چکیده:
پژوهش پیش رو، تحلیل علمی و تکنیکی از بررسی مدلهای موجود و نتایج حاصل از آن در تعیین متوسط تحویل رسوب در دورۀ زمانی بلندمدت برای حوضههای متوسطمقیاس، واقع در حوضۀ رودخانۀ جاجرود بهمنظور تعیین مناسبترین مدل برای برآورد نسبت تحویل رسوب در زیرحوضههای این رودخانه است. برای بررسی متوسط تحویل رسوب در دورۀ زمانی بلندمدت، به دادههای آماری بارندگی و پارامترهای حوضه نیازمندیم. شاخص SDR شاخصی برای اندازهگیری واکنش حوضه بهمیزان فرسایش بالادست است. در این نوشتار از هفت مدل ونانی، سرویس حفاظت خاک آمریکا، مانرو و رنفرو، ویلیام و برنت، روئل و ویلیامز برای برآورد نسبت تحویل رسوب SDR استفاده شده است. در اکثر این مدلها به پارامترهای مساحت، نسبت R/L، طول آبراهۀ اصلی و شیب حوضه برای محاسبه SDR از طریق روابط ارائهشده برای هر مدل نیاز است. مقادیر حاصل از این روابط برای تعیین بهترین مدل در تخمین نسبت تحویل رسوب با SDR واقعی مقایسهشده و مقادیر حاصل از تفاضل SDR واقعی و پیشبینیشده با توجه به کمترین میزان اختلاف، مدل مطلوب را معرفی میکند. نتایج بررسی مدلهای مذکور نشان میدهد که از هفت زیرحوضۀ مطالعه شده، در چهار زیرحوضۀ فشم، میگون، امامه و افجه، مدل مانرو و رنفرو مطلوبترین نتیجه را در برداشته است و در دو زیر حوضۀ آهار و کند، مدل روئل به نتیجه مطلوب دستیافته و تنها در زیرحوضۀ لوارک، مدل رنفرو مطلوبترین نتیجه را در برآورد نسبت تحویل رسوب داشته است.
خلاصه ماشینی:
پور ـ دانشجوي دکتراي ژئومورفولوژي ، دانشگاه تبريز وحيد محمدنژاد آروق xـ استاديار جغرافيا، دانشگاه اروميه پذيرش مقاله : ١٣٩١/١٢/١٥ تأييد نهايي : ١٣٩٢/٠٤/١٣ چکيده پژوهش پيش رو، تحليل علمي و تکنيکي از بررسي مدل هاي موجـود و نتـايج حاصـل از آن در تعيين متوسط تحويل رسوب در دورة زماني بلندمدت براي حوضه هاي متوسط مقياس ، واقـع در حوضة رودخانة جاجرود به منظور تعيين مناسب ترين مدل براي برآورد نسبت تحويل رسوب در زيرحوضه هاي اين رودخانه است .
نتايج بررسـي مدل هاي مذکور نشان مي دهد که از هفت زيرحوضة مطالعه شـده ، در چهـار زيرحوضـة فشـم ، ميگون ، امامه و افجه ، مدل مانرو و رنفرو مطلوب ترين نتيجه را در برداشـته اسـت و در دو زيـر حوضة آهار و کند، مدل روئل به نتيجه مطلوب دست يافته و تنها در زيرحوضة لوارک ، مدل رنفرو مطلوب ترين نتيجه را در برآورد نسبت تحويل رسوب داشته است .
ويژگي هاي فيزيوگرافي ، اقليمي و هيدرولوژيکي حوضة آبريز رودخانة جاجرود {مراجعه شود به فایل جدول الحاقی} در اين پژوهش براي برآورد نسبت تحويل رسوب از هفت مدل ، رنفرو، وناني ، سرويس حفاظت خاک آمريکا، مانرو و رنفرو، ويليام و برنت ، روئل و ويليامز استفاده شده است .
در پژوهش حاضر براي از بين بردن اين ضعف ، مدل هاي مختلفي استفاده مي شوند که متغيرهاي متفاوت اقليمي ، هيدرولوژيکي و فيزيوگرافي را مورد بررسي قرار داده اند، تا هم در بررسـي ميـزان نسبت تحويل رسوب عوامل محدودي مورد نظر قرار نگرفته باشند و هم از همة پتانسيل عوامل مـورد نظـر بـه بهتـرين شکل ممکن استفاده شود.
مقادير نسبت تحويل رسوب زيرحوضه هاي ديگر نيز در جدول ٣ نشان داده شده است .