چکیده:
این مقاله با هدف آسیب شناسی و ارزیابی قوانین و سیاستگذاریهای مبارزه با قاچاق کالا در ایران و به روش توصیفی_تحلیلی انجام یافته است. از آن جایی که مبارزه مؤثر با قاچاق کالا مستلزم شناخت علل و زمینههای بروز پدیده قاچاق کالا و همچنین قوانین و سیاستهای مربوط و عملکرد دستگاههای عهدهدار امر مبارزه با قاچاق کالا است، حوزه مطالعاتی پژوهش حاضر شامل قوانین و سیاستهای مصوب، کتابها، مقالات و پژوهشهای مرتبط بوده است. ابتدا قوانین و سیاستهای مصوب مد نظر قرار گرفته و از منابع چاپی و دیجیتالی (برخط) که مرتبط با بحث بوده، استفاده گردیده است. چارچوب مطالعه حاضر رویکرد اقتصاد نهادگرا بوده که از طریق آن نقش نهادهای اجتماعی، سیاسی و اقتصادی در تعیین وقایع اقتصادی مورد بررسی قرار گرفته است. مهمترین پرسش این پژوهش آن است که چرا علیرغم بارها بازنگری در قوانین مربوط به قاچاق کالا، سیاستهای مبارزه با قاچاق کالا نتوانسته است با پدیده قاچاق به مقابله مؤثر بپردازد؟ استدلال اصلی در پاسخ به این پرسش این است که عدم توجه کافی به امر ریشهیابی قاچاق کالا توسط مقام تقنینی برای رفع یکباره پدیده قاچاق، بالا بودن تعرفه واردات کالا، عدم شفافیت در قوانین ابهامات و چالش های تقنینی بسیار، از مهمترین دلایل عدم موفقیت در مقابله با پدیده قاچاق کالا میباشد.
This article has been done with the aim of pathology and evaluation of anti-trafficking laws and policies in Iran in a descriptive-analytical method. Since the effective fight against smuggling of goods requires recognizing the causes and contexts of the phenomenon of smuggling of goods as well as the relevant laws and policies and the functioning of the agencies responsible for combating smuggling of goods, the study area of the present study includes Approved laws and policies have been related to books, articles and research. First, approved laws and policies are considered and print and digital (online) sources that are relevant to the discussion are used. The framework of the present study is an institutionalist economics approach through which the role of social, political and economic institutions in determining economic events is examined. The most important question of this research is why, despite repeated revisions in the laws related to smuggling, anti-trafficking policies have not been able to effectively deal with the phenomenon of smuggling? The main argument in response to this question is that insufficient attention to the root cause of smuggling of goods by the legislature to eliminate the phenomenon of smuggling, high import tariffs, lack of transparency in the law, many ambiguities and legislative challenges, are the most important reasons for failure. It is to deal with the phenomenon of smuggling of goods.
خلاصه ماشینی:
افزایش یا کاهش میزان تعرفه مثل شمشیر دولبه است ، افـزایش آن از یـک طرف موجب گران شدن کالاهای خارجی و کـاهش مصـرف آنهـا و حمایـت از تولیـد داخلی میگردد و از طرف دیگر انگیـزه قاچاقچیـان اصـلی بـرای واردات غیرقـانونی و قاچاقی این کالا را افزایش مـیدهد(سـتاد مرکـزی مبـارزه بـا قاچـاق کـالا و ارز، ١٣٩٥ الف :٣٦).
گرچه قانون جدید مبارزه با قاچاق کالا و ارز به تصویب رسیده و ابلاغ شـده اسـت ولی بررسی قوانین پیشین مقابله با قاچاق کالا، نشانگر این است کـه آنهـا بنـا بـه دلایـل مختلف مانند جامع نبودن ، وجود ابهام و سهولت نقض از کارایی لازم برخـوردار نبـوده ، در نتیجه در بسیاری از موارد زمینه ساز قاچاق کالا بوده است (سـتاد مرکـزی مبـارزه بـا قاچاق کالا و ارز، ١٣٩٥ الف :٣٠).
کـاهش نـرخ ارز باعث ارزان شدن کالاهای خارجی، افزایش مصرف و فـروش ایـن قبیـل کالاهـا در داخل شده و در نتیجه انگیزۀ قاچاقچیان اصلی برای واردات غیر قانونی کالا بیشتر مـی - شود در حالیکه با بالا رفتن نرخ ارز، این انگیزه کمتر میشود (سـتاد مرکـزی مبـارزه بـا قاچاق کالا و ارز، ١٣٩٥ الف :٣٧).
بسیاری از توزیع کنندگان کالاهای قاچاق بـه ویژه عمـده فروشـان و توزیـع کننـدگان اصلی از غیر قانونی بودن فعالیت های خود آگاه هستند ولی با وجود ایـن ، خودمحـوری، سودجویی نامشروع ، میل به قانون شکنی و در نتیجه بی اهمیت پنداشتن قوانین جامعـه ، موجب میشود که آنها به صورت مداوم و در سـطح گسـترده اقـدام بـه تهیـه ، پخـش و فروش کالاهای قاچاق کنند (ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز، ١٣٩٥ الف :٤٤).