چکیده:
شغل، نقش مهم در برقراری آرامش، آسایش و امنیت انسان دارد. امنیت شغلی، احساس داشتن یک شغل مناسب، اطمینان از تداوم آن و حمایت در برابر عوامل تهدید کننده است. قواعد و عمومات فقه، از مبانی و خواستگاه توجه فقه به امنیت شغلی به شمار میآیند؛ از آن جمله روایت « حرمة مال المسلم کحرمة دمه»، که از اصلیترین قواعد فقهی در اثبات امنیت شغلی است. مستفاد از روایت این است: احترام مال مسلم، همانند احترام به خون اوست، در این قاعده، کار و شغل در دسته اموال قرار گرفته و تابع احکام فقهی و حقوقی و حمایت از اموال است. این مقاله، تلاش دارد که با استناد به قاعده احترام به روشن ساختن مفاهیم فقهی و حقوقی مرتبط با مقوله امنیت شغلی و بیان ارتباط میان آنها بپردازد و بیان میکنیم؛ احترام به عمل مسلم، ایجاب میکند که حتی اگر بین طرفین قراردادی منعقد نشده باشد، چنانچه از نظر عرف، حقی بر عهده یکی از دو طرف آمده بهطور قهری ضامن پرداخت باشد یا جبران خسارت نماید، به عبارتی مقتضای احترام مال، مسئولیت و ضمان است.
خلاصه ماشینی:
این مقاله ، تلاش دارد که با استناد به قاعده احترام به روشن ساختن مفاهیم فقهی و حقوقی مرتبط با مقوله امنیت شغلی و بیان ارتباط میان آنها بپردازد و بیان میکنیم ؛ احترام به عمل مسلم ، ایجاب میکند که حتی اگر بین طرفین قراردادی منعقد نشده باشد، چنانچه از نظر عرف ، حقی بر عهده یکی از دو طرف آمده به طور قهری ضامن پرداخت باشد یا جبران خسارت نماید، به عبارتی مقتضای احترام مال ، مسئولیت و ضمان است .
اما کارگر برای امرار معاش خویش کاملا وابسته و تابع کارفرما است ، از طرف دیگر کارفرما، با وجود بسیار بودن جویندگان کار، دغدغه کمتری برای تامین نیروی کار خود دارد و برای کسب سود بیشتر اقدام به اخراج کارگر مینمایند، هرگاه کارفرما مانع ادامه فعالیت کارگر شود، قطعا زندگیش دچار اختلال خواهد شد، بنابراین باید به کار کارگر احترام قایل شد و او را مورد حمایت قرار داد.
» (هدایتی زفرقندی،١٣٨٨: ١٠٥-١٠٦ )علاوه بر این از لحاظ ماهوی برای حفظ امنیت شغلی کارگران اموری، چون : مشروعیت قرارداد کاری، اهلیت کارگر و کارفرما در شغل ، عدم اکراه و اجبار در کار مورد توجه قرار گرفته است .
چنانکه شیخ اصفهانی معتقد است که پرداخت اجرت عمل دیگری، از طریق قاعده احترام مال مسلم نیست ؛ بلکه از مجرای قاعده اتلاف قابل پرداخت است و در ادامه میگوید: اضافه شدن کلمه «مال » به کلمه «مسلم » از نوع اضافه ملکی است که دو جهت و دو حیثیت دارد: اول : حیثیت ملکی، برای رعایت این نوع حیثیت لازم است آنچه که در تصرف فرد است ، بدون اجازه او تصرف نشود.