چکیده:
مهدی اخوان ثالث، شاعر نوگرای معاصر، در بحبوحة نفوذ فرهنگ غربی، کوشید به فرهنگ ایرانی توجه نشان دهد و برای این منظور، آیین التقاطی و مبهم و خیالی مزدشتی را از تلفیق گرایش فردی و خیرخواهانة زردشت و گرایش اجتماعی و عدالتخواهانة مزدک پدید آورد. مقالة حاضر سعی داشته است با کاربرد روش توصیفی- تحلیلی از نوع تحلیل محتوا به این پرسش پاسخ گوید که آیا اخوان در باور به معاد، تا حد معادباوری ایرانیان باستان پیش رفته است؟ بر پایة دیدگاه پژوهشگران، مزدک از جهت اصول دین، پیرو آیین زردشت بوده است و در این آیین، برزخ و داوری فردی و چینودپل یا همان صراط و بهشت و دوزخ و داوری جمعی و کیفر نهایی گناهکاران برای رهایی آنان از کدورت گناه و سرانجام، فرشکرد، طرحی روشن دارد. این مقاله، سرانجام نتیجه میگیرد که ضمن 153 شعر نیمایی و 5 شعر سپید و جمعاً 158 شعر آزاد اخوان، 59 بار در 50 جزء شعر و 4 بار در 4 کل شعر و جمعا 63 بار در 33 شعر به موضوع معاد برمیخوریم و درصد شعرهای دارای موضوع معاد به نسبت شعرهای آزاد این شاعر، 88/20 است. با اینحال، نگاه او به معاد، ضمن شعرهای آزاد وی، بیشتر نگاه دنیوی و گاه تشکیکآمیز و حتی تکذیبآمیز است و بنابراین با معادباوری ایرانیان باستان میانه ندارد.
under the influence of the Western culture, modern contemporary poet, Mahdi Akhavan Salis, tried pay attention to Iranian culture and, to this end, tried to create a reconciliation of Zoroaster's personal and charitable tendencies, social orientations, and justice-seeking. The present article tries to answer the question of the extent of his beliefs in the afterworld, using exact qualitative content analysis. The aim was to see whether in his belief in resurrection, Akhavan Salis proceeded to the same extent as the ancient Iranians? According to the scholars' view, Mazdak has been a follower of the Zoroastrian religion in terms of the principles of theology. In this tradition, the divine and individual judgment and the Chinadopal, the same path, paradise and hell, and collective judgment, and the ultimate punishment of the sinners to free them from the oppression of sin, and finally, The scarlet has a clear plan. This article Finally, it concludes that 153 semi poetry and 5 white poems have been released, and in total 158 free verses of the Brotherhood, 59 times in 50 poetry and 4 times in 4 poems, and 63 times in total 33 poems related to resurrection, and the percentage of poems related to resurrection The poet's poetry ratio is 88/20. However, concludes that his view of the resurrection, in his free poems, is more of a gloomy, sometimes mocking and even libelous, nature and, therefore , does not coincide with the resurrection of the ancient Persians or any other belief in the resurrection.
خلاصه ماشینی:
مقالۀحاضر سعيداشته است باکاربردروش توصيفي-تحليليازنوع تحليل محتوابه اين پرسش پاسخ گويد که آيااخوان درباوربه معاد،تاحدمعادباوريايرانيان باستان پيش رفته است ؟برپايۀديدگاه پژوهشگران ،مزدکازجهت اصول دين ،پيروآيين زردشت بوده است ودراين آيين ،برزخ و داوريفرديوچينودپل ياهمان صراط وبهشت ودوزخ وداوريجمعيوکيفرنهاييگناهکاران برايرهاييآنان ازکدورت گناه وسرانجام ،فرشکرد،طرحيروشن دارد.
بحث تعيين طرح چنان که گذشت ،پژوهش حاضرباهدف تحليل محتوايباوربه معاددرشعرهايآزاد مهدياخوان ثالث صورت گرفته است .
ذيلاجدول آمارکل شعرها،شعرهاينيمايي،شعرهايسپيدومجموع ودرصدآن هارا درهشت کتاب نامبرده ميآوريم ،اماپيشتربگوييم اولاپاره ايمشخصات اين کتاب هانيز براي بحث هاي بعدي،ضمن جدول ميآيد،ثانيادرکتاب «درحيات کوچک پاييزدر زندان »يک شعرنيماييتکراريوجودداردکه محاسبه نشده است وثالثاکل کتاب «زندگي ميگويدامابازبايدزيست »ومنظومۀسواحليدرکتاب «منظومۀبلندسواحليوخوزيات »، منظومۀرواييبلندمرکب ازبخش هايمجزاومرتبط نيمايياندکه هربخش آن هاراشعري جداگانه حساب کرده ايم : (به تصویر صفحه مراجعه شود) بدين گونه ،جمع شعرهايآزاد(نيماييوسپيد)ضمن کتاب هايهشتگانۀنامبرده ،ازمجموع ٢٩٧شعر،١٥٨شعر،يعني٥٣/١٩درصداست واين درحالياست که چهارپاره هاراجزو شعرهايآزادنگرفته ايم .
ضمن ٤شعرنيمايي،يعني٢٣/٥٢درصدشعرهاينيماييوهمين ميزان شعرهايآزادکتاب ،کلمه هايمعاد،٦باردر٦جزءشعرآمده است : (به تصویر صفحه مراجعه شود) زندگي ميگويد اما باز بايد زيست ١٩شعرنيماييدارد.
ضمن ٤شعرنيمايي،يعني٢١/٠٥درصدشعرهاينيماييوهمين ميزان شعرهايآزادکتاب ،کلمه هايمعاد،٧باردر٦جزءشعرآمده است : (به تصویر صفحه مراجعه شود)دوزخ اما سرد ٩شعرنيماييو١شعرسپيدوجمعا١٠شعرآزاددارد.
ضمن ٥شعرنيمايي،يعني١٩/٢٣ درصدشعرهاينيماييو١٨/٥١درصدشعرهايآزادکتاب ،٦باردر٥جزءشعر،کلمه هاي معادآمده است : (به تصویر صفحه مراجعه شود) همچنين اخوان در١کل شعرنيمايي(١٦٦٩-١٦٧٠)اززمرةشعرهايموردمحاسبه ،بي آن که کليتش موضوع معادداشته باشد،بابزرگداشت امام عليبن موسيالرضا(ع )،نگاه نيست انگارانه به مرگ راکه پيشترنمونه هايش آمد،کنارميگذارد:«ايعليموسيالرضا، ايپاکمرديثربيدرتوس خوابيده /من تورابيدارميدانم /زنده تر،روشن ترازخورشيد عالمتاب /ازفروغ وفرشوروزندگيسرشارميدانم »(١٦٦٩)وسرانجام ،آن رابادعابه پايان ميرساند:«چون پدرت اين خسته دل زندانيدرديروان کش را/ياعليموسيالرضا درياب ،درمان بخش /ياعليموسيالرضادرياب »(١٦٧٠).