چکیده:
در دهههای اخیر، سنجههای متعددی برای تعیین میزان تأثیر نشریات علمی معرفی و مورد استفاده قرار گرفتهاند. شمار استنادات و ارزش ضریب تأثیر از جمله شاخصهایی هستند که در این زمینه کاربرد بسیاری یافتهاند و از شهرت بسیاری در حیطه علمسنجی برخوردارند. علاوه بر این سنجهها، سنجههای مناسبی جهت تعیین میزان تأثیر انتشارات علمی معرفی شدهاند که از جدیدترین آنها میتوان به "عامل ویژه" و "نفوذ مقاله" اشاره نمود. عامل ویژه، سنجهای از اهمیت و اعتبار کلی یک نشریه در جامعه علمی و میزان تأثیر مقاله، سنجهای از میانگین تأثیر هر مقاله در میان سایر مقالات یک نشریه است. بحث اصلی در مقاله حاضر، سنجه "عامل ویژه" است و ضمن معرفی و توصیف این عامل، ویژگیها و خصوصیات آن و تفاوتهای آن با ضریب تأثیر و نحوه محاسبه آن بهتفصیل شرح داده میشود. از آنجا که محاسبه سنجه نوین "نفوذ مقاله" منوط به داشتن مقدار عامل ویژه است، در لابلای نوشتار، مختصری نیز به آن پرداخته میشود.
Over the past decades, a number of measures for determining the impact of scientific journals were introduced and utilized. The number of citations and Impact Factor value are the indicators have been applied a lot in this area and are of a high reputation in scientometrics. In addition to these indicators, some apt indicators have been introduced to measure the impact of publications which "Eigenfactor" and "Article Influence" are the newest ones. Eigenfactor is a measure of importance and prestige of a journal in scientific community and Article Influence is a measure of average impact of an article among other articles in a journal. The main discussion in present study was on Eigenfactor which besides presenting an introduction and an explanation to this factor, its features and characteristics and its differences with Impact Factor and its calculation method have been explained in detail. Considering the fact that calculating "Article Influence" requires the value of Eigenfactor, this indicator has been shortly explained as well.
خلاصه ماشینی:
علاوه بر اين سنجه ها، سنجه هاي مناسبي جهت تعيين ميزان تأثير انتشارات علمي معرفي شده اند که از جديدترين آنها ميتوان به "عامل ويژه " و "نفوذ مقاله " اشاره نمود.
بحث اصلي در مقاله حاضر، سنجه "عامل ويژه " است و ضمن معرفي و توصيف اين عامل ، ويژگيها و خصوصيات آن و تفاوت هاي آن با ضريب تأثير و نحوه محاسبه آن به تفصيل شرح داده ميشود.
"عامل ويژه " در واقـع سـنجه اي از اهميت و اعتبار کلي يک نشريه در جامعه علمي و "نفوذ مقالـه "سـنجه اي از ميـانگين تـأثير هـر مقاله در ميان ساير مقالات يک نشريه است و با ضريب تأثير قابل مقايسه است ( ,Bergstrom, West .
براي هريک از نشريات موجود در اين پايگـاه ، دو سنجه عامل ويژه و نفـوذ مقالـه ارائـه گرديـده اسـت (٢٠٠٨ Bergstrom, West, and Wiseman).
از اين رو، علاوه بر اين سنجه ، سنجه نفوذ مقالـه معرفـي شـد کـه بـه سـنجش ميزان تأثير متوسط هر مقاله در يک نشريه ميپردازد و از تقسيم مقدار عامـل ويـژه يـک نشـريه بـر تعداد مقالات آن نشريه به دست ميآيد (٢٠٠٨ Cross).
سنجه هاي "عامل ويژه "و "نفـوذ مقالـه "از جمله اين سنجه ها هستند که با استفاده از طرح رتبه بندي مکرر که بـه الگـوريتم رتبـه بنـدي صـفحات وب گوگل شباهت دارد، ميزان تأثير نشريات را در يک مجموعـه و در شـبکه اي از اسـتنادات مـورد بررسي قرار ميدهند.