیز در ماده ٦٧٩ قانون مدنی بیان می کند که موکل می تواند هر وقت بخواهد وکیل را عزل کند مگر این که عدم عزل او در ضمن عقد لازمی شرط شده باشد.
( حسینی عاملی ، ١٣٢٧، ج ٧، ص ٥٢٢) مبحث سوم :تعریف حقوقی وکالت طبق ماده ٦٥٦ قانون مدنی ، «وکالت عقدی است که به موجب آن ، یکی از طرفین ، طرف دیگر را برای انجام امری نائب خود نماید»، در نتیجه ی عقد وکالت ، وکیل به جای موکل ، امر مورد وکالت را انجام می دهد.
که در این مورد نیز باید گفت که اگر موکل ضمن عقد لازم حق انجام مورد وکالت را نیز به صورت شرط نتیجه از خود سلب کرده باشد حق عزل و حق انجام مورد وکالت را نخواهد داشت اما در صورتی که نسبت به اسقاط یا انتقال حق انجام مورد وکالت سکوت اختیار کرده باشند موکل فقط حق عزل را از دست می دهد نه این که حق ١ایشان بر این عقیده اند که : چنان چه عقد وکالت در ضمن عقد جایز شرط شود (به نحو شرط نتیجه )وکالت لازم می شود چون عموم آیه المؤمنون عند شروطهم شامل این فقره هم می شود و تا زمانی که عقد جایز باطل نشده است وکالت هم که در ضمن آن منعقد شده باقی است (عروة الوثقی ، مسئله ١٣،ص ١٨٨) ١٩٤ انجام مورد وکالت را نیز از دست بدهد این امر از مفاد ماده ٦٨٣ قانون مدنی به راحتی مستفاد می گردد.