چکیده:
در این مطالعه، با استفاده از آمار سری زمانی 1387-1357 ایران، به بررسی تاثیر حذف یارانه‌ی کود شیمیایی بر رفاه تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان دو محصول گندم و جو پرداخته شد. رفاه مصرف‌کنندگان با محاسبه‌ی مازاد مصرف‌کنندگان و رفاه تولیدکنندگان با محاسبه‌ی مازاد تولیدکنندگان به‌دست آمد. برای بررسی این تغییرات تخمین توابع عرضه و تقاضای این دو محصول در شرایط اعمال یارانه بر کود شیمیایی و حذف یارانه‌ی این نهاده ضروری است. در نهایت کارآیی سیاست حذف یارانه روی هر یک از این دو محصول بررسی شد. نتایج نشان داد حذف یارانه‌ی کود شیمیایی باعث کاهش مازاد مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان دو محصول گندم و جو می شود که این کاهش در محصول گندم میزان بیش‌تری است. به‌علاوه حذف یارانه‌ی کود شیمیایی باعث کاهش هزینه‌ی دولت و در کل حذف یارانه‌ی کود شیمیایی منجر به افزایش خالص رفاه در دو محصول گندم و جو شده است. هم‌چونین بررسی کارآیی سیاست حذف یارانه‌ی کود شیمیایی نشان داد که سیاست حذف یارانه‌ی کود شیمیایی در محصول جو نسبت به محصول گندم در افزایش خالص رفاه کار‌آتر عمل کرده و به این معنی است که خالص رفاه گندم در مقایسه با جو نسبت به حذف یارانه‌ی کود شیمیایی حساس‌تر است. از این رو پیش‌نهاد میشود تصمیم‌گیرندگان سیاسی در جریان سیاست‌گذاری‌ها کارآیی سیاست‌ها را روی محصولات مختلف بررسی کنند و نتایج را در سیاست‌گذاری‌هاشان اعمال نمایند. هم‌چنین، جهت حفظ رفاه تولیدکنندگان دولت سیاست‌های حمایتی خود را در زمینه‌ی پرداخت یارانه به بخش کشاورزی از سوی یارانه‌های مصرفی به سمت یارانه‌های تولیدی سوق دهند.
In the present study, considering the effects of chemical fertilizer subsidy removal on the welfare of both producers and consumers of wheat and barley by using the time series data of Iran from 1387-1357. Changes in welfare dependant on changes in consumer surplus and producer surplus. Therefore, consumer welfare by calculating the consumer surplus and producer welfare by calculating producer surplus is obtained. For considering of these changes, estimating of supply and demand in these products by subsidy and without subsidy on chemical fertilizer is essential. And eventually eliminate subsidies on each of these two products were investigated The results show that fertilizer subsidy removal reduces consumer and producer surplus of wheat and barley that this decline in wheat is higher, also removal of fertilizer subsidy reduced government spending and in total removal of fertilizer subsidy caused to increasing in net welfare of wheat and barley. Also considering of removal of fertilizer subsidy policy showing that this policy in barley to wheat in the net increase in welfare is more efficient operation, means that the net welfare of wheat compared with barley to eliminate fertilizer subsidies, is more sensitive.
خلاصه ماشینی:
هم چونین پیرایی و اکبری مقدم (١٣٨٤) اثر کاهش یارانه بخش کشاورزی و تغییر در نرخ مالیات بر کار را بر تولید بخشی و رفاه خانوار شهری و روستایی در ایران بر اساس شبیه سازی تعادل عمومی محاسباتی و ماتریس حسابداری سال ١٣٧٥ بررسی کردند.
به این منظور با استفاده از نتایج تخمین توابع عرضه و تقاضای دو محصول کشاورزی جانشین گندم و جو یک بار در حالت وجود یارانه بر کود شیمیایی و یک بار در حالت حذف یارانه ی کود شیمیایی به بررسی تغییرات رفاه و به دنبال آن کارآیی این سیاست ها اقدام میشود.
نتایج تخمین تابع عرضه ی گندم و جو در صورت وجود یارانه ی کود شیمیایی (به تصویر صفحه رجوع شود) ماخذ: یافته های تحقیق جدول (٤).
خلاصه ی نتایج قیمت مقدار تعادل با و بدون یارانه ی کود شیمیایی (به تصویر صفحه رجوع شود) ماخذ: یافته های تحقیق با توجه به قیمت مقدارهای تعادلی به دست آمده، تغییر در مازاد تولید کننده، مازاد مصرف کننده، سود دولت و رفاه کل اجتماعی محاسبه شد که در جدول (٦) نشان داده شده است .
نتایج بررسی اثر حذف یارانه ی کود شیمیایی بر رفاه (ریال) (به تصویر صفحه رجوع شود) ماخذ: یافته های تحقیق با توجه به جدول (٦) مشاهده میشود که زیان مازاد تولید کننده و زیان مازاد مصرف کننده ی محصول گندم در نتیجه ی حذف یارانه ی کود شیمیایی در مقایسه با محصول جو بیش تر است .
Least-Cost Cheap Food Policies: Some Implications of International Food Aid. Agricultural Economics, 20: 191-201.
(
, 
, 
)
