چکیده:
این پژوهش با هدف بررسی تأثیرگذاری ویژگی تعامل رابط کاربر پایگاههای اطلاعاتی بر رفتار علمی کاربران و بررسی نقش واسط دستیابی به تجربه دلپذیر و نقش مداخلهگر خودکارآمدی انجام شده است. ابتدا شاخصهای سه متغیر "تعامل رابط کاربر پایگاههای اطلاعاتی"، دستیابی به "تجربه دلپذیر"، و "رفتار علمی" شناسایی و تدوین گردید. سپس، دادهها با استفاده از پرسشنامه (366 آزمودنی شامل اعضاء هیئت علمی و دانشجوی دکتری به آن پاسخ دادند) گردآوری شد. برای تجزیه وتحلیل دادهها و آزمون فرضیههای پژوهش از روش "مدلسازی معادله ساختاری" استفاده شد. متغیرهای جمعیتشناختی بر میانگین متغیرهای مورد مطالعه تأثیر معنیدار نداشت. اما، تأثیر مهارت زبان انگلیسی بر میانگین متغیرهای خودکارآمدی، تعامل رابط کاربر، تجربه دلپذیر، رفتار علمی معنیدار بود. نتایج تحلیل مدل ساختاری نشان داد که تأثیر "خودکارآمدی" بر "تعامل رابط کاربر" و "رفتار علمی" معنیدار است. تأثیر متغیر "تعامل رابط کاربر" بر "تجربه دلپذیر"، و "تجربه دلپذیر" بر "رفتار علمی" معنیدار است. خودکارآمدی به عنوان مداخلهگر ویژگی مهمی برای ایجاد تعامل با رابط کاربر پایگاههای اطلاعاتی و ارتقاء رفتار علمی در افراد است. به واسطه دستیابی کاربران به تجربه دلپذیر، تأثیر تعامل رابط کاربر پایگاههای اطلاعاتی بر رفتار علمی کاربران افزایش مییابد. ممکن است یافتههای این پژوهش در حوزههایی مانند "آموزش از راه دور" یا "تربیت پژوهشگر" مورد استفاده قرار گیرد. تحول رفتار علمی کاربران به عنوان حاصل تعامل انسان با رایانه زاویه جدیدی برای پژوهش در حوزه تعامل انسان-رایانه بگشاید. تأثیر پذیری رفتار علمی کاربران از تعامل رابط کاربر بر اثر دستیابی به تجربه دلپذیر، سبب تقویت نظریه "تجربه دلپذیر" گردد. این پژوهش به دلیل ارائه چارچوبی نظری درباره تأثیر تعامل رابط کاربر بر رفتار علمی حوزه پژوهشی نویی معرفی نموده است.
We followed two aims: testing the effects of databases' user interface interactivity (UII) on Scientific Behavior (SB) and exploring the flow experience (FE) as mediator between interface interactivity and SB, as well as self-efficacy (SE) role as an interferer. We used mixed method in this research. We made a SB questionnaire via a comparative literature study, FE and user UII through literature review. Faculty members and PhD students participated as scholars. Structural Equation Modeling was used for quantitative data analysis and interpretative approach to analyze qualitative data. The role of typological variables, such as gender, area of study, academic degree and English language skill level on SE, UII, FE and SB means are investigated. Finally, we tested the effects of databases' UII on SB and mediator role of FE and interfering role of SE. We found that the more self-efficient participants, the more they experience user interface interactivity and scientific behavior changes/adaptations. In other words, self-efficacy is an important characteristic to establish interactive search session and to upgrade scientific behavior in scholars. Also, we found those participants who experience more flow, have more chance to experience SB changes and adaptation in UII environment. So UII may have effect on researchers' SB. Results may be used in: 1) distance education or researcher training, since these areas are interested in developing, changing and adapting SB 2) Human-Computer Interaction field, because SB seems to be a new aspect of computer interaction effect on human 3) The Flow theory will be supported by this new implementation. We proposed a new theoretical framework for research
خلاصه ماشینی:
بررسي ديدگاه کاربران پيرامون تأثير ويژگيهاي تعاملي رابط کاربر پايگاه هاي اطلاعاتي بر رفتار علمي آنهابا تأکيد بر نظريه تجربه دلپذير رحمت الله فتاحي ١ استاد، گروه کتابداري و اطلاع رساني دانشگاه فردوسي مشهد محمدحسين دّاني ٢ استاد، گروه کتابداري و اطلاع رساني دانشگاه فردوسي مشهد سيد مهدي حسيني * دانشجوي دکتراي، علوم کتابداري و اطلاع رساني دانشگاه فردوسي مشهد دريافت :١٣٩٠/٠٤/٢٥ پذيرش : ١٣٩٠/٠٧/١٩ اين پژوهش با هـدف بررسـي تأثيرگـذاري ويژگـي تعامـل رابـط کـاربر پايگاه هاياطلاعاتي بر رفتار علمي کاربران وبررسـي نقـش واسـط دسـتيابيبـه تجربـه دلپذيرو نقش مداخله گر خودکارآمدي انجام شده است .
با وجود اينکه مدت زيادي است کـه پژوهشـگران بـه طـور گسـترده از محـيط الکترونيکـي براي برقراري روابط علمي با همکاران يا برخورداري از اطلاعات و دانش موجود در پايگـاه هـاي اطلاعاتي استفاده ميکنند، اما همچنان خلاءهايي در زمينه بررسي آثار اين گونه تعامل ها بـر رفتـار علمي (ويژگي هاي فکري و رفتاري ) آنان مشاهده مي شود.
پژوهش هاي مربوط به طراحي رابط کـاربر پايگـاه هـاي اطلاعـاتي و موتورهـاي جسـتجو نشان داده است که کاربران از رابط کاربرهايي کـه داراي ويژگـيهـاي تعـاملي هسـتند، رضـايت بيشـتري دارنـد ( Zhang and von Dran ;Chang and Chen٢٠٠٨ ;٢٠٠٢ Liu and Shrum ٢٠٠٠).
بر پايه مطالعه فينران و ژنگ به جز برخـي مباحـث مربـوط بـه عامـل هـاي مـؤثر در هـر مرحلـه از تجربه دلپذير، اين سـاختار سـه مرحلـه اي ريشـه هـا (عوامـل )، تجربـه دلپـذير،و پيامـدهاي تجربـه دلپذير به طور عام مورد توافق پژوهشـگران قـرار گرفتـه اسـت و در بيشـتر مـدل هـاي ارائـه شـده ( ٢٠٠٤ Skadberg and Kimmel ;١٩٩٦ Hoffman and Novak ;١٩٩٥ Ghani) موجـــود است (٢٠٠٥ Finneran and Zhang).