چکیده:
در جمهوری اسلامی ایران بهعنوان یک نظام مردمسالاری دینی توجه قابلملاحظهای به نهادهای محلی و نقشآفرینی آنها در نظام تصمیمگیری کشور شده است. یکی از این نهادها، شوراهای اسلامی است که در تمامی سطوح حکمرانی فروملی از روستا گرفته تا شورای عالی استانها بر مبنای انتخاب مردم تشکیل میشوند. در این مقاله با بهرهگیری از روش تحلیل محتوای کیفیِ اسناد و روند اجرای آنها طی بیست سال اخیر، در پی پاسخ به این پرسش مهم هستیم که چه اصولی را میتوان از محتوای صلاحیتهای شوراهای اسلامی شهر و روستا بهعنوان شوراهای محلی در جمهوری اسلامی ایران استخراج و استنباط کرد، به گونه ای که به ارتقای کارکرد آنها بیانجامد؟ در پاسخ به این پرسش، استدلال میشود که صلاحیت شوراهای محلی مجال شناسایی اصول راهبر برای ارتقای کارکرد این نهادها را که وجه مشترکِ آنها را میتوان در اصل تمرکززدایی خلاصه کرد فراهم می سازد. یافته های این پژوهش نشان میدهد شناسایی اصول مستخرج از صلاحیتِ شوراهای محلی از حیث پژوهشی سرمنشأ دستورکار جدید پژوهشی در مورد یافتن راهکارهای اجرایی برای تحقق آنهاست و از سوی دیگر، از این اصول میتوان برای ترمیم کاستیها و خلاءهای قوانین موجود و رفع نارساییِ احتمالیِ سیاستگذاریهای مرتبط با آنها بهره جست.
خلاصه ماشینی:
در اين مقاله بـا بهره گيري از روش تحليـل محتـواي کيفـي اسـناد و رونـد اجراي آنها طي بيسـت سـال اخير، در پي پاسـخ بـه ايـن پرسـش مهم هسـتيم که چـه اصولـي را ميتـوان از محتـواي صلاحيت هاي شـوراهاي اسـلامي شـهر و روسـتا به عنـوان شـوراهاي محلـي در جمهـوري اسـلامي ايـران اسـتخراج و اسـتنباط کـرد، بـه گونـه اي کـه بـه ارتقـاي کارکـرد آنهـا بيانجامـد؟ در پاسـخ به اين پرسـش ، اسـتدلال ميشـود که صلاحيت شـوراهاي محلي مجـال شناسـايي اصول راهبر بـراي ارتقاي کارکـرد ايـن نهادهـا را که وجه مشـترک آنها را ميتـوان در اصل تمرکززدايي خلاصـه کرد فراهم مـي سـازد.
برهميـن اسـاس، در ايـن مقالـه ، بـا بهره گيـري از روش تحليـل محتـواي کيفـي اسـناد و رويه هايـي کـه طـي بيسـت سـال اخيـر در عملکـرد شـوراهاي اسـلامي مشـهود بـوده ، در پـي پاسـخ بـه ايـن پرسـش هسـتيم کـه چـه اصـول بنيادينـي را ميتـوان از محتـواي صلاحيت هـاي شـوراهاي اسـلامي شـهر و روسـتا به عنـوان شـوراهاي محلي در جمهوري اسـلامي ايران اسـتخراج و اسـتنباط کرد، به گونه اي کـه بـه ارتقـاي کارکرد آنهـا بيانجامد؟ براي پاسـخ به اين پرسـش ، در ابتـدا مروري بـر مهمتريـن آثـاري کـه در ارتبـاط بـا ايـن موضـوع نگاشـته شـده اند ميپردازيم .
در اين راسـتا، اهميت شـوراهاي اسـلامي شـهر و روسـتا به عنوان نهادهـاي محلـي در جمهـوري اسـلامي ايـران در اين اسـت کـه ضمن جلوگيـري از تمرکـز قدرت، بر مشـارکت مـردم در تعيين سرنوشـت خويش و بهبود امور در سـطح محلـي نيـز تمرکـز دارد (اصلانـي و سـهرابلو، ۱۳۹۴: ۴۰۶) در ايـن ميـان، بـه طـور کلـي، ميتـوان صلاحيت شـوراهاي محلـي را در پنج نوع جـاي داد که در شـکل زير آمده اسـت : (به تصویر صفحه مراجعه شود) الـف )صلاحيـت تصميم گيـري:يکـي از مهم تريـن صلاحيت هـاي شـوراهاي محلـي، صلاحيـت تصميم گيـري اسـت .