چکیده:
دیپلماسی فرهنگی امروزه به عنوان یک اصل اساسی و تاثیرگذار در عرصه روابط بین الملل مورد پذیرش قرار گرفته و سیاستمداران جهان، راه برون رفت از مشکلات بشری را حاکمیت فرهنگ در مناسبات بین المللی می دانند. با رجوع به منظومه فکری – اندیشه ای و نیز سیره عملی رهبر معظم انقلاب آیت الله خامنه ای مشاهده می شود که تأکیدات و اولویت ایشان در سه زمینه یعنی مرجع، ماهیت و مخاطب دیپلماسی چه در وجه ایجابی آن به معنای اقداماتی که باید از جانب نهادهای مردمی و دولتی داخلی انجام شود و چه در وجه سلبی آن یعنی مقاومت در مقابل اقدامات مخربی که از جانب دشمن صورت می پذیرد مبتنی بر عناصر قدرت نرم می باشد که مبنای عمل در دیپلماسی فرهنگی است. چنانکه اوج تجلی باور مقام معظم رهبری بر اهمیت دیپلماسی فرهنگی در نامه ایشان به جوانان غربی در سال های ۱۳۹۳ و 1394 و نیز پیام به جوانان فرانسوی پس از حوادث تروریستی در اروپا و پر رنگ تر شدن پروژه اسلام هراسی از جانب قدرت های غربی بوده است. بنابراین سؤال اصلی پژوهش حاضر که با بهره گیری از روش توصیفی – تحلیلی به رشته تحریر در آمده این است که «این نامه ها و پیام ها چگونه در مسیر و فرایند دیپلماسی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران قرار می گیرند؟ و دیگر اینکه چرا این نامه ها نوشته شد، مخاطبان آن چه کسانی بوده و هستند و چه اهدافی را دنبال نموده و می نماید و اینکه چگونه منجر به تقویت دیپلماسی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران می گردد؟
Cultural diplomacy is now accepted as a fundamental and influential principle in the field of international relations, and world politicians see the way out of human problems as the rule of culture in international relations. Referring to the intellectual-ideological system and the practical life of the Supreme Leader of the Revolution Ayatollah Khamenei, it can be seen that his emphasis and priority in three areas, namely, reference, nature and addressee of diplomacy, in a positive way, means actions to be taken by institutions. It should be done by the people and the domestic government, and in its negative aspect, that is, resistance against the destructive actions taken by the enemy, it is based on the elements of soft power, which is the basis of action in cultural diplomacy. As the culmination of the Supreme Leader's belief in the importance of cultural diplomacy in his letter to Western youth in 1393 and 1394 and also the message to the French youth after the terrorist attacks in Europe and the growing color of Islamophobia project by Western powers . Therefore, the main question of the present study, which was written using a descriptive-analytical method, is: "How are these letters and messages in the direction and process of cultural diplomacy of the Islamic Republic of Iran?" And why these letters were written, who the audience was and are, what goals it pursues and pursues, and how it leads to the strengthening of the cultural diplomacy of the Islamic Republic of Iran?
خلاصه ماشینی:
چنانکه اوج تجلی باور مقام معظم رهبری بر اهمیت دیپلماسی فرهنگی در نامه ایشان به جوانـان غربی در سال های ١٣٩٣ و ١٣٩٤ و نیز پیام به جوانان فرانسوی پس از حوادث تروریستی در اروپا و پر رنگ تر شدن پروژه اسلام هراسی از جانب قدرت های غربی بوده است .
نوشتار حاضر ضمن معناسازی دیپلماسی فرهنگی در منظومه فکری و سیره عملی رهبر معظم انقلاب آیت الله خامنه ای ، در صدد است تا با بررسی نامه های ایشان به جوانان غربی ، چرایی و اهمیت این مهم را در هزاره سوم واکاوی نماید.
دیپلماسی فرهنگی حوزه ای از دیپلماسی است که به برقراری ، توسعه و پیگیری روابط کشورها با یکدیگر از طریق فرهنگ ، هنر و آموزش تأکید دارد؛ بنابراین فرآیند مؤثری است که در آن فرهنگ یک ملت به عرصه جهانی عرضه می گردد و ویژگی های منحصر به فرد فرهنگی ملت ها در سطوح مختلف دوجانبه و چندجانبه ترویج می شود(صالحی و محمدی ، ١٣٩٢: ١١١ –١١٠)؛ بنابراین به نظر می رسد که بهره برداری از دیپلماسی فرهنگی می تواند ابزار بسیار خوبی برای کسب و ارتقای اعتبار و جایگاه ایران در نظام بین الملل باشد، ضمن اینکه می تواند به عنوان وسیله ای جهت افزایش تفاهم ما با سایرین فراهم سازد.
این نوع جدید اعمال قدرت -دیپلماسی فرهنگی - که در آن برخلاف مناسبات مرسوم سیاسی دولت ها نقش خود را از دست می دهند و این ملت ها هستند که به تصمیم گیری می پردازند، سیاستی برای جهوری اسلامی به حساب می آید تا بواسطه آن از خطر انزوا در میان مردم منطقه و جهان خارج شود(بیانات مقام معظم رهبری ، ١٣٨٣/١٢/٢٧).