چکیده:
فنّاوریهای اطلاعاتی و ارتباطی نوین، آموزش کتابداری و اطلاعرسانی را همانند آموزش سایر علوم متحول کرده است. بههمین منظور، شورای برنامه-ریزی آموزش عالی بعد از 14 سال، برنامههای درسی دوره کارشناسی کتابداری و اطلاعرسانی را بازنگری و در قالب 111 واحد درسی پایه، تخصصی اجباری، و تخصصی اختیاری تصویب کرده است. هدف از بررسی حاضر، مقایسه و تحلیل برنامه آموزشی دوره کارشناسی کتابداری و اطلاعرسانی مصوب سالهای 1375 و 1388 بهروش تحلیل محتوایی بوده است. یافتهها نشان داد عناوین درسی دو برنامه فقط 25 درصد در محتوی اشتراک دارند که نشاندهنده نو بودن برنامه جدید است. دروس تخصصی و تعداد واحدهای عملی در برنامههای مصوب سال 1388 بیشتر شده است. در کل، 75 درصد واحدها در برنامه درسی جدید نسبت به برنامه درسی قبلی از نظر ایجاد دروس جدید، تغییر نام و ادغام دروس تغییر کردهاند. 44 درصد دروس در برنامه مصوب سال 1388 جدید بودند و 22 درصد دروس در ارتباط با فنّاوریهای اطلاعاتی کاربردی در کتابخانهها بودند. میزان همخوانی سرفصلهای جدید رشته کتابداری و اطلاعرسانی ایران با سرفصلهای درسی سایر کشورها نزدیک به 70 درصد است. با توجه به تغییرات صورتگرفته در عنوان رشته و برنامههای آموزشی کشورهای مختلف و نیز تغییرات انجامشده در برنامه درسی کشورمان و مطابقت عمده آن با کاربرد فنّاوریهای اطلاعاتی در کتابخانهها و مراکز اطلاعرسانی، به نظر میرسد زمان انتخاب نام جدید و مناسب برای رشته کتابداری و اطلاعرسانی فرا رسیده است.
New information and communication technologies have changed the library and information science education, similar to other science education. Therefore, after 14 years, the Planning Council of Higher Education revised curriculum of undergraduate LIS (Library and Information Science) and approved new curriculum in the form of 111 basic, special compulsory and special optional units. The purpose of this study was to compare and analyze the curriculum of the undergraduate LIS approved in 1375 and 1388. This study was performed using the method of content analysis. Results showed that the percent of titles with share content at two curricula was only 25%, which represents the novelty of the new program. Curriculum approved in 1388 had more number of special and practical units. In the new curriculum, 75% of the total units have been changed in terms of creating new courses, renaming or merging of courses. Also, 44% of curriculum approved in 1388 was new and 22% related to application of information technologies in libraries. The consistent percent of new Iranian LIS curriculum with other countries curriculum was nearly 70%. Due to the created changes in the field title and LIS curriculum in various countries, and accordance of these changes with evolution of LIS curriculum in Iran, It seemed that the conditions were appropriate for renaming the title of LIS field.
خلاصه ماشینی:
مسأله اساسي پژوهش حاضر اين است که برنامه هـاي آموزشـي دوره کارشناسـي کتابـداري و اطلاع رساني مصوب سال ١٣٨٨ نسـبت بـه برنامـه مصـوب سـال ١٣٧٥ از نظـرمحتـواي دروس تخصصي وپايه و موضوعي چه ميزان متحول شده است و در مقايسه بـا برنامـه هـاي درسـي سـاير کشورها از نظر محتوي و عنوان رشته چه ميزان همخواني دارد؟ ٢.
وي بـا اسـتناد بـه گـزارش آمـاري «انجمـن آمـوزش کتابـداري و اطـلاع رسـاني (آمريکـا)» مـي گويـد بــيش از ٥٠درصـد برنامه هاي کتابداري و اطلاع رساني در دهه گذشته (دهه ١٩٨٠) به طورکامل تغيير کرده انـد يـا در آنها تجديد نظر شده است (نقل در نوکاريزي ١٣٨٣).
٧. يافته هاي پژوهش در اين بررسي ، برنامه هاي مصوب شـوراي برنامـه ريـزي آمـوزش عـالي، سرفصـل هـاي دوره کارشناسي کتابداري و اطلاع رساني سال هـاي ١٣٧٥ و١٣٨٨ (مـورد اخيـرسرفصـل هـاي جديـد و بازنگري شده است ) مورد مطالعه قرار گرفته اند.
فهرست دروس تخصصي اجباري کتابداري و اطلاع رساني مصوب سال ١٣٨٨ (٦٠واحد) و نتيجه تغييرات آن (رجوع شود به تصویر صفحه) (رجوع شود به تصویر صفحه) يافته ها در جدول ٢ نشان مي دهـد، ١١ درس جديـد بـه فهرسـت دروس تخصصـي اجبـاري اضافه شده است که عناوين آنها عبارت اند از: سازماندهي رايانه اي منابع ، آشنايي بـا فّـاوريهـاي اطلاعات و ارتباطات ، آشنايي با نرم افزارهاي کتابخانه اي، مديريت نشـريات ادواري، نمايـه سـازي کتاب ، مباني و روش هاي آموزش سواد اطلاعاتي ، آشنايي با مـديريت دانـش ، کتابخانـه و توسـعه پايدار، طراحي و مديريت وب کتابخانه هـا و مراکـز اطلاعـاتي، تحقيـق مقـدماتي در کتابـداري و اطـلاع رسـاني ، و آشـنايي بـا علـم سـنجي .