چکیده:
بسیاری از مضامین ادبیات فارسی در میان اقوام و ملیت های مختلف در سراسر جهان مشترک است که میتوان از آنها تحت عنوان سمبل های جهانی یاد کرد که این اصل از طریق ادبیات تطبیقی قابل پیگیری است . از جمله در شاهنامه فردوسی و حماسه ترکی دده قورقود، به مضامین مشترکی برمیخوریم که در این نوشتار سعی شده با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی این مضامین مشترک مورد بررسی قرار گیرد. یافته های ما نشان میدهد "پسرکشی"، "رویین تنی"، "اهریمن پرستی"، "اسب دریایی" و "آنیمیزم " از جمله مضامین مشترک این دو اثر محسوب میشوند. نوشته حاضر، فتح بابی درباره این موضوع میباشد و با توجه به این که مطالعات کمتری در این زمینه انجام گرفته ، جای آن دارد که در این باب تحقیقات بیشتری انجام پذیرد.
خلاصه ماشینی:
مضامين مشترک در شاهنامه و حماسه ترکي دده قورقود (سميه تقيزاده ٤١) چکيده بسياري از مضامين ادبيات فارسي در ميان اقوام و مليت هاي مختلف در سراسر جهان مشترک است که ميتوان از آنها تحت عنوان سمبل هاي جهاني ياد کرد که اين اصل از طريق ادبيات تطبيقي قابل پيگيري است .
از جمله در داستان زاده شدن رستم سيمرغ پس از آموزش آيين به دنيا آوردن نوزاد به زال ، شيوه ي درمان زخم هاي رودابه را چنين بيان ميکند: (گيايي) که گويمت به شير و مشک بکوب و بکن هر سه در سايه خشک بساي و بيالاي بر خستگيش ببيني همان روز پيوستگيش (خالقي، دفتر٢٦٧/١ /١٤٦٣/١٤٦١) مولف ذخيره خوارزمشاهي از شير به عنوان دارويي براي شستن زخمها و درمان جراحات ياد ميکند که در شاهنامه نيز مکرر به اين موضوع اشاره شده است .
در اين نوشتار نيز اسطوره رويين تني، در شاهنامه در وجود " اسفنديار" و "ضحاک" و در دده قورقود درهيئت "تپه گوز" نمود يافته است .
شاهنامه فردوسي و مجموعه حماسي دده قورقود نيز دو اثر از اين نوع محسوب ميشوند که بن - مايه هاي مشترکي را در آنها ميتوان سراغ گرفت .
آرزوي ديرين و هميشگي بشر مبني بر داشتن زندگي جاويد و غلبه بر مرگ باعث پيدايي بن مايه ي رويين تني در اساطير و حماسه هاي جهان از جمله در شاهنامه و دده قورقود شده است .