چکیده:
در دهههای اخیر شاهد افزیش جمعیت شهرها بالاخص شهر تهران بودهایم. این افزایش به خاطر دو عامل رشد جمعیت شهرها و همچنین مهاجرت روستاها و شهرهای کوچک، میانه اندام و بزرگ به شهر تهران بوده است. تمرکز جمعیت در شهرها باعث شده که نیاز به خدمات روز به روز بیشتر شود. در خدماترسانی شهری تنها افزایش تعداد مراکز خدماتی دلیل بر خدماترسانی بهتر نمیباشد، بلکه آنچه در این زمینه بیشتر حائز اهمیت است، توزیع بهینه این مراکز میباشد. یکی از خدماتی که به طور مستقیم در ارتباط با سلامت شهروندان بوده کاربری بهداشتی درمانی است. تعادل فضایی در توزیع مراکز شاخص بهداشتی- درمانی، زمینه دستیابی به سلامت، آسایش و زیبایی شهری که مقدمات توسعه پایدار شهری هستند را فراهم میآورد. این پژوهش به دنبال ارزیابی الگوی پراکنش و ساماندهی مراکز درمانی در منطقه 7 شهرداری تهران میباشد. بدین صورت که ابتدا الگوی پرانکش بر اساس شاخص نزدیکترین همسایگی تعیین شد و سپس با استفاده از کاربرد نرمافزار Gis Arcو مدل تلفیقی چندمعیاره Ahp-Saw و به کارگیری 9 شاخص، اراضی مطلوب جهت ساماندهی کاربری بهداشتی-درمانی شناسایی گردید. نتایج تحقیق نشاندهنده آن است که با بکارگیری قابلیتهای Gis در زمینه تحلیل فضایی و امکان مقایسه معیارها در قالب مدلهای تصمیمگیری چندمعیاره میتواند در اولویتبندی اراضی مطلوب جهت ساماندهی کاربری بهداشتی-درمانی مفید واقع گردد.
خلاصه ماشینی:
نتایج تحقیق نشان - دهنده آن است که با بکارگیری قابلیت های GIS در زمینه تحلیل فضایی و امکان مقایسه معیارها در قالب مدل های تصمیم گیری چندمعیاره میتواند در اولویت بندی اراضی مطلوب جهت ساماندهی کاربری بهداشتی-درمانی مفید واقع گردد.
زیاری و خطیب زاده (١٣٨٩) با استفاده از مدل AHP و تحلیل شبکه در محیط GIS به مکانیابی کاربری درمانی در شهر سمنان پرداختند که با شناسایی و طبقه بندی معیارهای مؤثر وزن هر کدام محاسبه و با تلفیق لایه ها مناطق مناسب جهت ایجاد مراکز درمانی شناسایی گردید (زیاری و خطبیزاده :١٣٨٩).
(به تصویر صفحه رجوع شود) / شکل شماره ١- موقعیت مورد مطالعه (منطقه ٧ شهر تهران ) تجزیه و تحلیل و یافته های تحقیق شاخص میانگین نزدیکترین فاصله همسایگی شاخص میانگین نزدیکترین همسایه مبتنی بر اندازه گیری فاصله تک تک کاربریها تا نزدیکترین همسایه آن ها است و در تعیین همگرایی و واگرایی انواع کاربریهای مختلف به کار میرود.
1. Natural Breaks (به تصویر صفحه رجوع شود)شکل شماره ٧- مناطق مطلوب جهت ایجاد کاربری درمانی جمع بندی و نتیجه گیری در این پژوهش نحوه پراکنش کاربری بهداشتی-درمانی با استفاده از مدل نزدیک ترین فاصله همسایگی تعیین گردید.
پس از مشخص شدن نتایج شاخص نزدیکترین همسایگی مبنی بر توزیع تصادفی کاربری مورد نظر، با استفاده از مدل تلفیقی تصمیم گیری چندمعیاره (AHP-SAW) و تحلیل های فضایی GIS به ساماندهی مراکز بهداشتی در سطح منطقه ٧ شهر تهران پرداخته شد.