چکیده:
هدف این پژوهش، ساخت هستانشناسی فناوریهای مدیریت دانش بر اساس کاربرد آن‌ها در فرایندهای مدیریت دانش است. بنابراین، از یک‌سو تعریف دقیق فرایندهای مدیریت دانش و از سوی دیگر، تعریف فناوریهای مدیریت دانش مد نظر است. جهت توسعه این هستانشناسی چرخه‌های مختلف ارائه‌شده برای فرایندهای مدیریت دانش بررسی و یک چرخه جامع جهت نگاشت فناوری‌ها انتخاب گردید. مفاهیم حوزه فناوریهای مدیریت دانش از مبانی نظری مرتبط استخراج شده و شامل 234 واژه است. چهل‌ونه واژه، مفاهیم حوزه هستند، 184 واژه، نمونه‌های فناوری و یک واژه هم مربوط به رابطه طبقه‌ای بین این واژگان است. این واژه‌ها بر اساس نتایج مطالعات پیشین به فرایندها ارتباط داده شده‌اند. به‌منظور برقراری این ارتباط از مفهوم هستانشناسی استفاده گردید. هستانشناسی، توصیفی صریح و صوری از یک مفهوم‌سازی ذهنی اشتراکی است. به هستانشناسی مد نظر این پژوهش که تنها روابط طبقه‌ای را در‌بر‌می‌گیرد، سلسله‌مراتب شمول گفته می‌شود. جهت توسعه این هستانشناسی از رویکرد توسعه با استفاده از ابزار مهندسی هستانشناسی و همچنین، از روش «نوی» استفاده گردید. ابزار مورد استفاده در این پژوهش، نرم‌افزار پروتژه 5 است که زبان OWL را پشتیبانی می‌نماید. جهت ارزیابی هستانشناسی ارائه‌شده، از معیارهای سازگاری، اختصار و بازیابی دانش فناوریهای مدیریت دانش توسط خبرگان استفاده گردیده است. هستانشناسی ارائه‌شده، فهم مشترکی از حوزه فناوریهای مدیریت دانش ارائه می‌دهد. تصمیم‌گیری در مورد انتخاب فناوری‌ها و منطق پشت این تصمیمات به‌طور دقیق مستندسازی نشده و در سطح وسیع به اشتراک گذاشته نمی‌شود. از این رو، حجم زیادی از دانش باارزش به هدر می‌رود. از این منظر، از این هستانشناسی به‌عنوان یک منبع مشترک دانش استفاده می‌شود. بر اساس اطلاعات در دسترس محقق، تاکنون در این حوزه هیچ هستانشناسی رسمی ارائه نشده و بارگذاری آن در محیط وب بستری برای تسهیم دانش متخصصان این حوزه در سراسر جهان فراهم می‌کند. علاوه بر این، به تصمیم‌گیری در انتخاب فناوری مناسب بر اساس فرایندهای مدیریت دانش کمک می‌نماید.
This paper is an attempt to develop a new ontology for knowledge management (KM) technologies, determining the relationships between these technologies and classification of them. The study applies NOY methodology. Protégé software and OWL language are used for building the ontology. The presented ontology is evaluated with abbreviation and consistency criteria and knowledge retrieval of KM technologies by experts. All the main concepts in the scope of KM technologies are extracted from existing literature. There are 234 words, 49 out of them are domain concepts; 1 term is about taxonomic relation and 184 terms are instances of technologies. These terms are used to develop KM technologies’ ontology based on facilitating KM processes. This type of ontology only contains taxonomic relations, called Hyponymy Hierarchy. The presented ontology creates a common understanding in the field of KM technologies. Decision making on the choice of technology and the logic behind these decisions have not been precisely documented and widely shared. Therefore a considerable amount of knowledge is wasted. Considering the importance of sharing knowledge, this study provides the conditions that domain experts can exchange knowledge on a shared platform regardless of geographical constraints. There exists no formal ontology regarding KM technologies. In this study, we try to propose a formal KM technologies’ ontology. Uploading the presented ontology in the web environment provides a platform for knowledge sharing between experts from around the world. In addition, it helps to decide on the choice of KM technologies based on KM processes.
(
, 
, 
)
