چکیده:
روش تنبیه به عنوان یکی از مباحث مهم و موثر در عرصه تحقق و رسیدن به حق دادرسی و دادخواهی عادلانه که مرتبط با اصل عدالت خواهی و برابری به عنوان اصلی مهم مربوط به احقاق حقوق شهروندی افراد در مقابل مجرمان و تعدی گران به حقوق شهروندی مردم می باشد. هدف از انجام این پژوهش، تمرکز بر آموزه های نهج البلاغه در زمینه روش تنبیه و نقش و ویژگی های آن برای تحقق بهتر دادرسی عادلانه و احقاق حقوق شهروندی است. این پژوهش از منظر هدف، از نوع تحقیقات بنیادی و به شیوه توصیفی- تحلیلی بوده و برای جمع آوری اطلاعات از شیوه کتابخانه ای و بررسی منبع استنادی (کتاب نهج البلاغه) استفاده شده است. یافته ها نشان داد که نقش روش تنبیه عبارتند از: جلوگیری از ایجاد و شیوع اعمال و رفتارهای خطا و بد بر خلاف قوانین پذیرفته شده، دیدن سزای عمل فرد مجرم و سلب کننده حقوق شهروندی مردم، نداشتن اغراض شخصی و تبعیض در کاربرد تنبیه، پرهیز از تندروی، تعصب، پیشداوری، عیب جویی و عدم استفاده از تنبیه بدنی تا حد امکان و به عنوان آخرین راه حل با حفظ تمامی شرایط و مقتضیات و بجای آن، می توان از اخطارها و تهدید های متناسب کلامی و غیر کلامی برای تنبه مجرم استفاده کرد. همچنین نکاتی مهمی که در تنبیه طبق آموزه های نهج البلاغه برای دادرسی عادلانه باید توجه نمود شامل: کاربرد بجا و به موقع تنبیه، اقناع نفسی، همسانی با ویژگی های مختلف جسمی و روحی فرد مجرم، حفظ کرامت و شخصیت انسانی مجرم، تناسب داشتن با عمل جرم مجرم سلب کننده حقوق شهروندی و در نهایت تعلق به رفتار فرد مجرم. همچنین مشخص شد استفاده از تنبیه در کنار تنبه و آگاهی بخشی می تواند جنبه بازدارنده گی و هشدار دهنده گی از جرم را در جامعه داشته باشد و ضمن رعایت حقوق شهروندی افراد جامعه، زمینه ارتکاب جرائم و سلب حقوق شهروندی را به حداقل میزان ممکن برساند و زمینه دادرسی عادلانه را برای احقاق حق شهروندی مردم را فراهم آورد. همچنین مشخص شد که تعرض به عنوان تنبیه مجرم، مجاز نیست و در غیر این صورت، تنبیه خود نقض حقوق شهروندی است. طبق آموزه های امام علی (ع) در نهج البلاغه در مورد تنبیه چنین استناد می شود که این آموزه ها منطبق بر نظریه اجرای عدالت و دادرسی عادلانه از طریق مجازات هدفمند و عادلانه، مجرم و متعدّی به حقوق شهروندی سایر افراد در جامعه است و بر مبنای نظریه رویکرد گذشته گرا یا واپس گرا مبتنی بر نظریه اجرای عدالت از طریق تنبیه و مجازات فرد متجاوز به حقوق دیگران به مثابه گرفتن امتیاز ناعادلانه از همتایان خود کسب کرده است قرار دارد. در پایان، پیشنهادات و راهکارهای عملی برای استفاده مطلوب و بهینه از روش تنبیه برای تحقق اصل حق دادرسی عادلانه مربوط به حقوق شهروندی، ارائه شده است.
The method of punishment is one of the most important and
effective issues in the field of realization and the right to a fair
trial, which is related to the principle of justice and equality as
the most important issue related to the realization of citizenship
rights against criminals and modifiers of people's citizenship
rights. The purpose of this study is to focus on the teachings of
Nahj al-Balaghah on the method of punishment and its role and
characteristics for a better realization of a fair trial and the
realization of civil rights. From the perspective of the purpose,
this research has been a basic research and descriptiveanalytical
method and to collect information from the library
method and review the citation source (Nahjal-Balaghah book)
has been used. The results showed that the role of the method of
punishment are: preventing the occurrence and spread of
wrongdoing and wrongdoing in violation of accepted laws,
seeing the punishment of the offender and depriving the people
of their citizenship, lack of personal motives and discrimination
in the application of punishment, avoiding Extremism,
prejudice, prejudice, fault finding and non-use of corporal
punishment as much as possible and as a last resort by
maintaining all the conditions and requirements and instead,
appropriate verbal and non-verbal warnings and threats can be
used to punish the offender. Also important points that should
be considered in punishment according to the teachings of
Nahjal-Balaghah for a fair trial include: Proper and timely
application of punishment, self-persuasion, similarity with
different physical and mental characteristics of the offender,
preservation of dignity and human personality of the offender,
proportionality to the act of the offender depriving him of
citizenship rights and finally belonging to the behavior of the
offender. It was also found that the use of punishment along
with punishment and awareness can have the aspect of
deterrence and warning of crime in society and while respecting
the citizenship rights of individuals in society, the field of
committing crimes and deprivation of citizenship rights to a
minimum is possible and It provided the basis for a fair trial for
the realization of the people's citizenship rights. It was also
found that assault is not allowed as punishment for the offender,
otherwise the punishment itself is a violation of civil rights.
According to the teachings of Imam Ali (AS) in Nahjal-
Balaghah regarding punishment, it is cited that these teachings
are in accordance with the theory of justice and fair trial
through purposeful and just punishment, criminal and
transgression of the citizenship rights of other people in society.
The theory is based on a retrospective or retrospective approach
based on the theory of the administration of justice by
punishing the offender for gaining unfair advantage over his or
her peers. Finally, practical suggestions and solutions for the
optimal and optimal use of the method of punishment to realize
the principle of a fair trial related to citizenship rights are
presented.
خلاصه ماشینی:
منبع غنی و پُربار نهج البلاغه به عنوان یکی از منابع اصلی دین اسلام و بویژه تشیع بوده و در سیره عملی، حقوقی و حتی تربیتی حضرت امام علی (علیه السلام) به عنوان یک الگو در همه زمینه ها مطرح بوده و راه را برای همگان بویژه قضات و مسئولان محاکم دادرسی در کاربرد صحیح و به موقع روش هایی نظیر: تنبیه برای افزایش اثربخشی و کارایی و احقاق حقوق شهروندی مردم در مقابل مجرمان، سوء استفاده کنندگان و سلب کننده های حقوق شهروندی از جمله حق حیات، حق سلامت، حق آموزش و آگاهی، حق آزادی بیان و عقیده، حق برخورداری از آسایش و رفاه، حق امنیت و همچنین حق دستیابی به عدالت و برابری باز کرده است.
یافته ها نشان داد که نقش روش تنبیه عبارتند از: جلوگیری از ایجاد و شیوع اعمال و رفتارهای خطا و بد بر خلاف قوانین پذیرفته شده، دیدن سزای عمل فرد مجرم و سلب کننده حقوق شهروندی مردم، نداشتن اغراض شخصی و تبعیض در کاربرد تنبیه، پرهیز از تندروی، تعصب، پیشداوری، عیب جویی و عدم استفاده از تنبیه بدنی تا حد امکان و به عنوان آخرین راه حل با حفظ تمامی شرایط و مقتضیات و بجای آن، می توان از اخطارها و تهدید های متناسب کلامی و غیر کلامی برای تنبه مجرم استفاده کرد.
(
, 
, 
)
