چکیده:
سرمایه اجتماعی با مؤلفه‌هایی مانند اعتماد، مشارکت، انسجام و ارزش‌ها شناخته می‌شود و امنیت ملی توانایی یک دولت در جلوگیری از تهدید نسبت به سه مؤلفه تمامیت ارضی، جامعه و رژیم است که مهم‌ترین عناصر بقای دولت محسوب می شوند. امنیت ملی از پنج بخش امنیت نظامی که به دو سطح تأثیر متقابل قابلیت‌های تهاجم و دفاع مسلحانه کشورها و برداشت آنها از مقاصد یکدیگر؛ امنیت سیاسی، امنیت اقتصادی، امنیت اجتماعی و امنیت زیست‌محیطی تشکیل شده است. هدف از نگارش مقاله حاضر، پاسخ به این سؤال بود که سرمایه اجتماعی بر امنیت ملی در هشت‌سال دفاع مقدس چه تأثیری داشته است؟ بر این اساس، فرضیه پژوهش بر پایه مؤلفه‌های بنیادین سرمایه اجتماعی، در تناظری مستقیم با مصادیق هشت سال دفاع مقدس، با روش تاریخی و با استفاده از ابزار اسنادی و منابع کتابخانه‌ای مورد ارزیابی قرار گرفت. جمهوری اسلامی ایران درطی هشت سال جنگ تحمیلی توانست با سرودن حدیث پایداری، رشادت و دلاوری، امنیت، بقاء و عزّت را برای ملّت ایران به ارمغان آورد. یافته‌های به دست آمده از این مطالعه بیانگر وجود رابطه‌ای مستقیم و معنادار میان سرمایه اجتماعی و امنیت ملی بخصوص در بعد داخلی، در مطالعه موردی دفاع مقدس است. با توجه به عمق و شعاع این ارتباط به نظر می‌رسد با تمرکز بر سرمایه اجتماعی بیش از سایر سرمایه‌ها به خوبی می‌توان بر مشکلات و مصائب اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و اقتصادی کنونی کشور نیز فائق آمد.
Social capital is characterized by components such as trust, participation, cohesion and values, and national security is the ability of a state to prevent threats to the three components of territorial integrity, society and regime, which are the most important elements of state survival. National security consists of five parts: military security, which have two levels of interaction between the capabilities of the countries' aggression and armed defense and their perception of each other's intentions; Political security, economic security, social security and environmental security are formed. The purpose of writing this article was to answer the question: What effect has social capital had on national security during the eight years of holy defense? Accordingly, the research hypothesis based on the basic components of social capital, in direct comparison with the examples of eight years of Holy defense, was evaluated by historical methods and using documentary tools and library resources. During the eight years of the imposed war, the Islamic Republic of Iran was able to bring stability, courage and bravery, security, survival and dignity to the Iranian nation by composing a hadith. The findings of this study indicate a direct and significant relationship between social capital and national security, especially in the internal dimension, in the case study of Holy defense. Considering the depth and radius of this relationship, it seems that by focusing on social capital more than other capitals it is possible to overcome the current social, political, cultural and economic problems and sufferings of the country.
خلاصه ماشینی:
هدف از نگارش مقاله حاضر، پاسخ به این سؤال بود که سرمایه اجتماعی چه تأثیری بر امنیت ملی در هشت سال دفاع مقدس داشته است ؟ براین اساس ، فرضیه پژوهش بر پایه مؤلفه های بنیادین سرمایه اجتماعی، در تناظری مستقیم با مصادیق هشت سال دفاع مقدس ، با روش تاریخی و با استفاده از ابزار اسنادی و منابع کتابخانه ای مورد ارزیابی قرار گرفت .
آنان عنوان مینمایند که دو عنصر فرهنگ ایثار و شهادت که برگرفته از مفاهیم و آموزه های دین اسلام و مکتب تشیع است ، در هشت سال جنگ تحمیلی و نیز در زمان اسارت آزادگان توانستند نقش مهمی در رشد و تقویت روحیه مشارکت ، انسجام و همکاری و ایجاد شبکه های انسانی در سخت ترین شرایط ممکن همچون اردوگاه های دشمن داشته باشند.
شهرام نیا (١٣٨٨)، در مقاله ای با عنوان «بررسی نقش سرمایۀ اجتماعی در پیروزی عملیات های جنگ تحمیلی» ضمن تبیین مفهوم سرمایه اجتماعی و مؤلفه های آن به عوامل انسانی روابط اجتماعی همچون شخصیت حضرت امام (ره ) در رهبری انقلاب ، ایمان ، معنویت ، ایثار و فرهنگ شهادت در میان رزمندگان اشاره داشته و آن ها را به عنوان مؤلفه هایی مهم و تأثیرگذار در دفاع مقدس عنوان نموده است .
بر اساس نظریه پاتنام و تطابق آن با ایران ، در طی هشت سال دفاع مقدس ، مؤلفه های سرمایه اجتماعی همچون اعتماد و مشارکت ، انسجام ، همبستگی و وفاق ملی با همیاری ارزش ها و هنجارهای اسلامی و ایرانی توانست حفظ و ارتقاء امنیت ملی را به خصوص در بعد داخلی، برای ایران به ارمغان آورد.
(
, 
, 
)
